آشنایی با هنر معرق کاری هنر زیبای انجام شده بر روی چوب

باید بدانید معرق کاری هنری است زیبا و ظریف که بر روی چوب انجام می شود. روش انجام این کار به این صورت است که ابتدا طرح دلخواه خود را بر روی کاغذ پیاده می کنند و سپس کاغذ را بر روی تخته مورد نظر می چسبانند.سپس با استفاده از اره قسمت های مختلف طرح را می برند. سپس قطعات را با میخ بر روی تخته ثابت می کنند . برای آشنایی کامل با این هنر ظربف با پرشین وی همراه باشید.

نحوه انجام هنر معرق کاری

چوب، یکی از کهن‌ترین مواد اولیه‌‌ای است که از آغاز خلقت در کنار انسان بوده؛ تلفیق چوب با خلاقیت و هنرمندی ,
دستان انسان می‌تواند آثاری زیبا را رقم بزند.

معرق به معنای تکه تکه و رگه رگه است. معرق کاری روی چوب در اصل بوجود آوردن نقش با تکه چوب‌های رنگی ,
دور بری شده و چیدمان آنها کنار هم به گونه‌ای است که یک طرح مشخص و نقش از قبل تعیین شده پدیدار شود.

هنر معرق کاری بیشتر نقش تزیینی دارد مثل: تابلو، طراحی صفحه میز، جام درب، پارکت، راه پله، سقف و … .
در اجرای هنر معرق لازم است هنرمند رنگ‌ها و ترکیب‌شان با هم را به خوبی بشناسد،
هم‌چنین از انواع چوب هم شناخت داشته باشد.

هنر زیبای معرق کاری

با پیشرفت هنر معرق کاری به جز چوب از مواد دیگری مثل: فیبر، شیشه، صدف، فلز و …
در خلق یک اثر هنری استفاده می‌شود. از چوب درختان: گردو، نارنج، گیلاس، آبنوس، زرشک، زبان گنجشک،‌
گلابی، نارون و … برای معرق کاری استفاده می‌شود.

در کل دو نوع معرق وجود دارد:

• معرق زمینه چوب: معرقی که هم طرح و هم زمینه کار با چوب کار شود.

• معرق زمینه رنگ (پلی استر): به معرقی گفته می‌شود که در آن زمینه خالی اثر با رنگ پوشش داده شود,
و طرح اصلی از چوب باشد.

وسایل معرق کاری

وسایل مورد نیاز برای معرق کاری شامل: میزکار، پیشکار (چوبی مستطیل شکل که برای ثابت نگه‌داشتن,
قطعات در حال برش استفاده می‌شود)،

تیغه اره مویی (چوب‌بر، فلزبر)، چکش، سوهان، چوب ساب، گیره دستی و … .
با پیشرفت تکنولوژی دستگاه‌هایی مثل: ماشین پوست، گولیش، سنباده لرزان، پمپ باد،
لیسه به کمک هنر معرق کاری آمده‌اند.

کار معرق با انتخاب نقش شروع می‌شود، در انتخاب طرح و نقشه معرق هیچ محدودیتی وجود ندارد،
بعد از انتخاب طرح، آنرا روی کاغذ می‌کشند و با چسب روی تخته سه‌لایی می‌چسبانند،

بعد از ثابت شدن طرح روی تخته سه لایی، مرحله خرد کردن نقشه با اره مویی انجام می‌شود.
هر قطعه جدا شده از طرح اصلی با میخ سایه به طور موقت روی تخته زمینه قرار می‌گیرد،

بعد از کامل شدن نقشه به شکل پازل، هر کدام از قطعه‌ها را روی چوب‌های رنگی به وسیله همان,
میخ‌های سایه ثابت می‌کنند و با اره مویی دور بری می‌کنن,
د (در هر دو نوع معرق کاری زمینه چوب و زمینه رنگ تا اینجای کار شبیه به هم پیش می‌رود) ,

با کامل شدن قطعه‌های خرد شده و در اصل کامل شدن نقش اصلی، چسبی از ترکیب سریشم ,
و پودر امرا آماده می‌شود و در بین شیار قطعه‌های برش خورده قرار می‌گیرد ,
و فاصله‌ بین نقش‌های خرد شده را پر می‌کند ,

کارگاه معرق کاری

به شکلی که نقش‌ها بهم چسبیده و ثابت می‌شوند و طرح اصلی به شکل پازل تکمیل می‌شود.
بعد از کامل شدن نقش اصلی پشت کار را سمباده می‌زنند تا سطح آن یک دست شود،

نحوه انجام معرق کاری

در این مرحله پشت کار را چسب گرم می‌زنند و در تخته زمینه قرار می‌دهند؛ اگر در معرق زمینه کار هم از چوب باشد،
معرق زمینه چوب خوانده می‌شود و نقش معرق کاری شده را بین دستگاه پرس می‌گذارند,
و در مرحله آخر، اثر معرق کاری شده را با دستگاه سنباده صیقلی و یکنواخت می‌کنند.

درباره تاریخچه معرق کاری بیشتر بدانید

گفته می شود معرق کاشی قبل از معرق چوب رواج داشته است . از آثار معرق کاری شده نیز می توان ,
همین نتیجه را گرفت اما دوام کوتاه مدت چوب نیز می تواند دلیل ناپیدایی آثار هنر چوبی قدیمی باشد.

تاریخچه این هنر را می توان بر اساس تاریخ تکوینی روایت کرد.
از اولین آثار موجودی که از هنر معرق در آن استفاده شده است گنبد سرخ در شهر مراغه است ,
که در دوره ایلخانان بنا شده است.

در این گنبد از ساختار های ابتدایی معرق کاشی استفاده شده است که جلوه بصری بسیار زیبایی دارد.

معرق کاشی در دوران سلجوقی یعنی در قرن ۴ هجری رونق زیادی پیدا کرد.
این هنر در دوران صفویه در اردبیل به اوج خود رسید که بعد ها با انتقال پایتخت به اصفهان مرکز این هنر نیز اصفهان شد.

کاشی کاری های مسجد شیخ صفی الدین اردبیلی نیز به سبک معرق انجام شده است.
امروزه نیز این هنر از رونق نسبتا خوبی بر خوردار است و هنرجویان زیادی به دنبال آموختن آن هستن.

از این هنر امروزه در تزئینات داخلی ساختمان و یا حتی به عنوان تابلو های دیوار کوب استفاده می شود.

بانی بوم , کلوت