انواع جرم سرقت و روش رسیدگی به آنها

سرقت جرمی است که مجازات های مختلفی برای آن در نظر گرفته می شود گاهی سارق تنها با چند روز زندان ,
آزاد می شود و گاهی دست سارق را قطع می کنند . باید بدانید که جرم سرقت به دو نوع حدی و تعزیری تقسیم می شود .
از موارد سرقت تعزیری می توان سرقت اسناد , خیانت در امانت و سرقت اموال تاریخی را نام برد. برای آشنایی بیشتر,
با موارد جرم سرقت با پرشین وی همراه باشید .

جرم سرقت

سرقت یعنی دزدیدن، برداشتن و ربودن مالی که متعلق به دیگری است. در تمامی موارد مربوط به سرقت، سارق (فردی که,
مالی را دزدیده است) باید مالی را که دزدیده است را به صاحب اصلی آن برگرداند و در صورتیکه اصل مال موجود نباشد,
باید قیمت آن را پرداخت کند و قیمت مال دزدیده شده بر اساس قیمت روز میباشد.

سارقان در سرقت اموال دیگران انگیزه های مختلفی دارند، انگیزه برخی از سارقان، فروش مال دزدی شده,
و بدست آوردن پول است.

برخی از سارقان نیز برای انجام برخی از جرایم سرقت می کنند، مثلا سرقت خودرو و استفاده از آن در آدم ربایی,
یا قاچاق مواد مخدر و یا ارتکاب جرایم دیگر. انگیزه برخی از سارقان نیز استفاده از مال مسروقه است.

جرم تعزیری به ۲ شکل است که در ذیل عرض میگردد :

۱ : جرم تعزیری سرقت چیست ؟

سرقت تعزیری به طور کلی می توان گفت، همین که سرقت فاقد جامع شرائط حد باشد، سرقت تعزیری است ,
که خود دو نوع است:

الف) سرقت تعزیری ساده : این نوع سرقت در مادۀ ۶۶۱ ق.م.ا علنی و فاقد کلیۀ شرائط اضافی است که برای ,
سرقت های مشدد پیش بینی شده و با ربودن مال غیر بدون علم و اطلاع و رضایت صاحب مال محقق می شود ,
و مجازات آن کمترین مجازات سرقت یعنی سه ماه و یک روز تا ۲ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق می باشد.

آشنایی با انواع جرم سرقت

ب) سرقت تعزیری مشدد : که به اعتبار تعلق مال به دولت یا وقفی بودن آن چند قسم است:

سرقت نوشته ها و اسناد

سرقت اسناد : سرقت نوشته ها، اسناد، اوراق، دفاتر یا مطالب مندرج در دفاتر ثبت و ضبط دولتی که در ماده,
۵۴۴ ق.م .ا مندرج است و مجازات آن ۶ ماه تا دو سال حبس می باشد. سرقت مذکور شامل امانت پستی,
و دیگر نوشته ها غیر از اسناد و نوشته های مذکور نمی شود .

عنف مهر : به موجب مادۀ ۵۴۶ ق.م.ا در صورتیکه مرتکب به عنف مهر یا پلمپ را محو نماید یا بشکند یا عملی ,
مرتکب شود که در حکم محو یا شکستن پلمپ تلقی شود یا نوشته یا اسناد را برباید،
حسب مورد به حداکثر مجازات وارده در موارد مذکور (۲ سال یا ۱۰ سال) محکوم می شود,

در این مجازات، مانع از اجرای مجازات جرائمی که از قهر و تشدد حاصل می شود، نخواهد بود.

سرقت اموال تاریخی و فرهنگی : به مادۀ ۵۵۹ ق.م.ا : شرط تحقق جرم موضوع این ماده آن است که:

اولاً: به موضوع جرم اشیاء یا لوازم و مصالح و قطعات آثار فرهنگی، تاریخی باشد.
ثانیاً: محل سرقت موزه ها، نمایشگاهها یا اماکن تاریخی و مذهبی یا سایر اماکنی باشد که تحت حفاظت یا نظارت دولت است.

مجازات آن بر اساس بند ۱۶ ماده ۱۹۸ ق.م.ا سرقت از اموال دولتی و وقفی و مانند آن (اموال فاقد مالک شخصی) ,
مستوجب حد نیست در عین حال مقنن در حکم خاص در مواد ۵۴۴ و ۵۴۵ سرقت نوشتجات و اسناد و اوراق و نیز,
سرقت مطالبی که در دفاتر مذکور مندرج است را نسبت به سرقت عادی (مادۀ ۶۶۱ ق.م.ا) تشدید کرده است.

