رشته مهندسی معدن و آینده شغلی این رشته
انتخاب رشته تحصیلی با علایق هر کس می تواند او را به سمت آینده ای موفق سوق دهد. در هر صورت هر رشته تحصیلی سختی ها و مشقت های خود را چه در دوران تحصیل و چه وقتی از طریق آن شغل وارد بازار کار می شویم به همراه دارد و تنها عشق به آنچه که می اموزیم می تواند مشکلات آن را کم رنگ تر کند. با رشته مهندسی معدن در پرشین وی اشنا شوید.
رشته مهندسی معدن
معادن سرشار منیزیم، زغال سنگ، مس و آهن هند یکی از دلایل اصلی سیطره انگلستان بر کشور هند بود.
دلیل هجوم مهاجر نشینان فرانسوی، اسپانیایی، پرتغالی و انگلیسی به قاره آمریکا نیز معادن غنی طلا، نقره، الماس، مس و
زغال سنگ این قاره بود.
سوداگران پرتغالی، هلندی،انگلیسی و فرانسوی نیز به عشق تصرف معادن طلا و الماس آفریقا به این قاره روی آوردند و
امروزه نیز دانشمندان به امید دستیابی به معادن پربار و فلزات نایاب و گرانبهای موجود در فضا پروژههای بسیاری را
در دست بررسی دارند.
اما چرا در گذشته یکی از دغدغههای اصلی کشورهای صنعتی، دستیابی به معادن غنی کشورهای دیگر بود و چرا امروزه
دانشمندان به امید دست یافتن به ذخایر جدید معدنی چشم به فضا دوختهاند؟پاسخ این سؤال را باید در صنعت جست.
چون برای هر فعالیت صنعتی نیاز به مواد معدنی داریم و به عبارت دیگر مبنای اصلی تولید و توسعه صنعتی،
مواد معدنی است.
آشنایی با رشته مهندسی معدن
موادی که کشف و استخراج آنها نیاز به کارشناسانی متخصص دارد و به همین دلیل امروزه در بسیاری از دانشگاهها
و مراکز آموزش عالی جهان، رشتهای به نام مهندسی معدن وجود دارد.
رشتهای که در کشور ما نیز با دو گرایش اکتشاف و استخراج در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ارائه میشود.
گرایش اکتشاف معدن رشته مهندسی معدن
مهندس معدن در گرایش اکتشاف پس از کشف معدن، نوع و شکل مواد معدنی را تعیین کرده و به ارزیابی
اقتصادی، میزان ذخیره و همچنین چگونگی استخراج منابع معدنی میپردازد.
در این گرایش دانشجویان درباره مکانیک سنگ، زمانشناسی ساختمانی، ژئوفیزیک و زمینشناسی معدنی مطالعه میکنند.
درسهای رشته مهندسی معدن در طول تحصیل
دروس مشترک در گرایشهای مختلف مهندسی معدن
ریاضی، معادلات دیفرانسیل، آمار و احتمالات مهندسی، برنامهنویسی کامپیوتر، فیزیک، محاسبات عددی،
شیمی عمومی، نقشهکشی صنعتی، اجزاء ماشین، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح، مکانیک سیالات،
شیمی فیزیک، نقشهبرداری عمومی، عملیات نقشهبرداری، زمینشناسی عمومی، زمینشناسی ساختمانی، زمینشناسی اقتصادی،
مکانیک سنگ، اقتصاد معدنی، کانهآرایی.
دروس تخصصی گرایش اکتشاف معدن
اصول استخراج معدن، برداشت زمینشناسی، کانیشناسی توصیفی، سنگشناسی ،
کارتوگرافی و کاربرد عکسهای هوایی، کانیشناسی نوری، مینرالوگرافی، زمینشناسی ایران، ت
جزیه مواد معدنی، ژئوفیزیک اکتشافی، حفاری اکتشافی، چاهپیمایی، ژئوشیمی اکتشافی،
ژئوتکنیک، آبهای زیرزمینی، نقشهبرداری معدنی، ارزیابی ذخایر معدنی.
گرایش استخراج معدن
گرایش استخراج شامل عملیات حفاری و آتشباری به منظور
خردکردن سنگ، بارگیری و باربری و در اغلب اوقات سنگشکنی به منظور رساندن ابعاد “کانسنگ” به اندازه مناسب است.
