موج بافی |صنایع دستی مردم کردنشین
که موج نام دارد . موج ها کاربردهای متفاوتی همچون روانداز کرسی , پتو و سجاده دارد . طرح هایی که در این هنر ,
استفاده می شود گنجشک , بز کوهی سیاه و سفید و.. می باشد . با پرشین وی همراه باشید تا با این هنر زیبا,
بیشتر آشنا شوید .
آشنایی با هنر موج بافی عشایر
اینجا ایران است. کشوری که تنوع زیستی، بومی و فرهنگی فراوانی دارد و در هر قسمت آن طرح و رنگ و نقشی که,
بافته مردمان خوب این سرزمین است به آن هویتی زیبا بخشیده است.
موج بافی عشایر یکی از صنایع دستی مناطق کردنشین است که بیشتر میان عشایر و کوچ نشینان این مناطق دیده می شود.
موج ها پارچه هایی هستند که از پشم گوسفند بافته می شدند و از آنها به عنوان رختخواب پیچ، پتو، پشتی، رویه کرسی،
سجاده و گاه برای چادرهای عشایر استفاده می کردند.از موج در ماه های سرد به عنوان روانداز استفاده می شد ,
و قدیم تر ها به عنوان یک پوشش تزئینی روی کرسی ها می انداختند.
نقوش تزئینی موج دارای ویژگی های مشابهی است و در محدوده خاصی سیر می کند. طرح های موج که از اصالت,
و خصوصیات محلی برخوردار است، عبارتند از:
پر طاووسی، چهارخانه، سیاه و سفید، تخت قرمز، شمشیری دولتی، حوض، دعا، محراب، چخماق، گل، کله کبکی،
شانه، گنجشک، انگور (گل گله)، پروانه، بز کوهی، پرنده، قیچی، درخت و ماهی، ترنج دار گنبدی، برگ بیدی،
چشم بلبلی (چشم خروسی)، بتروبند، دو کلکانه و خربزه ای (سیخی بافت).
صنعت موج بافی در منطقه کردستان سابقه قابل توجهی دارد و موج بافان اغلب در شهرهای این استان هستند.
اگر به سال های نه چندان دور برگردیم، می بینیم بسیاری از مردم این منطقه استفاده از موج در منازل خود را,
نوعی هنر و خانه داری کدبانو می دانستند.
استفاده از موج در جهیزیه
در آن سال ها، موج به عنوان قسمتی از جهیزیه دختران کرد و عشایر محسوب می شد، ولی امروز موج،
جای خود را به اجناس نامرغوب و بیگانه خارجی داده است.موج باف ها حالا با ورود بی رویه کالاهای چینی
و اجناس خارجی اغلب بیکار شده اند و این هنر کهن رو به فراموشی است.
حالا دیگر کسی پارچه های موج بافی شده را نمی خرد و به خانه اش نمی برد و این هنر هم مانند اغلب هنرهای ,
سنتی کشورمان از خانه ها به عزلت بازارهای کرمانشاه و کردستان رفته و کاربرد چندانی ندارد.
حالا اگر بخواهیم صدای دلنشین دستگاه های سنتی موج بافی در کرمانشاه را بشنویم، مجبوریم به بازارهای قدیمی ,
و منزوی این شهر سری بزنیم.
بازار چال حسن خان و فیض آباد ، از معدود مکان هایی هستند که هنوز هم می شود چند استاد کهنه کار موج باف را ,
در آنجا پیدا کرد.
بیشتر بدانید موج چیست؟
موج، گلیمی است که در دو تکهٔ هم اندازه که به شیوهٔ اریب بافی متعادل و با طرح جناغی بافته میشود.
سپس به یک دیگر میدوزند انتهای موج را با منگوله تزیین میدهند. طول این دست بافت ۲/۵و عرض آن را,
۴ تخته باریک تشکیل میدهد، این۴ تخته را همیشه سر هم بافته میشود و ۹/۵متر طول دارد.
این دستبافته در بین عشایرها و روستاییان، رختخوابهای اضافی را در اتاقهای مهمانخانهشان جای میدادند،
که روی هم چیدنشان هم چندان زیبا نیست.
ابزارهای موجبافی
استفاده از چره برای موج بافی
چره : ابزاری است که پشمهای گوسفندان را با آن کی چینند، در واقع همان قیچی است.
ترکههای بلند :این ابزار از جنس چوب میباشد، برای ضربه زدن بر روی پشم میزنند تا الیاف ,
از هم دیگر جدا شوند.
تشی :ابزاری است از جنس چوب و به شکل دوک میباشد که با این وسیله دوک را می ریسندو آن را تبدیل به ,
ریسمانهای نازک کی کنند.
دیگها و تیانهای رنگرزی :برای رنگ کردن پشم استفاده میشود.
میله نئی :این ابزار ۷cmطول دارد، و کار کردن با آن به این صورت است که نخ پشم دور آن میتابند و به جای ,
ماسوره در ماکو استفاده میشود.
چووارچو :ابزاری است که نخهای تار به اندازهٔ رختخواب پیچ به آن بسته میشود.
مواد اولیه
ماده اصلی این دست بافته میباشد، که توسط دامداران بدست میآیند، مهندسان صنایع نساجی درباره این مواد ,
میگویند:پشم الیافی است که مانند مو و کرک، از پروتین مخصوص به عنوانکراتینتشکیل شده است،
که همین پروتین به علت داشتن مواد زیادی گوگرد از سایر پروتین ها متمایز میباشد.
آفتاب , ویکی چجور