مجازات نمره منفی گواهینامه چیست؟

نمره منفی گواهینامه یکی از مهم‌ترین موضوعات در حوزه رانندگی و قوانین راهنمایی و رانندگی است. این سیستم به‌ منظور افزایش ایمنی در جاده‌ها و کاهش تخلفات رانندگی طراحی شده و به ‌ویژه برای افرادی که اهمیت کیفیت و ایمنی رانندگی را درک نکرده و جرائم نقدی را جدی نمی‌گیرند، در نظر گرفته شده است. در واقع، نمره منفی به‌عنوان یک ابزار تنبیهی برای تشویق رانندگان به رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی عمل می‌کند.
نمره منفی گواهینامه به‌صورت امتیاز منفی در سیستم راهنمایی و رانندگی ثبت می‌شود. این امتیازها به‌ دلیل تخلفات رانندگی به رانندگان تعلق می‌گیرد و با جمع‌آوری تعداد مشخصی از این نمرات منفی، مجازات‌های جدی‌تری برای رانندگان در نظر گرفته می‌شود. هدف اصلی این سیستم، ایجاد یک فرهنگ صحیح رانندگی و کاهش تصادفات جاده‌ای است. در این مقاله به بررسی جزئیات نمرات منفی گواهینامه مانند نحوه استعلام، میزان جریمه نمره منفی و نحوه پاک‌سازی نمرات منفی خواهیم پرداخت.

کدام تخلفات رانندگی دارای نمره منفی است؟

نمره منفی گواهینامه نوعی جریمه غیرنقدی برای رانندگان متخلف است. نمره منفی سطح‌های مختلفی دارد که هر کدام با پیامدهای خاصی همراه هستند. به عبارتی پلیس راهور یک جدول خلافی گواهینامه تعریف کرده است که براساس میزان تخلف کاربر، به وی جریمه و نمره منفی تعلق خواهد گرفت.

تخلفات رانندگی که منجر به دریافت نمره منفی می‌شوند، شامل موارد خطرناک و پرخطر هستند که جان و مال راننده یا دیگران را تهدید می‌کنند. از میان ۱۷۲ مورد تخلف رانندگی، تنها ۲۰ مورد مشمول دریافت نمره منفی می‌شوند. هر یک از این تخلفات میزان نمره منفی خاص خود را دارند و همچنین نوع وسیله نقلیه (شخصی یا عمومی) نیز در تعیین نمره منفی مؤثر است. به ‌عنوان مثال، در صورتی که تخلفات انجام شده با وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس‌ها و تاکسی و یا خودروی دولتی انجام شود، نمره منفی بیشتری به گواهینامه راننده داده می‌شود.
ثبت تخلفات رانندگی به دو صورت انجام می‌شود: یکی توسط پلیس راهور که اگر پلیس شخصا تخلف را مشاهده و خودرو را متوقف کند، اعمال قانون به‌ صورت تسلیمی است. در این حالت، پلیس برگه جریمه را بر اساس مشخصات راننده، نوع تخلف و زمان و مکان آن صادر می‌کند. به این ترتیب جریمه برای راننده خودرو ثبت می‌شود. اما در حالت دوم، اگر تخلف توسط دوربین ثبت شود، نمره منفی به مالک خودرو تعلق می‌گیرد. اگر هم راننده خودرو هنگام ایست دادن پلیس متوقف نشود، جریمه و نمره منفی برای مالک خودرو ثبت می‌شود.

مجازات نمره منفی برای رانندگان متخلف چیست؟

یکی از جنبه‌های کلیدی نظام نمره منفی، نحوه اعمال مجازات‌ها بر اساس جمع نمرات است. اگر مجموع نمرات منفی یک راننده در بار اول به عدد ۳۰ برسد، گواهینامه وی به مدت سه ماه ضبط خواهد شد. در این حالت، فرد متخلف از طریق پیامک مطلع می‌شود و موظف است به پلیس راهور مراجعه کرده و گواهینامه‌اش را تحویل دهد. همچنین، او باید مبلغی را به عنوان جریمه نقدی پرداخت کند. . راننده در این مدت سه ماهه امکان نشستن پشت فرمان هیچ ماشینی را ندارد. پس از گذشت این مدت زمان، راننده می‌تواند با پرداخت جریمه نقدی گواهینامه خود را آزاد کند. این مرحله ابتدایی مجازات‌ها به ‌منظور هشدار به رانندگان و تشویق آن‌ها به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی طراحی شده است.
پس از گذشت سه ماه، گواهی رانندگی دوباره به این فرد تحویل داده می‌شود. اما در صورتی که مجموع نمرات منفی فرد در این مرحله برابر یا بیشتر از ۲۵ باشد، گواهی رانندگی او معلق و تا مدت شش ماه توقیف می‌شود. در این حالت، روند ارسال پیامک هشدار دهنده، تحویل گواهینامه رانندگی و پرداخت جریمه نقدی مشابه مراحل قبلی خواهد بود. رانندگان خاطی در این مرحله به مدت ۶ ماه اجازه رانندگی ندارند. پس از گذشت این مدت زمان، آن‌ها می‌توانند با پرداخت جریمه نقدی دوباره گواهینامه خود را دریافت کنند.
اگر فرد بلافاصله برای دریافت گواهینامه کاری نکند، به عنوان جزای برخورد با رانندگان خطرناک، مجازات یک سال محرومیت از دریافت گواهینامه و رانندگی تعیین شده است.