این عملیات میتواند در معادن روباز، زیرزمینی و در موارد محدودی در دریا انجام گیرد.
دروس تخصصی گرایش استخراج معدن
مبانی مهندسی برق، ماشینهای حرارتی، کانیشناسی، سنگشناسی، برداشت زمینشناسی، کارتوگرافی و فتوژئولوژی، اصول اکتشاف و ارزیابی ذخایر، بازدید معدن،
چالزنی و آتشباری، حفره چاه و تونل، ترابری در معادن، نگهداری در معادن، تهویه در معادن، روشهای استخراج روباز، روشهای
استخراج زیرزمینی، نقشهبرداری معدنی، آبکشی در معادن، کانهآرایی، خدمات فنی در معادن، اصول طراحی معادن.
تواناییهای لازم برای رشته مهندسی معدن
چون بخشی از کار مهندسی معدن مانند نقشهبرداری در زیرِزمین انجام میشود، دانشجوی این رشته
باید از نظر جسمی توانایی خوبی داشته و قدرت کار در معدن را که بیشتر در خارج از شهر و گاه در نقاط دور افتاده قرار دارد،
داشته باشد.
به همین دلیل بیشتر دانشجویان دختر این رشته ـ به غیر از تعداد معدودی از آنها که در آزمایشگاهها و
مراکز طراحی معدن فعالیت میکنند ـ با مشکلات کاری روبرو میشوند.
گفتنی است ریاضی در این رشته از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بدون استفاده از مدلهای ریاضی، محاسبات استخراج و
اکتشاف معدن را نمیتوان انجام داد.
موقعیت شغلی رشته مهندسی معدن در ایران
در حال حاضر ما در بخش معدن بطور متوسط
دارای رشد ۵/۶ درصدی هستیم که باید در این زمینه به رشد ۱۵ درصدی برسیم و برای رسیدن به این
رشد به کارشناسان تکنولوژیآفرین بخصوص در زمینه فرآوری نیاز مبرم داریم.
چرا که راه یافتن به بازارهای جهانی تنها از طریق کنترل کیفیت و استاندارد کردن محصولات معدنی مقدور خواهد بود.
امروزه ما نیازمند فارغالتحصیلان علاقهمند و خلاق مهندسی معدن هستیم تا بتوانیم بدون وابستگی به کارشناسان خارجی، شاهد رونق و
افزایش صادرات این بخش باشیم.
فارغالتحصیلان این رشته علاوه بر وزارت معادن و فلزات میتوانند در وزارت نفت در زمینه حفاری، وزارت نیرو در زمینه
آبهای زیرزمینی، کارگاههای وزارت راه و ترابری برای حفاری راهها و تونلها، شرکت مترو و سازمان انرژی اتمی مشغول
به کار شوند.
با وظایف مهندس معدن بیشتر آشنا شوید
قبل از شروع کار در یک معدن، مهندس معدن باید با نقشه برداران معادن برای تصمیم گیری در خصوص صرفه
اقتصادی داشتن آن معدن همکاری کند. برای این کار مهندس معدن باید اقدامات زیر را انجام دهد :
- استفاده از تکنیک های نقشه برداری زمین برای ترسیم طرح جغرافیایی معدن
- نظارت بر ساخت تونل ها در عملیات حفاری
- حفر زمین و تهیه نمونه از سنگ و خاک برای آزمایش
- انتخاب بهترین راه برای انتقال مواد معدنی به کارخانه های فرآوری
- ساخت مدل های کامپیوتری از معدن و مواد داخل آن
- ارائه پیشنهاد به مشتریان در خصوص نحوه ادامه کار
اگر حفر معدن شروع و ادامه یابد، وظایف مهندس معدن عبارتند از :
- مدیریت روزانه عملیات
- نظارت بر کارگران فنی
- تهیه گزارش از روند پیشرفت کار
- نظارت بر حفظ سلامتی و ایمنی در کار
- برنامه ریزی برای مقابله با حوادث غیر مترقبه مانند ریزش تونل یا سیل
در کار معدن نکته کلیدی که باید در نظر گرفته شود، اثرات محیطی حفر معدن بر نواحی اطراف آن است.
در نتیجه یکی از مسئولیت های مهم مهندس معدن اطمینان یافتن در خصوص بازگشت سریع معدن به حالت قبلی و طبیعی آن پس از انجام عملیات حفاری است.
علم و دانش ـ استخدام