تسبیح چرا ۱۰۱ دانه دارد؟
تسبیح یکی از المان ها و وسایل و در واقع نماد در اسلام است. بسیاری از کسانی که از تسبیح به عنوان ذکر شمار استفاده می کنند از تسبیح هایبا تعداد دانه های یکصدد و یک عددی استفاده می کنند. بررسی تعداد دانه های تسبیح در طول تاریخ را در پرشین وی بخوانید.
تعداد دانه های تسبیح
آنچه از روایات استفاده میشود این است که در زمان ائمه(ع) تسبیح ۳۴ دانه و ۳۳ دانه وجود داشته است
اما باید دید بر چه مبنایی دانههای تسبیح ۱۰۱ عدد است؟
۱.«وَ رَوَى عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ عَلِیٍّ الْحَلَبِیُّ عَنْ
أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع قَالَ لَا یَخْلُو الْمُؤْمِنُ مِنْ خَمْسَهٍ مِسْوَاکٍ وَ مُشْطٍ وَ سَجَّادَهٍ وَ مِسْبَحَهٍ فِیهَا
أَرْبَعٌ وَ ثَلَاثُونَ حَبَّهً وَ خَاتَمِ عَقِیقٍ» امام موسی بن جعفر(ع) فرمود: مؤمن از پنج چیز بینیاز نیست؛ مسواک، شانه،
سجاده، تسبیح ۳۴ دانه و انگشتر عقیق.
۲.«قَالَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى (ع) لَا تَسْتَغْنِی شِیعَتُنَا عَنْ أَرْبَعٍ خُمْرَهٍ یُصَلِّی عَلَیْهَا وَ خَاتَمٍ یَتَخَتَّمُ بِهِ وَ سِوَاکٍ یَسْتَاکُ
بِهِ وَ سُبْحَهٍ مِنْ طِینِ قَبْرِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنِ ع فِیهَا ثَلَاثٌ وَ ثَلَاثُونَ حَبَّهً مَتَى قَلَبَهَا ذَاکِراً لِلَّهِ
کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ حَبَّهٍ أَرْبَعِینَ حَسَنَهً وَ إِذَا قَلَبَهَا سَاهِیاً یَعْبَثُ بِهَا کَتَبَ اللَّهُ لَهُ عِشْرِینَ حَسَنَه.
حدیث امام کاظم درباره تسبیح
امام کاظم (ع) فرموده است: شیعیان ما از چهار چیز بى نیاز نیستند، حصیرى که بر آن نماز بگزارند و
انگشترى که در دست کنند و مسواکى که با آن مسواک کنند و تسبیح از تربت سید الشهداء(ع) که
داراى ۳۳ دانه باشد، هرگاه با آن ذکر بگویند خداوند برایشان در قبال هر دانه آن چهار حسنه مى نویسد
و هر گاه بدون اینکه ذکر بگویند، با آن تسبیح بازى کنند، خداوند براى آنان ۲۰ حسنه مینویسد.
این دو روایت با هم منافاتی ندارند؛ و اگر جایی ۳۴ دانه گفته شده به این جهت بوده که مهره
بزرگ رشته تسبیح را که بالای همه مهرهها است، به حساب آوردهاند و آنجایی که ۳۳ دانه ذکر شده، این
مهره به حساب نیامده است؛ محمدتقی مجلسی(پدر علامه مجلسی) در اینباره مینویسد: «سى و سه دانه اصل و یکى بر
فوق همه و این تسبیح مولاه و واجب الاطاعه و المحبه ما فاطمه زهرا (صلوات اللَّه علیها) است؛ چون حمزه
شهید شد آنحضرت از خاک قبر حمزه این تسبیح را ساختند و بعد از هر نمازى به آن تسبیح می
کردند.
آنچه اکنون مرسوم است، تسبیحی است که سه ردیف ۳۳ دانهای در آن وجود داشته و یک سر تسبیح و
دو حد فاصل نیز در آن وجود دارد.
تسبیح چیست؟
تَسْبیح (به عربی: مِسْبَحه یا سُبْحَه) مهرههایی به نخ یا رشته کشیده شده که برای به خاطر سپردن شماره اذکار به کار میرود. در بسیاری از ادیان جهان، از تسبیح برای شمارش اذکار استفاده میشود.
به اعتقاد شیعیان، حضرت زهرا(س) از نخستین کسانی بود که در اسلام از تسبیح استفاده کرد. نزد شیعیان تسبیح تربت امام حسین(ع) ارزش معنوی بالایی دارد. از مشهورترین کاربردهای تسبیح نزد شیعیان قرائت تسبیحات حضرت زهرا(س) پس از نماز است. به کار بردن تسبیح در استخاره از دیگر موارد استفاده از این شیءاست.
رنگ، اندازه و جنس دانههای تسبیح متنوع است و یکی از سوغات اماکن مقدس نیز به شمار میآید.
خاستگاه تسبیح را آسیا دانستهاند، اما بهروشنی مشخص نیست که مردم کدام سرزمین آسیایی مبتکر آن بودهاند.
تسبیح به ظاهر در بسیاری از تمدنهای کهن به عنوان ابزار ثبت اعداد، روزها و… کاربرد داشته است.
در چین باستان مردم رشتههایی نخ با گرههای مختلف به کار میبردند و زنان افریقای مرکزی روزها و ماههای بارداری خویش را با گره زدن به رشتهای نخ محاسبه میکردند.
در بسیاری از جامعههای کهن مانند یونان، روم، مصر و هند از تسبیح برای پاسداشت روزهای جشن و آیینها، یا از آن همچون طلسم و تعویذ و وسیلۀ تفأل و تزیین، یا نشانۀ ورود به مرحلهای خاص در آیین تشرف، استفاده میکردند. با گذشت زمان و تحول و پیشرفت فرهنگ، کاربریهای ابزاری تسبیح در جامعهها محدودتر شد و بیشتر جنبۀ دینی و کاربری مذهبی یافت.
میزان ـ ویکی شیعه