نمد ترکمنی چگونه تهیه می شود؟

نمد ترکمنی

هر چند که فرش دستباف و فرش‏های ماشینی جای نمد را در کاربرد میان مردم کم کرده‌است،
اما این هنر به عنوان میراث زیبا صنایع دستی گذشته‏‌های قوم ترکمن، هم‏‌اکنون در جامع ترکمنستان از احترام و جایگاهی
مهمی برخوردار بوده علاوه بر این نمد، زینت نمایشگاه‏های صنایع دستی، موزه‏ها، نگارخانه‏‌ها و نیز فروشگاه‏‌های عمومی تبدیل شده‌‏است، نمد
در هر خانه ترکمن به عنوان جانمازی نیز به صورت گسترده استفاده می‏‌شود(dot) این محصول برای پوشاندن کف اتاق، سالن،
پوشش آلاچیق، پوشش اسب، رویه‌ زین و … به کار می‌رود.
هم اکنون استفاده از نمد ترکمنی برای فرش کردن اطاق کمتر استفاده می‌شود اما خانه‌ای نیست که در آن از
نمد به عنوان س جاده استفاده نشود.

نمد ترکمن

• طرز تهیه نمد ترکمنی

طرز تهیه نمد به شرح زیر است: ابتدا پشم را می‌شویند و پشم شسته شده را روی حصیری از جنس
نی، خشک می‏‌کنند.
بعد از خشک شدن با چوبی باریک مانند حلاج‌ها، ضربه می‌زنند و با این کار، الیاف پشم کاملا از هم
جدا می‌شود و پف می‏‌کند.
بعد از مرحله‌ی حلاجی، پشم را به رنگ‏های دلخواه، رنگ آمیزی می‌کنند و پشم‌های رنگ شده را روی حصیری از
نی بر اساس ذهنیات خود، شکل می‏‌دهند، این شکل‌ها گرفته شده از طبیعت اطراف و بیشتر به شکل قوچ و
شاخ قوچ است(dot) حصیر را با نقش‌های شکل گرفته، لوله کرده و با طناب می‌بندند و حصیر لوله شده را
در سطحی از زمین که با کاه پوشانیده اند قرار می‌دهند و به تدریج بر روی آن، آب گرم می‌ریزند
و حصیر لوله شده را با طنابی که به دور آن پیچیده‌اند بر روی زمینی که با کاه پوشیده شده،
می‌غلطانند.
این عمل حدود ۳ ساعت ادامه می‌یابد(dot) بعد از ۳ ساعت، نمد را که اکنون الیاف بهم چسبیده است، از
حصیر بیرون می‏‌آورند و در مرحله آخر، نمد مال‌ها، حدود ۶ ساعت نمد را بر روی همان حصیر می‌مالند در
حالی که مرتب به آن آب نیمه گرم می‌پاشند.
نمد مالی نیز مثل قالی بافی منحصرا کار زن هاست و مرد ترکمن در این گستره، جز کمک در حصیر
غلطانی نقش دیگر ندارد.

نحوه بافت نمد ترکمن

نقش و نگار نمد با نقش و نگار در قالی فرق می‌‏کند.
مشهورترین این نقش‌ها شامل دیه گؤز، چشم شتر، قُچ، قوچ، ثاری چیبین، عقرب زرد، تیرانا، ماهی غضروفی (خاویار) و قوشماقچه
می‌شود.
بدین جهت نمد نسبت به اندازه‌اش متنوع است چنان که «بیر امزیک، ایکی امزیک، اوچ امزیک، دورت، امزیک، بأش امزیک»
اندازه‏های نمد ترکمنی است.
کاربرد تصاویر در زمینه اصلی نمد در اشکال و رنگ‌های متنوع مانند، جنگ میان حیوانات، تصویر درختان و صحنه‌های با
انسان برخی در شکل آبستراکت، نشانگر نماد‌های دوران کهن بوده که تا امروز نیز در نزد ترکمن‌ها و دیگر اقوام
ترک زبان مانده‌‏است.
کاربرد تصاویر هندسی، دومین نوع ویژگی و زینت نقوش نمد است(dot) چنین طرح‌های هندسی در فرش ترکمن نیز دیده می‌شود.
همانگونه که گفته شد، نمد ترکمن‏های یموت و به طور کلی ترکمن‏ها مطابق تاریخ و سابقه ۲۵۰۰ ساله خود با
نقش با شاخ قوچ به رنگ‏های سیاه وسرخ، با ابرهایی به رنگ‏های سفید و سرخ که نشان از سمبول آسمان
و زمین بوده با نقوش نمد‏های قیرقیزها و دیگر اقوام ترک مشترک می‌باشد.

سی ایران