مرحله سوم آخرین مرحله محدودیت‌های نمره منفی گواهینامه است. اگر راننده‌ای بعد از طی کردن دو مرحله قبل باز هم به رانندگی پر خطر خود ادامه دهد و نمره‌های منفی گواهینامه او به ۲۰ برسد، گواهینامه او باطل می‌شود و برای مدت یک سال اجازه رانندگی ندارد. راننده خاطی بعد از یک سال می‌تواند پس از شرکت کردن در کلاس‌های رانندگی اقدام به دریافت گواهینامه جدید کند. علاوه بر این، او باید برای گرفتن گواهینامه جدید مبلغ یک میلیون ۵۰۰ هزار تومان به حساب خزانه عمومی واریز کند.

ابطال گواهینامه در صورت به حد نصاب رسیدن نمرات منفی برای بار سوم

همان‌طور که اشاره شد، ابطال گواهینامه تنها در صورت رسیدن نمرات منفی به حد نصاب مشخصی انجام می‌شود. برای بار سوم، گواهینامه رانندگان پرخطر تنها زمانی باطل می‌شود که آن‌ها در مرحله اول ۳۰ نمره منفی، در مرحله دوم ۲۵ نمره منفی و در مرحله آخر ۲۰ نمره منفی دریافت کنند. بنابراین، یک راننده باید در مجموع حداقل ۷۵ نمره منفی دریافت کرده باشد تا گواهینامه‌اش باطل شود.

اگر راننده‌ای پس از دوبار ضبط گواهینامه باز هم دست به تخلفات حادثه‌ساز بزند و نمره منفی دریافت کند، در صورتی که جمع نمرات منفی‌اش به عدد ۲۰ برسد، گواهینامه وی باطل خواهد شد. در این حالت، راننده مذکور باید پس از یک سال وقفه دوباره به آموزشگاه‌های رانندگی مراجعه کند و آزمون بدهد تا بتواند دوباره گواهینامه خود را دریافت کند.

نمره منفی گواهینامه چگونه پاک می‌شود؟

مطابق قوانین موجود، امکان پاک‌سازی نمرات منفی گواهینامه وجود دارد. اگر فرد در مرحله اول یا دوم سقف نمره منفی را داشته باشد، در صورتی که شش ماه از آخرین تخلف منجر به ثبت امتیاز منفی سپری شده باشد، نمرات منفی او صفر خواهند شد. اما اگر فرد در مرحله سوم باشد، شرایط سخت‌گیرانه‌تری در نظر گرفته شده است. آن‌ها باید به مدت ۱ سال نمره‌های منفی خود را زیر ۲۰ نگه دارند و هیچ خطایی نداشته باشند تا نمره‌های منفی آنها به صفر برسد.

استعلام نمره منفی

یکی از راحت‌ترین روش‌ها برای استعلام نمره منفی گواهینامه، استفاده از خدمات آنلاین است. برای این کار کافی است به وب‌سایت پلیس راهنمایی و رانندگی مراجعه کرده و شماره گواهینامه خود را وارد کنید تا تعداد نمرات منفی و دفعات ارتکاب هر یک از تخلفات را مشاهده کنید. البته لازم به ذکر است که اطلاعات ارائه‌شده ممکن است با تأخیر نمایش داده شود.

استعلام نمره منفی از راهور ۱۲۰

رانندگان می‌توانند از طریق سامانه “راهور ۱۲۰” نیز نسبت به استعلام امتیاز منفی گواهینامه خود اقدام کنند. برای این کار کافی است به سامانه پلیس راهور مراجعه کرده و بر روی گزینه “استعلام نمره منفی گواهینامه” کلیک کنند تا به سامانه سخا منتقل شوند. پس از ورود به سامانه سخا و وارد کردن شماره گواهینامه در مکان مشخص‌شده، می‌توانند نمره منفی خود را مشاهده کنند. البته برای استفاده از این سامانه‌ها نیاز به ثبت نام و احراز هویت دارید.

استعلام نمره منفی آنلاین

سوپر اپلیکیشن تاپ به منظور پیشگیری از بروز مشکل برای رانندگان، سرویس استعلام نمره منفی گواهینامه به صورت آنلاین را ایجاد کرده است. رانندگان می‌توانند در هر ساعت از شبانه‌روز از میزان نمره منفی گواهینامه خود مطلع شوند.

استعلام نمره منفی گواهینامه با پیامک

استعلام نمره منفی با پیامک یکی دیگر از روش‌های ساده برای استعلام نمره منفی گواهینامه ارسال کد ملی به شماره ۱۱۰۱۲۰۲۰۲۰ است. این روش برای افرادی که به اینترنت دسترسی ندارند یا کار با سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها برایشان دشوار است، گزینه مناسبی محسوب می‌شود.

سخن پایانی
نظام نمره منفی یکی از ابزارهای مؤثر برای مدیریت رفتار رانندگان و افزایش ایمنی در جاده‌ها است. آگاهی از تخلفات مختلف و مجازات‌های مرتبط با آن می‌تواند به کاهش تخلفات و حفظ جان افراد کمک کند. همچنین، رانندگان باید به ‌طور مرتب وضعیت نمرات منفی خود را بررسی کنند.

در نهایت، لازم است که تمام رانندگان با دقت قوانین راهنمایی و رانندگی را مطالعه کنند و نسبت به رعایت آن‌ها تعهد داشته باشند. این امر نه تنها باعث حفظ ایمنی خودشان بلکه موجب امنیت سایر مسافران جاده نیز خواهد شد. با توجه به پیچیدگی‌های موجود در نظام جریمه و نمره منفی، آگاهی کامل از قوانین و مقررات می‌تواند نقش بسزایی در کاهش تصادفات و حوادث جاده‌ای ایفا کند.