چگونه برای جنگ با کم‌خونی آماده شویم؟

کم خونی دلایل متعددی دارد و منشا آن را باید پیدا کرد اغلب خانم ها از فقر آهن و
کمخونی رنج می برند ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم به بررسی علت و درمان کم خونی و
این که چه تغذیه ای برای کم خونی مناسب است مطالبی را به اشتراک بگذاریم تا انتهای
این مطلب همراه ما باشید

علت و درمان کم خونی

اگر برای ساختن گلبول قرمز خون، آهن به میزان کافی در دسترس نباشد، ابتدا بدن از ذخایر آهن خود استفاده
می‌کند، سپس در صورت ادامه کمبود، ذخایر آهن کاهش یافته و اگر کمبود ادامه پیدا کند، ذخایر آهن بدن تخلیه
و کم خونی فقر آهن بروز می‌کند.کمبود آهن و کم خونی فقر آهن یکی از مهمترین مشکلات تغذیه‌ای و بهداشت عمومی در جهان به شمار می‌رود.
دو میلیارد نفر از مردم جهان به کم خونی فقرآهن دچارند.
نوجوانان (بخصوص دختران) از گروه‌های آسیب پذیر و در معرض خطر کم خونی فقر آهن هستند.

موارد زیر از جمله علل بروز کم خونی هستند:

• عدم تعادل بین دریافت و دفع آهن

• پایین بودن زیست فراهمی آهن در برنامه غذایی

• افزایش نیاز
بدن به آهن طی دوران کودکی، نوجوانی و بارداری

• اتلاف آهن در جریان عفونت‌ها، بیماری‌ها و خونریزی‌های دستگاه گوارش

• خونریزی شدید در دوره قاعدگی

• آلودگی‌های انگلی

کم خونی چه پیامدهایی دارد؟

• افزایش میزان مرگ و میر مادران و نوزادان

• عقب
ماندگی رشد فیزیکی

• عدم تکامل ذهنی و ادراکی و کاهش قدرت یادگیری

• کاهش بهره هوشی تا ۹۰ درصد

• خستگی ، کم تحرکی و انزواطلبی

• سرکوب سیستم ایمنی، کاهش مقاومت بدن نسبت به عفونت‌ها، افزایش خطر ابتلا
به بیماری‌ها بویژه اسهال و عفونت‌های تنفسی

بررسی علت و درمان کم خونی

علت و درمان کم خونی

علت و درمان کم خونی

• افزایش ابتلا به بیماری و غیبت از کار و مدرسه

• کاهش
دستیابی به تحصیلات عالی

• کاهش توان و ظرفیت کاری در بزرگسالان و نوجوانان

• افزایش تعداد کارگران غیرماهر

•
کاهش رشد و توسعه اقتصادی

علائم ابتلا به کم خونی چیست؟

علائم بروز کم خونی به میزان و شدت تخلیه ذخایر آهن در بدن بستگی دارد.
این علائم عبارتند از:

رنگ پریدگی دائمی زبان و مخاط داخل لب و پلک چشم، خستگی زودرس، سیاهی رفتن چشم،
بی تفاوتی، سرگیجه، سردرد ، حالت تهوع، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها و در مرحله پیشرفته
تر کم خونی ، تنگی نفس همراه با تپش قلب و تورم قوزک پا مشاهده می‌شود.

برای مقابله با کم خونی چه رژیم غذایی در پیش بگیریم؟

در مواد غذایی دو نوع آهن هم (heame) و
غیر هم (nonheame) وجود دارد:

آهن heame در گوشت قرمز، ماهی، مرغ و جگر وجود دارد.
این آهن از قابلیت جذب بالایی (حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد) برخوردار است.

آهن nonheame در منابع گیاهی مانند غلات، حبوبات، سبزیجات سبز تیره مثلا اسفناج، جعفری، انواع مغزها مثل پسته، بادام، گردو،
فندق و انواع خشکبار شامل برگه هلو، آلو، زردآلو، خرما و کشمش وجود دارد.
جذب این آهن در بهترین شرایط ۳ تا ۸ درصد است.

به چند توصیه زیر توجه کنید:

• به منظور بالا بردن جذب آهن nonheame همراه با منابع غذایی آن، غذاهای حاوی آهن heame را هم مصرف
کنید.
به عنوان مثال افزودن مقداری گوشت به عدسی میزان جذب آهن را افزایش می‌دهد.

• افزودن جوانه غلات و حبوبات به غذای کودک منجر به افزایش جذب آهن می‌شود.

