لقاح مصنوعی چیست | چه عواملی در آن موثر است؟
لقاح یعنی ترکیب اسپرم مرد با تخمک های زن و در نتیجه این ترکیب نطفه تشکیل می شود که با قرار گرفتن در رحم زن به جنین تبدیل می شود اما گاهی اوقات این فرآیند به صورت طبیعی نمی تواند در بدن زن شکل بگیرد از این روست که عمل لقاح مصنوعی جدیت بسیار ویژه ای پیدا می کند در این روش در محیطی آزمایشکاهی این ترکیب انجام می شود و در نتیجه نطفه ایجاد شده در رحم مادر قرار می گیرد . جزئیات بیشتر درباره این خبر را در پرشین وی بخوانید
چگونگی لقاح مصنوعی
لقاح مصنوعی، عوامل موثر در موفقیت آن
دانش پزشکی امروز به روشهای موثری برای درمان ناباروری دست یافته که مبتنی بر شیوههای لقاح آزمایشگاهی
(شامل IVF، میکرو
اینجکشن و ZIFT) است.در این روشها، تخمک و اسپرم را در آزمایشگاه مجاور هم قرار میدهند و پس از تشکیل
سلول تخم، آن را در شرایط خاصی در آزمایشگاه نگه میدارند و پس از چند روز به رحم مادر منتقل
میکنند.
موفقیت IVF یا لقاح مصنوعی
در بهترین شرایط نیز میزان حاملگی با این روشها که بسیار پرهزینه است، چیزی حدود ۲۵ درصد است.یعنی از هر
چهار زوج ناباروری که تحت درمان با روش IVF قرار میگیرند، یک زوج صاحب فرزند میشود.به گفته دکتر آمنه لاهوتی،
متخصص زنان و زایمان، مهمترین عاملی که میزان موفقیت IVF را تعیین میکند، سن تخمک و به عبارتی سن تقویمی
مادر است.
همه زنان با تعداد مشخصی تخمک به دنیا میآیند که مجموع این تخمکها را در اصطلاح، رزرو تخمدان
مینامند.رزرو تخمدانی هر کسی از ابتدای تولد مشخص است و تاکنون راهی برای افزایش آن یافت نشده است، اما با
افزایش سن زن، تخمکهای وی نیز پیر میشوند و از کیفیت سابق برخوردار نخواهند بود.
تاثیر سن مادر بر سلامت تخمک
هر چه سن مادر بالاتر باشد، نهتنها رزرو تخمدانش کمتر میشود بلکه میزان پاسخدهی تخمدان به داروها
کمتر خواهد بود.تخمکهایی
که از این افراد به دست میآید، کمکیفیتتر و جنینها نیز فاقد کیفیت مطلوب خواهند بود.ضمن این که احتمال بروز
مشکلات کروموزومی با افزایش سن خانم افزایش مییابد و طبیعتا جنینهای مشکلدار قادر به لانهگزینی
نیستند یا در صورت بروز
حاملگی در مراحل اولیه سقط میشوند.
کیفیت لقاح مصنوعی
کیفیت جنین تشکیل شده
مشکلات ژنتیک سلول تخم منحصر به اشکالات تخمک نیست و اختلالات ژنتیک اسپرم نیز منجر به تشکیل
جنین بیکیفیت میشود.
دکتر لاهوتی با تاکید بر این که در موارد شکست IVF، یکی از راهکارها برای افزایش میزان موفقیت، بررسی ژنتیک
جنین قبل از لانه گزینی (PGD) است، توضیح میدهد: علاوه بر خوب بودن کیفیت تخمک و جنین، اندومتر (دیواره داخلی
رحم که جنین در آن لانهگزینی و رشد میکند) باید پذیرای جنین باشد.
لانهگزینی جنین در رحم مادر، فرآیند بسیار ظریف
و پیچیدهای است.همزمانی تغییرات ایجاد شده پس از لقاح در جنین و اندومتر برای لانهگزینی و دستیابی به حاملگی طبیعی
بسیار مهم است و چنانچه این تغییرات که لازمه پذیرندگی جنین است، در سلولهای اندومتر ایجاد نشده باشد، جنین با
وجود ورود به حفره رحم، قادر به تهاجم به بافت اندومتر و لانهگزینی در آن نخواهد بود و دفع خواهد
شد.
