چند مسئله از حق الناس

شاید بارها در مورد حق الناس چیزهایی شنیده اید . که این حق الناس اثراتی در زندگی هر فردی میگذارد و فرد را به بیراهه میکشاند . حق الناس از ان ان اعمالی است که با توبه هم پذیرفته نمیشود مگر رضایت طرف مقابل و خداوند بار ها هم گفته از حق خودش میگذرد ولی از حق الناس خیر . در مورد حق الناس در قرآن مطالب ما را در پرشین وی ببینید.

حق الناس در قرآن

جایز است برای مسافر هنگام عبور از کنار باغها با رعایت چند شرط از میوه آن به قدر حاجت بخورد:

۱) به قصد خوردن میوه نیامده باشد.

۲ ) موجب فساد نگردد.

۳) چیزی را از میوه باغ با خودحمل نکند.و احتیاط آنست که در صورت یقین به عدم رضایت مالک خودداری کند.

سوال: کارمند اداره‌ای هستم و گاه به دستور رئیس اداره، در گزارش‌ها اعدادی را به صورت نادرست جابجا می‌کنم. این عمل چه حکمی دارد؟

آیا حقوقی که می‌گیرم حرام است؟

حقوق دریافتی شما اگر در برابر این کار نباشد، اشکال ندارد و حلال است.اما این کار جایز نیست و اگرکارمزد یا پاداشی برای این گزارش خلاف واقع می‌گیرید، حرام است.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیه الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): اگر دروغ محسوب شده و یا خلاف مقررات باشد، جایز نیست هرچند مجرد آنچه در سوال مرقوم شده موجب حرمت حقوق دریافتی نمی‌شود.

حضرت آیه الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی): دروغ حرام است و گرفتن پول در قبال آن نیز حرام است.

حضرت آیه الله العظمی شبیری زنجانی(مد ظله العالی): نوشتن مطالب غیر واقع هم دروغ و از گناهان بزرگ می‌باشد وحقوقی که در برابر این کار حرام می‌گیرد حرام است.

حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): لازم است طبق قوانین و مقررات عمل شود و اگر اینکار توسط شما انجام می‌گیرد حقوقتان اشکال دارد.

حضرت آیه الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):جایز نیست.

سوال: اگر کسی مالی را از شخصی غصب کرده باشد آیا حتماً باید حضور وی برود و خود را معرفی کند بعد مال را تحویل دهد یا به طور مخفیانه هم می‌تواند این مال را به این شخص برساند؟

جواب:معرفی کردن خود لازم نیست اگر مال غصبی را به صاحبش برگرداند هر چند بوسیله شخصی دیگر باشد ذمه اوبری می‌شود و از گناه خود نیز توبه نماید انشا الله خداوند متعال او را مشمول عفو و رحمت خود قرار می‌دهد.(مجمع المسائل آیه الله گلپایگانی (ره)، ج ۲، ص ۱۰۹)

سوال: مدتی است در یک نهاد انقلابی مسئول قسمتی هستم و در محل کارم دستگاههای گران قیمتی وجود دارد که به لحاظ امنیتی آنها را به خانه برده و  در آنجا کارهای اداری را انجام می‌دهم آیا می‌شود بعضی از کارهای شخصی را با آنها انجام داد؟

اهمیت حق‌الناس در اسلام

جواب: استفاده از اموال دولتی برای کارهای شخصی جایز نیست و موجب ضمان اجره المثل می‌شود، بلی در مواردی کهخلافت مقررات نباشد و با اجازه مسئولین مربوط باشد اشکال ندارد.(استفتائات مقام معظم رهبری، س ۱۹۶۵) و (جامع المسائل آیهالله فاضل لنکرانی ره، ج ۱، س ۹۲۲)

جبران حق الناس

سوال:

اگر کسی بدون مسئولیت و در اثر سهل انگاری به شخصی ضرر و زیانی وارد کند و قابل جبران نباشد و امکان دسترسی به شخص برای طلب حلالیت رانداشته باشد، تکلیفش چیست؟

جواب: اگر ضرر و زیان مادی است باید جبران نماید و یا به نحوی طلب حلالیتکند و اگر طرف را نمی‌شناسد از طرف او با اجازه مجتهد جامع الشرایط به فقیر صدقه دهد و ازگناه خود هم توبه نماید و اما اگر ضرر و زیان غیر مادی باشد مثلاً بر اثر غیبت یا تهمتآبروی مسلمانی را ریخته است جبران آن به این است که سوء ظن آن افراد را نسبت به شخص مذکوربر طرف نماید و با تعریف از او و یا تکذیب گفته‌های قبلی خود رفع مشکلی نماید و اگر اینجهت هم ممکن نباشد برای او از خداوند طلب مغفرت کند و از گناه خود نیز توبه نماید انشاء اللهخداوند متعال او را مشمول عفو خود قرار می‌دهد ـ چنانچه مورد دیگری در نظر است خصوص مورد را بنویسیدتا جواب مناسب داده شود.(جامع المسائل آیه الله فاضل لنکرانی ره، ج ۲، س ۱۲۰۰ و ۱۲۰۱)

حق الناس در قرآن

سوال: وقتی شخصی از کنار درختی یا باغی می‌گذرد می‌تواند از میوه و محصول آن باغ استفاده کند؟

جواب:

جایز است برای مسافر هنگام عبور از کنار باغها با رعایت چند شرط از میوه آن به قدر حاجت بخورد:

۱) به قصد خوردن میوه نیامده باشد.

۲ ) موجب فساد نگردد.

۳) چیزی را از میوه باغ با خود حمل نکند.واحتیاط آنست که در صورت یقین به عدم رضایت مالک خودداری کند.(استفتائات جدید آیه الله مکارم شیرازی دام ظله، ج۱،
س ۱۵۷۸)

سوال: آیا در جبران خسارت مال تلف شده مثل سکه طلا ضامن قیمت یوم التلف هستیم یا روزی که می‌خواهیم خسارت را جبران کنیم؟جواب: قیمت یوم التلف را بدهد مگر اینکه خود مال موجود باشد که باید خود آن را رد کند.(استفتائات امام خمینی (ره)، ج ۳، ص ۵۶۰، س ۹۵)

تبیان