• وجود مواد غذایی حاوی ویتامین C جذب آهن nonheame را چند برابر افزایش می‌دهد.
بنابراین همراه با غذا سالاد شامل گوجه فرنگی، کاهو، کلم، فلفل سبز دلمه‌ای و یا سبزیجات تازه و بعد از
خوردن غذا میوه‌جات خصوصاً مرکبات استفاده کنید.

• از نوشیدن چای یک ساعت قبل از غذا و یک تا دو ساعت بعد از غذا خودداری کنید.

• هنگام استفاده از سویا به آن مقداری گوشت اضافه کنید تا آهن آن بهتر جذب شود.

بیشتر بدانید از برنامه رژیم غذایی کم خونی

رژیم غذایی برای درمان کم خونی رژیمی است که در آن آهن و ویتامین‌های ضروری برای تولید هموگلوبین و گلبول‌های قرمز وجود داشته باشد. همچنین در این برنامه باید از غذاهایی که به جذب بیشتر آهن کمک می‌کنند استفاده کرد.
دو نوع آهن در غذاها وجود دارد: آهن هِم و آهن غیر هِم.

آهن هِم در گوشت، مرغ و غذاهای دریایی و آهن غیر هِم در غذاهای گیاهی و غنی شده با آهن وجود دارد.

بدن می‌تواند هر دو نوع را جذب کند اما آهن هِم راحت‌تر جذب می‌شود.

برای درمان کم خونی برنامه‌های متفاوتی وجود دارد اما همه آن‌ها به روزانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم آهن نیاز دارند. دریافت این مقدار از طریق رژیم غذایی دشوار است. به همین دلیل ممکن است تا زمانی که ذخیره آهن بدتان مجدد پر شود از آهن با نسخه یا مکمل آهن بدون نسخه استفاده کنید.

معرفی غذاهای مناسب برای کم خونی

برای دریافت آهن بیشتر و کمک به مقابله با کم خونی فقر آهن این غذاها را به رژیمتان اضافه کنید:

۱- سبزیجات برگ‌دار، از غذاهای مناسب برای کم خونی

سبزیجات برگ‌دار، به ویژه انواع تیره آن‌ها، از بهترین منابع آهن غیر هِم به شمار می‌روند. تعدادی از آن‌ها را در زیر نام برده‌ایم:

اسفناج
کلم کیل
کلم برگ
سبزی قاصدک
برگ چغندر

برخی از سبزی‌ها مانند چغندر برگی و کلم برگ فولات دارند. رژیم غذایی کم فولات ممکن است باعث کم خونی فقر فولات شود. مرکبات، لوبیاها و غلات کامل منبع خوبی برای فولات‌اند.

هنگام خوردن سبزیجات تیره و برگ‌دار برای آهن یک نکته مهم وجود دارد. بعضی از سبزیجات سرشار از آهن مانند اسفناج و کلم اگزالات زیادی دارند که مانع از جذب آهن غیر هِم می‌شود.

ویتامین C در جذب آهن به معده کمک می‌کند. خوردن سبزیجات برگ‌دار با غذاهایی که ویتامین C دارند مانند پرتقال، فلفل قرمز و توت فرنگی  ممکن است باعث افزایش جذب آهن شود. کلم برگ و چغندر برگی منبع خوبی برای آهن و ویتامین ث به شمار می‌روند. بنابراین سبزبجات برگ دار در زمره غذاهای مناسب برای کم خونی قرار می گیرند.

۲- گوشت و مرغ از دیگر غذاهای مناسب برای کم خونی

انواع مختلف گوشت‌ها و ماکیان منبع خوبی برای دریافت آهن هِم به شمار می‌روند. گوشت قرمز، گوسفند، گوزن و آهو بهترین منبع برای این نوع آهن‌اند و ماکیان و مرغ مقدار کمتری دارند. خوردن گوشت یا مرغ با غذاهایی مانند سبزیجات برگ‌دار که آهن غیر‌ هِم دارند جذب آهن را بیشتر می‌کند.

علت و درمان کم خونی

۳- جگر

کبد یا جگر محبوب‌ترین عضو‌های بدن گاو و گوسفندان است که آهن و فولات زیادی دارد. اندام‌های دیگری مثل قلب، قلوه و زبان گاو و گوسفند هم غنی از آهن‌اند که همگی باعث می شود که جگر در دسته غذاهای مناسب برای کم خونی قرار بگیرد.

۴- غذاهای دریایی، معجزه‌ای برای درمان کم خونی

تعدادی از غذاهای دریایی آهن را تأمین می‌کنند. حلزون صدف دار و میگو منابع خوبی و ماهی ها از این دسته غذاها هستند. ماهی های غنی از آهن عبارتند از:

ساردین، کنسرو شده در روغن
کنسرو یا تن تازه
ماهی سالمون
هالیبوت تازه

ایسنا / گروه آبیان