سرقت اشیاء و اموال نظامی توسط نظامیان

سرقت اسلحه و مهمات توسط نظامیان که طبق مادۀ ۸۸ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲ مجازات آن,
حبس از ۲ تا ده سال است و منظور از سلاح اعم از گرم و سرد است.

سرقت وسایل نظامی

سرقت وسایل و لوازم نظامی (غیر از اسلحه و مهمات) توسط نظامیان که طبق مادۀ ۸۹ قانون مذکور مجازات آن ,
حبس ۱ تا ۵ سال است.

مجازات سرقت تعزیری

زمان و موقعیت وقوع سرقت، مسلح بودن سارقین و یا هتک حرز :

مادۀ ۹۰ قانون مذکور که میزان مجازات آن حبس از ۳ تا ۱۵ سال است. در فرض داشتن سلاح ظاهر یا باطن، گرم یا سرد،
استفاده از آن شرط نیست و اگر سارقین متعدد باشند، مسلح بودن یکی از آنها کافی است که اقدام همگی,
مشمول این ماده قرار بگیرد.

سرقت اسناد دفاتر ثبت و ضبط نیروهای مسلح

سرقت نوشته ها، اسناد، اوراق یا دفاتر یا مطالبی که در دفاتر ثبت و ضبط نیروهای مسلح مندرج یا در اماکن نظامی ,
محفوظ یا نزد اشخاص سپرده شده است، اوراق یا دفاتر یا مطالبی که در دفاتر ثبت و ضبط نیروهای مسلح ,
مندرج یا در اماکن نظامی محفوظ یا نزد اشخاص سپرده شده است،

توسط نظامیان که طبق مادۀ ۹۱ قانون مذکور میزان مجازات آن حبس از ۲ تا ده سال می باشد و بنابر تبصرۀ مادۀ مذکور ,
چنانچه امانت دار یا مستحفظ مرتکب جرم موفق شود به حبس از ۳ تا ۱۵ سال محکوم می شود.

۲ : جرم حدی سرقت چیست ؟

به جرمی حدی گفته میشود که حاکم شرع پروردگار جهانیان در کتاب آسمانی خود آمده باشد. پس فرق,
جرم حدی با تعزیری به زبان ساده : آنچه که به صراحت در قرآن آمده باشد حدی گفته میشود ,

جرم حدی سرقت

مانند حد زنای محصنه اعدام میباشد که در قران آمده است و پروردگار جهانیان به آن حکم نموده است و هیچ گاه,
قاضی نمیتواند خلاف آن حکم کند به اصطلاح دست قاضی بسته است به غیر از جرایم حدی مابقی تعزیری,
گفته میشود مثل خیانت در امانت ، مزاحمت برای بانوان ، آتش زدن مزرعه و…

جرم سرقت هم از همین قسم است که هم شامل حدود میشود و هم تعزیرات مواردی که در بالا بیان شد انواع جرم تعزیری سرقت بوده است حال ما در اینجا میخواهیم بیان کنیم چه نوع سرقتی مشمول حدی میشود و به اصطلاح جرم حدی چه شرایطی بایستی داشته باشد .

درباره شرایط جرم سرقت حدی بیشتر بدانید 

مطابق ماده ۱۹۸ قانون مجازات اسلامی سرقتی که دارای شرایط ذیل باشد حدی گفته میشود :
۱ – سارق به حد بلوغ شرعی رسیده باشد .

۲ – سارق در حال سرقت عاقل باشد .
۳ – ساقرق با تهدید و اجبار وادار به سرقت نشده باشد .
۴ – سارق قاصد باشد .
۵ – سارق بداند و ملتفت باشد که مال غیر است .

۶ – سارق بداند و ملتفت باشد که ربودن آن حرام است .
۷ – صاحب مال ، مال را در حرز قرار داه باشد .
۸ – سارق به تنهائی یا با کمک دیگری هتک حرز کرده باشد .

۹ – به اندازه نصاب یعنی ۵/۴ نخود طلای مسکوک که بصورت پول معامله می شود یا ارزش آن به آن مقدار باشد ,
در هربار سرقت شود .
۱۰ – سارق مضطرنباشد .
۱۱ – سارق پدر صاحب مال نباشد .
۱۲ – سرقت در سال قحطی صورت نگرفته باشد .

۱۳ – حرز و محل نگهداری مال ، از سارق غصب نشده باشد .
۱۴ – سارق مال را به عنوان دزدی برداشته باشد .
۱۵ – مال مسروق در حرز متناسب نگهداری شده باشد .

گروه وکلای یاسا , راه امید