آیا پدر با قتل فرزند قصاص می شود؟

قصاص پدر

قصاص مجازاتی است که جانی در صورت ارتکاب به قتل عمد بدان محکوم میشود .
در ماده ۲۰۵ قانون مجازات اسلامی بدون اینکه از قتل عمد تعریفی به عمل آمده باشد به ذکر مجازات آن
اکتفا شده است.
به موجب ماده مزبور: «قتل عمد برابر مواد این فصل موجب قصاص است و اولیا دم می‌توانند با اذن ولی
امر قاتل را با رعایت شرایط قصاص نمایند و ولی امر می‌تواند این امر را به رئیس قوه قضائیه یا
دیگری تفویض نماید.»

چرا قصاص؟

آیه ی ۱۷۹ سوره ی بقره در مقام پاسخ به ایراد هایی است که از سوی برخی
مبنی بر اینکه چرا مجازات قتل قصاص است بر می آید که حکم قصاص براى جامعه انسانى تأمین کننده‏ى حیات
و زندگى است.
قصاص یک برخورد و انتقام شخصى نیست، بلکه تأمین کننده امنیّت اجتماعى است.
در جامعه‏اى که متجاوز قصاص نشود، عدالت و امنیّت از بین مى‏رود و آن جامعه گویا حیاتى ندارد و مرده
است.

موارد سقوط قصاص

در رابطه با اینکه قصاص در چه صورتی ساقط می شود و یا اینکه منشا سقوط قصاص چیست؟ باید اذعان
داشت که موارد سقوط قصاص یا از طرف مجنی علیه است و یا از طرف اولیای دم لذا مجازات قتل
عمد اصالتا قصاص است اما همیشه اینطور نیست بله در برخی موارد قصاص ساقط میشود که عبارتند از :گذشت ولی
دم، ماده ۲۵۷ و ماده ۲۰۸ قانون مجازات اسلامیقتل عمد موجب قصاص است لکن با رضایت ولی دم و
قاتل به مقدار دیه کامله یا به کمتر یا زیاد تر از آن تبدیل می‌شود.

مطالبه دیه

ولی دم می‌تواند به میزانی که خودش تعیین می‌کند، در ازای گذشت از خون فرزندش دیه طلب کند.
این مبلغ می‌تواند بیشتر یا کمتر از دیه کامل فرد مسلمان باشد.
با دریافت دیه قصاص از محکوم ساقط می‌شود.
(ماده ۲۵۷ قانون مجازات اسلامی)

گذشت مقتول ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی

چنانچه مجنی‌علیه قبل از مرگ جانی را از قصاص نفس عفو نماید حق قصاص ساقط
می‌شود و اولیا دم نمی‌توانند پس از مرگ او مطالبه قصاص نمایند.ماده ۱۱۶ قانون جزائی سوئیس مصوب ۱۹۳۷ مجازات مادری
که طفل نوزاد خود را در اثنای زایمان یا در حالی که هنوز تحت تاثیر زایمان است عمدا بکشد ،
شش ماه حبس تادیبی یا حبس جنایی تا سه سال قرار داده است.

فوت قاتل ماده ۲۵۹ قانون مجازات اسلامی
هرگاه کسی که مرتکب قتل شده و از سوی قاضی دادگاه به قصاص
محکوم شود، قبل از اجرای حکم فوت کند پرداخت دیه و قصاص از سوی او ساقط می‌شود.
با فوت محکوم علیه نمی‌توان از اموال اومطالبه دیه کرد.فرارقاتل ماده ۲۶۰ قانون مجازات اسلامیتعارض دو شهادت ماده ۲۳۶ و
۲۳۸ قانون مجازات اسلامیعفو حاکم بند ۱۱ ماده ۱۱۰ قانون اساسیتعارض دو شهادت ماده ۲۳۶ و ۲۳۸ قانون مجازات اسلامی
از جمله مواردی است که باعث سقوط قصاص می شود.

قتل عمدی که موجب قصاص نیست
در برخی موارد مجازات قتل عمد قصاص نیست و قصاص منتفی می شود و
آن در صورت وجود رابطه ی پدری و فرزندی بین قاتل و مقتول است.
در این مورد حقوق کیفری ایران با توجه به حق ولایت پدر و جد پدری نسبت به فرزند، قتل فرزند
توسط پدر یا جد پدری را موجب قصاص ندانسته است اما دلیل معافیت پدر از قصاص چیست؟

پدر سبب وجود
فرزند است لذا فرزند نمی تواند سبب معدوم شدن وی گردد بعلاوه که این حکم با حرمت ابوت در تنافی
است،و به جهت رعایت حرمت وی است که در قذف فرزند نیز حد بر او جاری نمی شود همچنین نقش
پدر و جایگاه او در نظام خانواده آنقدر رفیع است که مانع بزرگی در اجرای حکم قصاص است همچنین تحکیم
نظام خانواده حکم می‎کند در چنین مواردی رکن مهم خانواده صیانت شده و به پرداخت دیه اکتفاء شود.
دلیل دیگری که در قتل فرزند قابل ملاحظه است، رابطه عشق و علاقه پدر و فرزندی است که اقدام به
قتل فرزند را امری عجیب و ناباورانه کرده است.
همین عشق و علاقه باعث ورود شبهاتی در عمدی بودن قتل می‎کند که در نهایت مانع اجراء حکم قصاص می‎شود.

قتل فرزند توسط پدر در حقوق خارجی چه حکمی دارد؟
مجازات قتل فرزند توسط پدر درحقوق خارجی برخلاف حقوق ایران
است.حقوق خارجی ازجمله سوئیس ،فرانسه،ایتالیا ،…
برخلاف حقوق ایران که قتل فرزند توسط پدررا به دلایل فقهی شامل تبعیض مجازات ازسایر مجازات های قتل عمد می
داند ، این کشورها پدررا شامل تخفیف نمی دانند و برعکس تحت شرایطی برای مادر تخفیفاتی را در نظر دارند
.
از جمله :ماده ۱۱۶ قانون جزائی سوئیس مصوب ۱۹۳۷ مجازات مادری که طفل نوزاد خود را در اثنای زایمان یا
در حالی که هنوز تحت تاثیر زایمان است عمدا بکشد ، شش ماه حبس تادیبی یا حبس جنایی تا سه
سال قرار داده است .
ولی دم می‌تواند به میزانی که خودش تعیین می‌کند، در ازای گذشت از خون فرزندش دیه طلب کند.
این مبلغ می‌تواند بیشتر یا کمتر از دیه کامل فرد مسلمان باشد.
با دریافت دیه قصاص از محکوم ساقط می‌شود.
(ماده ۲۵۷ قانون مجازات اسلامی)

زمان اجرای حکم قصاص
زمان اجرای حکم اوّل طلوع آفتاب است این امر منشا دینی
ندارد بلکه بیشتر جنبه ی اجتماعی دارد چون در سحرگاه زندگی عادی در جامعه آغاز نشده و محیط های گوناگون
خلوت است و حضور افراد خاص مانند کودکان و…
مشاهده نمی شود.
در نتیجه می توانند بدون دردسر و مشکلات محکوم را قصاص نمود به همین جهت در مورد نحوه ی اجرای
قصاص آمده است : «زمان اجرای حکم اوّل طلوع آفتاب خواهد بود، مگر اینکه زمان خاصی را تعیین کرده باشد.»

تبیان