جرم جعل اسکناس و مجازات آن
جعل اسکناس
جعل اسکناس , مهمترین قانون در مبارزه با جعل اسکناس، بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی است.
ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی میگوید: «هر کس یکی از اشیای ذیل را جعل کند یا با علم به جعل یا تزویر استعمال کند,
یا داخل کشور کند علاوه بر جبران خسارت وارده، به حبس از ۱ تا ۱۰ سال محکوم خواهد شد.
در بند ۵ این ماده آمده است: اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر براتهای قبول شده از طرف بانکها,
یا چکهای صادره از طرف بانکها و سایر اسناد تعهدآور بانکی. طبق ماده ۵۲۶ همین قانون،
هر کس اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر براتهای قبول شده از طرف بانکها یا چکهای صادره از طرف بانکها ,
و سایر اسناد تعهدآور بانکی و نیز اسناد یا اوراق بهادار یا حوالههای صادره از خزانه را
به قصد اخلال در وضع پولی یا بانکی یا اقتصادی یا برهم زدن نظام و امنیت سیاسی و اجتماعی جعل یا وارد کشور کند,
یا با علم به مجعول بودن استفاده کند، چنانچه مفسد و محارب شناخته نشود
به حبس از ۵ تا ۲۰ سال محکوم میشود.
تعیین ۲ نوع مجازات برای جعل اسکناس
جرم جعل اسکناس ممکن است به صورت ساده واقع شود یا قصد اخلال در نظم اقتصادی کشور در آن وجود داشته باشد.
دکتر بهروز گلپایگانی، در گفتوگو با «حمایت» در مورد جرم جعل اسکناس توضیح میدهد:
جعل اسکناس دو شکل دارد که بسته به آن مجازات مجرمان نیز متفاوت خواهد بود. جنبه امنیتی،
اولین جنبه این جرم محسوب میشود و دومین جنبه سوءاستفاده مالی یا غیرامنیتی از جرم جعل اسکناس است.
مجازات جعل اسکناس
وی میافزاید: بر اساس این تقسیمبندی، میزان مجازات مجرم میتواند تغییر کند به طوری که مجازات جعل اسکناس ,
ممکن است از حبس تا اعدام مختلف باشد. اعدام، مجازات مجرمی است ,
که علاوه بر جعل اسکناس، مفسدفیالارض هم تلقی میشود و به نظام و نظم اقتصادی جامعه لطمه وارد آورد،
در این صورت جرم جعل جنبه امنیتی خواهد داشت و مجازات سنگینی به همراه خواهد داشت.
در مقابل، کسی که به قصد سوءاستفاده مالی عمل جعل را انجام دهد بدون آنکه جرم وی جنبه امنیتی داشته باشد,
از ۱۰ سال به بالا زندانی خواهد شد. چنانکه معلوم است، بسته به اینکه قصد مجرمانه مجرم اخلال در نظام اقتصادی باشد یا خیر،
مجازات جاعل اسکناس متفاوت خواهد بود.
این حقوقدان اضافه میکند: جعل اسکناس برای برهم زدن نظم اقتصادی، معمولا به صورت گروهی انجام میشود ,
و نیاز به چاپخانه و دستگاه دارد.گلپایگانی در بررسی مجازات جرم جعل اسکناس مشدد به «حمایت» میگوید،
نوع اول از جعل، یعنی جعلی که جنبه امنیتی دارد، مجازاتهای سنگینی به همراه دارد که قاضی میتواند,
بسته به نوع جرم و شخصیت مجرم یکی از آنها را انتخاب کند؛ اعدام، به صلیب بستن، قطع یا تبعید،
جزو مجازاتهای این جرم است که انتخاب آن به قاضی بستگی دارد.
گلپایگانی با اشاره به اینکه جعل اسکناس در همه کشورهای جهان مجازات سنگینی دارد میگوید:
در همه دنیا با جاعلان برخورد سختی میشود زیرا جعل اسکناس و مدارک، ضربه مهمی به نظم عمومی وارد میآورد.
گروه وکلای ایران