بعضی بیماری بر موفقیت لقاح مصنوعی تاثیرگذارند
بعضی بیماریها مثل اندومتریوز یا تنبلی تخمدان (تخمدان پلی کیستیک) و اختلالاتی مثل عفونت مزمن لوله رحمی ـ که با
اتساع لوله و وجود مایع درآن مشخص میشود ـ با آسیب به جنین یا تغییر محیطی که جنین قرار است
در آن لانهگزینی و رشد کند، میتواند موجب عدم دستیابی به حاملگی از طریق IVF شود.در صورتی که این بیماریها
در خانمی که مبتلا به ناباروری است وجود داشته باشد، باید ابتدا به کمک دارو یا جراحی (در صورت نیاز)
کنترل یا حداقل سرکوب و سپس اقدام به IVF شود.
تاثیر استرس بر ناباروری زنان
واضح است که استرس میتواند بر درمان ناباروری تأثیر بگذارد.همچنین ناباروری میتواند تأثیرات روانشناختی ایجاد
کند و زمینهساز بروز اختلالات
روانی و مشکلات زناشویی شود.
اثرات لقاح مصنوعی
اثرات روان درمانی در افزایش میزان حاملگی در مطالعات مختلف متفاوت بوده است، بعضی محققان نشان
دادهاند مداخلات روان درمانی تأثیر اندکی بر میزان حاملگی دارد، اما در بعضی مطالعات نتیجه گرفتهاند، روان درمانی باعث کاهش
اضطراب و افسردگی میشود و شانس پذیرش جنین در رحم را افزایش میدهد.به همین دلیل، روشهای مختلف روان درمانی و
اضطراب زدایی به عنوان درمان کمککننده در کنار دیگر روشهای درمان وجود دارد، ولی اثر این درمانها هنوز به قطعیت
روشن نشده است.
استراحت مطلق طی انجام مراحل IVF پس از این که انتقال جنین به داخل رحم صورت گرفت، لازم است مادر
چند ساعتی در بیمارستان استراحت مطلق داشته باشد، ولی پس از آن میتواند به منزل برود وبه صرف انجام IVF
نیاز به استراحت مطلق ندارد، مگر این که مشکل همزمان دیگری وجود داشته باشد.نزدیکی جنسی نیز در ساعات یا شاید
روزهای اولیه به دلیل ایجاد انقباض رحمی و احتمال دفع جنین بهتر است انجام نشود ولی بعد از آن، شخص
میتواند زندگی معمول خود را از سر بگیرد.
در صورتی که اولین IVF منجر به بارداری نشود، بررسیهای خاص (مثل بررسی مولکولی پذیرندگی اندومتر یا بعضی اعمال جراحی
یا بررسیهای ژنتیک) صورت خواهد گرفت.بنابراین یک بار شکست در IVF به معنی کاهش احتمال موفقیت در بار دوم نیست
وحتی شاید با بررسی بیشتر، احتمال موفقیت، بیشتر بشود.
بد نیست بدانید که : دلایل انجام لقاح مصنوعی برای بارداری
در صورت ناباروری زوجین به علت مشکلات زیر لقاح مصنوعی راهگشا خواهد بود:
در صورت ناباروری ضعیف جنس نر (تعداد کم یا تحرک ضعیف اسپرم یعنی ناتوانی اسپرم در طی سفر طولانی
به مقصد تخمک)
آندومتریوز ضعیف (آندومتریوز عارضهای است که در آن بافتهای شبیه رحم در خارج از رحم رشد میکنند)
ناباروری به علت ناشناخته
جدار مخاطی نامساعد رحمی
مشکلات تخمک گذاری
گاهی ممکن است استفاده از روش های لقاح مصنوعی نیز برای برخی از زوجین نتیجه مطلوبی نداشته باشد،
زیرا استفاده از داروهای باروری (برای فعال کردن تخمک گذاری) و همچنین روش اجرای لقاح مصنوعی، شانس
شما را برای موفقیت در لقاح جنین افزایش می دهد. به همین دلیل روش های لقاح مصنوعی برای بعضی از افراد
موفقیت آمیز بوده و برای گروهی خیر، زیرا زوج ها وضعیت متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند.
ممکن است، پزشک پیشنهاد کند که قبل از استفاده از روش های لقاح مصنوعی از داروهای باروری استفاده
شود، مصرف این داروها معمولا در زمانی نزدیک به چرخه عادت ماهانه توصیه می شود. این داروها تخمدانها
را برای تولید چند تخمک بالغ، فعال میکند، در صورتی که که به طور عادی هر ماه فقط یک تخمک آزاد میشود
، یعنی با افزایش تعداد تخمک های بالغ شانس بارور شدن آنها نیز افزایش می یابد.
جام جم ، نینی پلاس