۱۶ تیر ماه روز ملی مالیات

روز مالیات 

۱۶ تیر ماه روز ملی مالیات و تا ۲۳ همان ماه به نام هفته مالیات نامگذاری شده است.

مالیات، واژه‏ای عربی است که در زبان فارسی به معانی باج، خراج، ارتفاع، حاصل و محصول به‏ کار می‏رود.
این واژه جمع مالیه به معنای چیزی است که به دارایی و اموال تعلق دارد.
مالیات در اصطلاح، سهمی است که به موجب اصل تعاون ملی و براساس مقررات، شهروندان موظف ‏اند از ثروت
و درآمد خود، به‏ منظور تأمین هزینه‏ های عمومی و حفظ منافع اقتصادی یا سیاسی و اجتماعی کشور، به قدر
و توانایی خود به دولت بدهند تا دولت در هر موردی که مصلحت بداند، مصرف کند.

۱۶ تیر; همه ساله چنین روزی تحت عنوان روز مالیات گرامی داشته می شود.
وجوهی که دولت برای تأمین هزینه های خود از اشخاص اخذ می نماید مالیات نامیده می شود.
مانند مالیات بر ارث – حق تمبر – مالیات بر درآمد املاک- مالیات بر درآمد حقوق – مالیات بر درآمد-
مشاغل مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی – مالیات بر درآمد اتفاقی.

ایرانیان از زمان هخامنشیان برای دریافت مالیات و امور مالی کشور دفاتر و سازمانهای مرتبطی داشتند.
در زمان ساسانیان اخذ مالیات صورت کاملتری بخود گرفت و سه نوع مالیات بنامهای اراضی، سرشماری و سرانه دریافت می
شد.
پس از تسلط اعراب به ایران، در زمان حجاج بن یوسف ثقفی دفاتر مالیاتی از فارسی به عربی برگردانده شد
و در دوره سلجوقی با دستور عبدالملک کندری وزیر طغرل مجدداً به فارسی بر گردانده شد.

در زمان سلطنت صفویه تجارت خارجی و درآمد گمرکی به مالیات اضافه و در دوره افشاریان گسترش بیشتری یافت.
در دوره قاجاریه وضع مالیه کشور بواسطه جنگها، مسافرتها و ضعف پادشاهان رو به رکود گذاشت و با زحمات طاقت
فرسای امیرکبیر گامهای سودمندی برداشته و برای وصول، نگهداری و مصرف خزانه مقررات جدیدی وضع گردید.

قبل از مشروطیت شاهان تمام در آمدها و عواید کشور را در اختیار داشته و تمام مخارج نیز به
فرمان و تصویب شخص او صورت می گرفت.
با انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ اولین کابینه قانونی تشکیل و ناصرالملک بعنوان نخستین وزیر مالیه از مجلس شورای ملی
رای اعتماد گرفت.
از سال ۱۳۰۰ به بعد دگرگونیهای زیادی در وزارت مالیه رخ داد.
بالأخره در سال ۱۳۵۳ قانون تشکیل وزارت امور اقتصادی و دارائی با ۶ ماده به تصویب مجلس شورای ملی سابق
رسید.

با توجه به اینکه حکومت اسلامی از اهم احکام اسلام و حاکم بر بقیه احکام فرعی است، لذا خداوند متعال
برای حکومت، منبع مالی قرار داده است که این منابع مالی همان مالیاتهای شرعی و اسلامی است.

خمس و زکات دو مورد از عمده ترین مالیاتهای اولیه اسلام است که حکومت اسلامی با اخذ مالیات از مردم،
به مصرف اداره جامعه و پیشرفت و توسعه کشور اسلامی می رساند.
همچنین هزینه ها و مخارج تشکیلات حکومت اسلامی از محل همین مالیاتها تأمین می شود.
امیرمؤمنان علی علیه السلام درباره اثرات مالیات در اداره جامعه اسلامی می فرمایند:

« ولم یستقم امره الا قلیلا »
حکومت، با نابودی مالیات جز اندکی دوام نمی آورد.
با اینحال می فرمایند: « ولا تضربن احدا سوطا لمکان درهم » برای گرفتن درهمی (مالیات) کسی را باشلاق نزنید.

در نظام اقتصادی اسلام هدف از دریافت مالیات؛ اداره جامعه اسلامی، تأمین نیازهای نیازمندان، حفظ سرمایه ها، اصلاح و تقویت
نیروهای مسلح می باشد.

تاریخ نگار