روز جهانی ترجمه و مترجم در ۳۰ سپتامبر

روز جهانی ترجمه و مترجم

یک مترجم خوب براساس تعریف یک فرد ۲ دوزبانه است.
با این حال عکس آن لزوماً صادق نیست یک فرد دوزبانه بدنیا آمده و پرورش یافته هنوز هم به ۲
چیز نیاز دارد تا مبدل به یک مترجم گردد.
اول مهارت و تجربه لازم برای ترجمه و دوم شناخت از حوزه‌ای که در آن ترجمه خواهد کرد.

۳۰ سپتامبر روز جهانی ترجمه نامیده شده است.
به مناسبت گرامیداشت سنت جروم مترجم شهیر کتاب انجیل به زبان لاتین، روز مرگ وی را به عنوان روز جهانی
ترجمه نامیده اند.فدراسیون بین المللی ترجمه (FIT) در ۱۹۹۱ پیشنهاد تعیین این روز را به عنوان روز جهانی ترجمه ارائه
می دهد و طبیعتاً پذیرفته می شود.
فدراسیون هدف خود را از این اقدام ارج نهادن به مترجمان و تأکید بر اهمیت حرفۀ ـ به اصطلاح مظلومِ
ـ ترجمه اعلام کرد و این روز را انگیزه ای برای مترجمان و مؤسسات ترجمۀ سراسر جهان دانست تا به
غیرمترجمان و استفاده کنندگانِ خدمات ترجمه یادآور شوند که ترجمه (از هر نوع آن) حرفۀ بسیار مهم و حیاتی در
جهان امروز است.
هر ساله در روز جهانی ترجمه گردهمایی هایی در دانشگاه ها و مؤسسات جهان با شرکت صاحب نظران و
پژوهشگران ترجمه برگزار می شود(dot)

مترجم کیست؟

یک مترجم اطلاعات مکتوب (نوشتاری) از قبیل مقالات مجله و روزنامه، کتابها، کتابهای راهنما،
اسناد و غیره را از یک زبان به زبان دیگر بر می‌گرداند این نبایستی با یک مفسر اشتباه گرفته شود
که اطلاعات گفتاری نظیر گفتگوها، ارائه‌ها و نوشته‌ها و نظایر آن را از یک زبان به زبان دیگر را تبدیل
می‌کند.
نمی‌بایست یک مترجم را با یک مفسر اشتباه گرفت.
گرچه قدری رابطه‌ای مبهم میان این دو قابلیت وجود دارد.
مترجمان نمی‌توانند لزوماً به تفسیر بپردازند و مفسران نیز لزوماً نمی‌توانند به ترجمه بپردازند.
به علاوه بهترین مترجمان، مفسران خوبی نیستند و بالعکس.

مترجم باید از دانشی وسیع در زبان مبدأ و مقصد برخوردار باشد

ویژگی های یک مترجم خوب

درباره یک مترجم خوب نظرات زیادی ارائه شده
است.
در نگاه اول به نظر می‌رسد که یک مترجم خوب باید به دو زبان تسلط کامل داشته باشد اما این
به تنهایی کافی نیست.
برخی، علاوه بر تسلط به دو زبان، بعضی مهارتها و ویژگی‌های دیگر را نیز برای مترجم خوب برشمرده­ اند.
برای نمونه ناباکوف می­گوید: استعداد نویسندگی مترجم باید در حدود استعداد کسی باشد که اثرش را ترجمه می­کند.
نایدا نیز می‌گوید: کسی که نتواند اثر قابل ملاحظه‌ای بنویسد بعید است بتواند اثر قابل ملاحظه‌ی ترجمه کند.
یک مترجم خوب باید مثل یک هنرپیشه خوب به کلمات حیات و حرکت ببخشد، مترجم حتماً باید خودش نویسنده
باشد».اما متأسفانه چنانکه جان دان(John Donne ) می گوید اکثر مترجمان ما کسانی هستند که چون نمی‌توانند بنویسند به
ترجمه روی می‌آورند.

اتین دوله(Etienne Dollet ) درباره ویژگی‌های یک مترجم خوب می گوید

– مترجم باید محتوای متن و قصد نویسنده را بخوبی درک کند.- مترجم باید از دانشی وسیع در زبان مبدأ
و مقصد برخوردار باشد.- مترجم باید از ترجمه لفظ به لفظ که هم به مفهوم متن اصلی و هم به
زیبایی آن لطمه وارد می کند بپرهیزد.- مترجم باید شکل‌های گفتاری رایج و متداول در دو زبان را بشناسد و
به کار گیرد.- مترجم باید از طریق انتخاب و ترتیب مناسب کلمات، تأثیری همه جانبه و لحنی مناسب متن اصلی
به ترجمه ببخشد.

ترجمه