در نماز می توان برای توجه دادن کسی، با بلند گفتن ذکر به چیزی اشاره کرد؟

معمولا مادرها از این تکنیک در نماز استفاده می کنند. آنها زمانی که در حال نماز خواندن هستند می خواهند نکته ای را به اطرافیان گوشتزد کنند که نمی توان تا پایان نماز صبر کند. حکم بلند گفتن ذکر در نماز برای اشاره به موضوعی را در پرشین وی بخوانید

بلند گفتن ذکر در نماز

در نماز می توان برای توجه دادن کسی، با بلند گفتن ذکر به چیزی اشاره کرد؟
اگر به قصد اشاره کردن به چیزی باشد نماز باطل می شود.

اگر کلمه‌اى را به قصد ذکر بگوید مثلًا به قصد ذکر بگوید: « اللّٰه أکبر » و در موقع گفتن آن،
صدا را بلند کند که چیزى را به دیگرى بفهماند اشکال ندارد ولى چنانچه به قصد این که چیزى به کسى بفهماند بگوید ،
اگر چه قصد ذکر هم داشته باشد، نماز باطل مى‌ شود.

پی نوشت توضیح المسائل مراجع؛ ج‌۱، م ۱۱۳۴

بلند گفتن ذکر در نماز

بلند گفتن ذکر توسط امام به قصد تفهیم چیزی به مأمومین
پرسش : اگر امام ذکرهای نماز را به نیت استحباب یا ذکرمطلق یا واجب بگوید
و درکنار این نیت ها قصد داشته باشدکه صدایش را نیز به مأمومین برساند و چیزی را بفهماند نمازش اشکال دارد؟
پاسخ : مانعی ندارد اما در مورد تسبیحات اربعه که باید آهسته بخواند مجاز نیست.

چرا باید برخی نمازها را بلند خواند؟

پرسش

این‌که می‌گویند مثلاً نماز صبح را با صدای بلند بخوانیم یعنی چطور؟ چقدر بلند؟
اگر به جهت رعایت حال کسانی که در خواب هستند با صدای آرام بخوانیم مشکل دارد؟
مثلاً مادر یا طفل کوچک ممکن است بر اثر صدای ما بیدار شوند. اساساً با صدای بلند خواندن واجب است؟
چون من ترجیح می‌دهم هیچ‌کس متوجه نشود که نماز می‌خوانم. این طوری راحت‌ترم و تمرکز خیلی بیشتری دارم.

پاسخ اجمالی

یکی از واجبات نماز؛ بلند خواندن حمد و سورۀ نمازهای صبح، مغرب و عشا است. البته نباید به حدی بلند باشد که به صورت داد و فریاد باشد،
فقط همین مقدار که صدا آشکار باشد کافی است، و معمولاً این مقدار از آشکار کردن صدا، به حدی نیست که موجب مزاحمت برای دیگران شود.

پاسخ تفصیلی بلند گفتن ذکر در نماز

بلند گفتن ذکر در نماز یکی از واجبات نماز، بلند خواندن حمد و سورۀ برخی از نمازها (صبح و مغرب و عشا) است.
مراجع معظم تقلید دربارۀ جهر و اخفات (بلند و آهسته خواندن) نمازها گفته‌اند:
«بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند».[۱]

بلند گفتن ذکر در نماز

بنابراین، بلند خواندن حمد و سورۀ نماز صبح و مغرب و عشاء از واجبات نماز است. البته،
اگر مکلف حکم را نداند یا سهواً در جایی که می‌بایست حمد و سوره را بلند بخواند،
آهسته خواند و بالعکس، اشکالی به نمازش وارد نمی‌شود،
ولی اگر از روی عمد و در حالی‌که هم حکم را می‌داند و هم توجه دارد که باید حمد و سوره را بلند بخواند،
ولی آهسته خواند یا بالعکس، نمازش باطل است.[۲]

بلند گفتن ذکر در نماز

اگر بعد از آن‌که مقداری از حمد یا سوره را خواند و بعد فهمید که در بلند یا آهسته خواندن اشتباه کرده است،
آن مقدار که خوانده اشکالی ندارد و لازم نیست آن مقدار را که خوانده دوباره بخواند.[۳]

ملاک در بلندی صدا

آهسته خواندن نماز که معمولاً معنایش مشخص است و آن آشکار نکردن صدا است،
[۴] ولی در بلند بودن نماز باید دقت کرد که اولاً به بلندی داد و فریاد نباشد که این هم باعث بطلان نماز است.
[۵] و ملاک در بلندی نماز فقط آشکار کردن جوهر صدا است.[۶]

با توجه به این ملاک شخص می‌تواند نمازش را در جایی اقامه کند که کسی متوجه نشود،
علاوه بر این‌که این مقدار از آشکار کردن صدا، عرفاً به حدی نیست که موجب مزاحمت برای دیگران شود.

شایان ذکر است، فقها، مستند حکم بلند,
یا آهسته خواندن نمازها را اجماع و شهرت فتوایی علما و سیره عملی مؤمنان معرفی نموده و نیز روایاتی از معصومین(ع) را بر می‌شمرند،[۷] از جمله؛

از امام باقر(ع) دربارۀ مردی سؤال شد که نمازش را بلند خواند در جایی که سزاوار است آهسته بخواند،
یا آهسته خواند در جایی که شایسته نیست آهسته بخواند؟ فرمود:
«هر گاه این عمل را عمدا انجام داده باشد نمازش باطل است و باید آن‌را تکرار نماید..».[۸]

در پایان متذکر می‌شویم که رعایت احکام اسلام، (مانند همین بلند خواندن نماز صبح)،
مصالحی دارد که شخص مکلف شاید به آن مصلحت‌ها آگاه نشود،
ولی باید به عبودیت و بندگی خداوند ملتزم بوده و به طور دقیق آنها را رعایت کند.

در هر حال پاسخ حضرت آیت الله مهدی هادوی تهرانی (دامت برکاته) به شرح زیر است:

بلند خواندن نماز صبح و مغرب و عشا به این معنا است که جوهر صدا آشکار باشد،
و این امر به معنای فریاد کشیدن نیست، بلکه همین مقدار که قرائت به صورت همهمه نباشد، و جوهر صدا آشکار شود، کافی است.

افکار نیوز ـ اسلام کوئست