رفتار درمانی در اضطراب

رفتار درمانی کاربرد اصول تجربی یادگیری برای تغییر رفتار ناسازگار و نامطلوب است.
از این رو رفتار درمانگران دقیقا با این مساله مواجهند که مراجع چگونه فرا گرفته است، یا فرا می‌گیرد؟ چه
عواملی یادگیری او را تقویت می‌کنند و تداوم می‌بخشند؟ و چگونه می‌توان فرایند یادگیری او را تغییر داد، تا چیزهای
بهتری را جایگزین رفتارهای نامطلوب خویش کند؟ هدف اصلی درمان آن است که ارتباطهای نامطلوب میان محرک و پاسخ به
نحو مطلوبی تغییر یابند.
انتظار از رفتار درمانی ، در واقع تغییر رفتار نامطلوب است.
مراحل رفتار درمانی در شیوه‌های رفتاردرمانی مراحل مشخصی طی می‌شود: ۱.
شناسایی رفتاری که باید دگرگون شود.
۲.
بررسی و شناسایی شرائطی که رفتار را موجب شده‌اند.
۳.
شناخت عواملی که به نوعی موجبات ابقا و ادامه رفتار را فراهم می‌آورند.
۴.
تهیه و ارائه برنامه‌هایی به منظور دگرگون سازی و نیز یادگیری رفتارهای جدید.
تکنیکهای رفتار درمانی در اضطراب تکنیکهایی که روان درمانگر در فرایند رفتار درمانی از آنها استفاده می‌کند، عمدتا بر اصول
و قوانین نظریات شرطی فعال و کلاسیک و یادگیریهای اجتماعی مبتنی هستند و در مواردی ممکن است از اصول نظریات
یادگیری دیگر نیز استفاده شود.
اهم تکنیکهای رفتار درمانی به قرار زیر است: ۱.
شرطی کردن conditioning : در این تکنیک رفتار درمانگر به تقویت رفتارهای مطلوب می‌پردازد.
۲.
خاموش کردن یا حذف رفتارExtinction : عبارت است از تضعیف تدریجی و یا حذف یک رفتار که از راه عدم
تقویت آن صورت می‌گیرد.
۳.
آموزش شیوه متوقف کردن فکر Thought stopping : در این تکنیک به مراجع آموزش داده می‌شود، با استفاده از یک
محرک قوی ، مثل داد زدن « متوقف کن » ، افکار اضطراب زا و مزاحم خود را متوقف کند.
۴.
آموزش اظهار وجود Assertiveness training : آموزش اظهار وجود تکنیکی است که برای رفع اضطرابهای حادث از روابط اجتماعی متقابل
افراد بکار برده می‌شود.
مثلا اضطراب ناشی از عدم توانایی فرد در ارائه عقایدش به دوستانش و یا دیگران ، با این تکنیک به
خوبی از بین می‌رود.
۵.
انزجار درمانی Aversive therapy : این تکنیک همراه کردن یک محرک نامطبوع است، با رفتارهای ناسازگار و غیرعادی.
در این تکنیک از محرکهای تنبیه کننده مثل داروها ، شوک الکتریکی ، تصاویر منزجر کننده و …
برای رفتارهایی مثل ترک عادت استفاده می‌شود.
۶.
حساسیت زدایی منظم Desensitizasion : این تکنیک که بسیار پرکاربرد است، روش ایجاد آرامش عمیق عضلانی به فرد آموزش داده
می‌شود سلسله مراتبی از محرکات اضطراب‌زا از ضعیف تا شدید به فرد ارائه می‌شود و بعد از رفع اضطراب بعد
از هر محرک و ایجاد آرامش ، محرکات بعدی ارائه می‌شوند.
۷.
شکل دادن رفتار : در شکل دادن رفتار مشاور در صدد است تا رفتار مطلوبی را در مراجع ایجاد کند.
برای این کار مشاور به تقویت رفتارهایی می‌پردازد که فقط شبیه رفتار مطلوب و مورد نظر است، اما در حال
حاضر از خصائص رفتاری او نیستند.
همین طور پاسخهایی که شباهت بیشتری با پاسخهای مطلوب دارند، تدریجا تقویت می‌شوند و پاسخهایی که کمتر شبیه هستند، بدون
تقویت باقی می‌مانند.
این رویه آنقدر ادامه می‌یابد، تا رفتار مورد نظر و دلخواه در فرد مراجع شکل بگیرد.
۸.
الگوسازی : در این تکنیک رفتار درمانگر ، مراجع را با یک الگوی رفتاری مناسب مواجه می‌کند تا مراجع ،
اعمال و رفتار الگوی مورد نظر را از راه تقلید بیاموزد.
در این فرایند تقویت اعمال تقلید شده و تمرین و تکرار آنها به یادگیری خصیصه‌های رفتاری مورد نظر منجر می‌شود.
۹.
ایفای نقش Role playing : در این تکنیک رفتار درمانگر ، مراجع را به ایفای نقش معینی ترغیب می‌کند تا
نوعی بصیرت نسبت به رفتار خود کسب کند و سعی کند رفتار آن نقش را به خود بگیرد.
www.drvalipour.ir

گردآوری: پرشین وی