آشنایی با آندوسکوپی و کاربرد های آن

در واقع اندوسکوپی یک لوله نرم و انعطاف پذیری است که سر آن مجهز به دوربین بوده و از راه دهان به قسمت گوارشی راه پیدا می کند تا پزشک بدن بیمار را مورد بررسی قرار دهد این وسیله بیشتر برای انواع بیماری های معده قابل استفاده بوده است پزشک ممکن است در طی آندوسکوپی، نمونه ای از بافت داخل عضو مربوطه را توسط وسایل خاصی برداشته در این مطلب از پرشین وی درباره کاربردهای اندوسکوپی بیشتر خواهیم دانست

کاربردهای اندوسکوپی

آشنایی با کاربردهای اندوسکوپی در بیماری‌های گوارشی
دکتر عبدالرحیم مسجدی‌زاده*: امروزه با پیشرفت‌های انجام گرفته، اندوسکوپی
نه تنها نقش تشخیصی بلکه نقش درمانی در کنترل بیماری‌ها را دارد.
endoscopy
نقش این وسیله در کنترل خونریزی‌های گوارشی خروج سنگ از مجاری صفراوی ،
برداشتن پولیپ‌های روده کوچک، معده و روده بزرگ که تأثیر پیش‌سرطانی دارند
و گذاشتن استنت‌های مری و مجرای صفراوی اثبات شده است.

علاوه بر‌ این استفاده از دستگاه‌های پیشرفته‌تر مثل آندوسونوگرافی در تعیین
میزان پیشرفت سرطان‌های گوارشی و تعیین نیاز به جراحی یا شیمی‌درمانی بر کسی پوشیده نیست.
هم چنین استفاده از جریان رادیوفرکانسی از طریق آندوسکوپی در درمان سرطان لوزالمعده و مجاری صفراوی از مباحث مطرح شده در محافل علمی است. در شرایطی که کشورمان با افزایش رشد شیوع سرطان های مختلف بخصوص سرطان‌های گوارشی روبرو است و جهت پیشگیری از سرطان روده بزرگ ، طرح غربالگری انجام کولونوسکوپی در برنامه ترغیب مردم بعد از پنجاه سالگی در جریان است

در برخی موارد با انجام آندوسکوپی می توان سنگ کیسه صفرا را از بدن خارج کرد.

در خصوص انتقال برخی از بیماریهای مهم از جمله هپاتیت B و C و ایدز از طریق
دستگاههای آندوسکوپی و یا وسایل مصرفی آن مثل پنس نمونه برداری،
با انجام استراتژی‌های لازم در خصوص شستشوی دستگاههای آندوسکوپی
و وسایل جانبی آن در مراکز آندوسکوپی، شامل استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده
مانند دکونکس ۵٪ و سایدکس ۳٪ به مدت ۱۵ دقیقه ویروس‌هایی مثل هپاتیت B و C و ایدز را از بین می رود .

دلایل انجام اندوسکوپی

اکثر مراکز آندوسکوپی مجهز به چندین دستگاه بوده و در فواصل شستشو
و پروسه ضد عفونی از دستگاههای دیگر استفاده می‌کنند. دستگاه اندوسکوپی
پس از خروج از بدن بیمار سطوح خارجی و منافذ داخلی آن با مواد ضد عفونی
و آب برس زده شده و سپس بمدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در دستگاههای مخصوص
شستشو قرار گرفته تا ضدعفونی شود.

وسایل جانبی اندوسکوپی نیز برخی یکبار مصرف بوده که بعد از استفاده دور
انداخته می شود کاربردهای اندوسکوپی و برخی نیز چند بار مصرف بوده که بعد از استفاده با برس های
مخصوص تمیز و بعد در مواد ضد عفونی‌کننده گندزدایی می شود. همچنین
در پایان کار در مراکز آندوسکوپی از دستگاه های آندوسکوپی توسط همکاران
میکروبیولوژیست کشت و نمونه برداری از دستگاهها برداشته می‌شود
و سطوح تخت ها و کامپیوتر و وسایل جانبی با دکونکس ضد عفونی می شود.

