قالی کرمان و طرح های رایج به کار رفته در آن

همان طور که می دانید بافت فرش و قالی از گذشته های دور در کرمان رواج داشته است .نوع پشمی که,
در بافت قالی های کرمان استفاده می شود بسیار مرغوب است و در زیبایی آن موثر است .از معروف ترین,
طرح های قالی کرمان می توان طرحهای خوشه انگوری , برگ چغندری , بته جقه ای و… را نام برد .
در ادامه بیشتر با این قالی نفیس آشنا می شوید.

طرح های قالی کرمان

قالی کرمان از قدیم زیباترین و نفیس ترین قالی ایران و دنیا به شمار می رفته که در سالهای اخیر تا حد زیادی ,
از اهمیت آن کاسته شده است. کرمان پشم بسیار مرغوبی برای قالی بافی دارد. نوع آن شبیه پشم خراسان ,
و از پشم کرمانشاه قدری سبکتر و ظریفتر است .

شهرت قالی کرمان بیش از هر چیز به دلیل درآمیزی رنگ و طرح است . در تمایز و تشخیص قالی دو عامل طرح و رنگ ,
بسیارمهم است. طرح و رنگ قالی کرمان یکی از نفیس ترین، زیباترین و خوش سبک ترین بافته های جهان,
به شمار می آید.

آشنایی با مهمترین طرح های قالی کرمان

از معروف ترین کارگاه ها ، کارگاه راین و کارگاه خنامان است اغلب فرش های کرمان از نوع خاص سه پود می باشد.

به عبارتی بین رجهای بافت، ۳ پود دیده می شود که اولی و سومی ضخیم و دومی نازک است. البته,
قالیهای دو پود اول ضخیم و پود دوم نازک نیز به طور پراکنده دیده می شوند. در محدوده جغرافیایی کرمان,
هر دو نوع گره قالی ایران کاربرد دارد.

در منطقه شهری باف کرمان، گره مورد استفاده گره فارسی است که در بافت قالیهای ظریف بکار می رود,
و در مناطق روستایی باف، هم گره فارسی و هم گره ترکی رایج است .

از طرفی دیگر گره های جفتی و در دهه های اخیر بی گره بافی (کمانش) هم در کرمان رایج شده است.

این نوع بافت های تقلبی در فرش های جدید بافت کرمان و بی سلیقه گی برخی از بافندگانی که فرش های کم دوام,
با حاشیه ای کج و کوله و موج دار و شیرازه های زشت به بازار می فرستند باعث عقب افتادگی ,
فرش خوش سابقه کرمان در بازارهای بین المللی شده است.

پشم به کار رفته برای بافت فرش کرمان

مواد اولیه مصرفی در فرشهای کرمان چون بیشتر مناطق فرشبافی است و استفاده از پشم برای پرز و نخ پنبه ای,
برای تار و پود فرش رایج می باشد برای پرزها از پشم محلی استفاده می کنند که با دوام,
و دارای حالت ابریشمی بوده است .

ولی از آنجائی که تقاضا رو به افزایش رفته، آنها به پشم هایی که از خراسان و یا کرمانشاه وارد می شده,
و یا به پشم های خشک تر تبریز توسل جسته اند.

در حال حاضر، در کرمان از دارهای عمودی (ایستاده) استفاده می شود که البته این دارهای عمودی از نوع ,
چرخان می باشد و تنها در مناطق عشایری این استان است که دارهای افقی (خوابیده) به کار می روند.

رجشمار فرشها نیز متغییر و از ۳۵ تا ۸۰ رج می باشد. بطور کلی آنچه موجب شهرت طرحها و نقوش کرمان,
شده است، استفاده از موتیفهای بسیار ریز که بصورت گسترده در زمینه قالی پخش شده اند,
و یک طرح پرکار را بوجود آورده اند.

بافت قالی نفیس در کرمان

نکته قابل ذکر دیگر این است که طراحان کرمانی از نقوش گل و برگ و درخت استفاده کرده و می کنند,
و بسیاری از صاحب نظران معتقدند که شرایط اقلیمی و محیط کویری کرمان سبب گردیده ,
تا طراح کرمانی با به تصویر کشیدن گلها و گیاهها، کمبود آنان را در ذهن خود جبران سازد.

در مورد طرح های قالی کرمان نویسندگان کتابهای “مقدمه ای بر شناخت قالی ایران” و “فرشنامه ایران” ,
معتقدند که این طرحها عبارتند از:

مهمترین طرح های قالی کرمان

طرحهای خوشه انگوری، سبزیکار چمنی، گلدانی و درختی، ستونی ۳۳ پل، برگ چغندری، قاب قرآنی، بته جقه ای،
لچک ترنج کف ساده و همچنین نقشه های گل فرنگ و گوبلن و یا نقشه های شکارگاه و افشان،
بازوبندی، خشتی و …

با فرش کرمان بیشتر آشنا شوید

قالی کرمان، این گوهر گرانبها که همه شیفته آن هستند و بر تارک زیباترین و گرانبهاترین فرش‌های جهان درخشش,
همیشگی دارد، هنری که در ظرافت، رنگ‌آمیزی و کیفیت در دنیا همتا ندارد و به‌طور قطع از نفیس‌ترین ,
صنایعی است که در جهان رقیبی ندارد.

این هنر در گذر زمان با فراز و نشیب‌هایی روبرو شده و گویی در سال‌های اخیر، تا حد زیادی از اهمیت آن ,
کاسته شده است.

کرمان در زمینه بافت قالی، تاریخ مدونی ندارد و تاریخ آن سینه به سینه نقل شده است و به روایتی باسابقه ,
پانصد ساله یکی از مناطق قدیمی، قالیبافی در ایران به شمار می‌رود. در عهد صفویه که اوج ,
شکوفایی هنر در ایران بود، قالی هم مانند دیگر هنرها در این دوره بیشتر شکوفا شد.

این صنعت در اوایل دوره قاجاریه رو به زوال رفت. شروع انقلاب صنعتی و ورود پارچه‌های نساجی و ماشینی که ,
کاهش تولید انواع منسوجات دستی را در پی داشت عامل اصلی گرایش به هنر قالیبافی در کرمان بود,

و در واقع بعد از انقلاب صنعتی اروپا، یکی از پررونق‌ترین دوره‌های قالیبافی در کرمان آغاز شد.

دلیل شهرت قالی کرمان

شهرت و آوازه قالی کرمان بیش از هر چیز به دلیل درآمیزی رنگ و طرح آن است. طرح و رنگ قالی کرمان ,
یکی از نفیس‌ترین، زیباترین، و خوش‌سبک‌ترین بافته‌های جهان به شمار می‌آید به‌طوری که کمتر می‌توان ,
دو قالی از نظر رنگ و نقشه شبیه به هم پیدا کرد.

طراحی و نقشه‌کشی قالی کرمان هم قدمتی دیرینه دارد، گرچه به جز نامی که از چند تن از نقاشان ,
منطقه کرمان به جای مانده، تاریخچه چندان دقیقی درباره چگونگی رونق طراحی نقشه‌های قالی ,
و چگونگی نام نهادن به طرح‌های این منطقه در دست نیست.

نگاه مدیا , تاریخ ما