امروزه در دنیا شیوع و انتقال بیماریهای واگیر از طریق آندوسکوپی بسیار پایین و یک مورد در ۱/۸ میلیون نفر می باشد.
هم چنین براساس مطالعه ای که در ایران در بیماران آندوسکوپی شده صورت گرفته ، اختلافی بین میزان آلودگی به ویروس هپاتیت C در کسانی که قبلاً آندوسکوپی شده اند با داوطلبان سالم اهداء کننده خون دیده نشده است.

بیشتر بدانید آندوسکوپی در چه مواردی تجویز می شود؟

آندوسکوپی روشی است که پزشک توسط آن داخل بدن بیمار را مشاهده و بررسی می کند .
وسیله ای هم که برای این کار استفاده می شود، آندوسکوپ نام دارد.
آندوسکوپی معده کاربردهای اندوسکوپی آندوسکوپ لوله ای است انعطاف‌پذیر که
به دوربین مجهز است و پزشک متخصص
آن را وارد بدن بیمار می کند و به طور کامل اجزا و اعضای مربوطه بیمار را بررسی می نماید.
این وسیله از طریق برش بدن و یا از طریق دهان یا مقعد وارد بدن می‌شود.
هر چند که این روش عوارضی نیز دارد، ولی مزایای آن بیشتر است.

انواع آندوسکوپی کدامند؟

آندوسکوپی فقط برای مشاهده داخل معده نیست، بلکه برای سایر اعضای بدن نیز به کار می رود که ما تعدادی از آنها را برای شما بیان می کنیم. البته بر اساس عضوی که آندوسکوپی می شود، نام آن تغییر می کند.
۱- آرتروسکوپی : آندوسکوپی مفاصل و استخوان ها
۲- برونکوسکوپی : آندوسکوپی ریه ها
۳- کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی : آندوسکوپی روده بزرگ
۴- سیستوسکوپی و یورتروسکوپی : آندوسکوپی سیستم ادراری
۵- لاپاراسکوپی : آندوسکوپی ناحیه شکم یا لگن
۶- آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی برای مشاهد مری و معده

وسایل جانبی اندوسکوپی نیز برخی یکبار مصرف بوده که بعد از استفاده دور انداخته می شود

چرا برخی افراد باید آندوسکوپی شوند؟

در اغلب موارد، پزشکان برای بررسی مشکلات زیر، انجام آندوسکوپی را به بیمار توصیه می کنند:
– درد معده
– زخم معده ، التهاب معده و یا اشکال در بلع غذا
– خونریزی دستگاه گوارش
– تغییر اجابت مزاج ( یبوست یا اسهال)
– پولیپ روده بزرگ
پزشک ممکن است در طی آندوسکوپی، نمونه ای از بافت داخل عضو مربوطه را توسط وسایل خاصی برداشته (نمونه برداری) و مورد آزمایش و بررسی قرار دهد

کاربردهای آندوسکوپی چیست؟

آندوسکوپی فقط برای مشاهده داخل عضو نیست، بلکه کارهای زیر را هم می توان همراه با آن انجام داد:
۱- پزشک ممکن است در طی آندوسکوپی، نمونه ای از بافت داخل عضو مربوطه را توسط وسایل خاصی برداشته (نمونه برداری یا بیوپسی) و مورد کاربردهای اندوسکوپی آزمایش و بررسی قرار دهد.
۲- آندوسکوپی برای درمان مشکلات گوارشی نیز به کار می رود؛ مثلا پزشک علاوه بر مشاهده بافت ها و اجزای بدن، می تواند توسط آندوسکوپی، برخی خونریزی های گوارشی را کاربردهای اندوسکوپی متوقف کند.
۳- با آندوسکوپی روده، می توان پولیپ ها را برداشت تا از گسترش سرطان روده بزرگ جلوگیری شود.

همشهری / تبیان