همه چیز درباره شیر خشک
با دانستن همه چیز درباره شیر خشک می توانید مصرف این نوع ماده غذایی را برای نوزادان خودتان با احتیاط تر انجام دهید نوزادان به دلیل شرایط خاصشان حتما باید از مراقبت های ویژه ای برخوردار شوند این مراقبت ها در انتخاب نوع مناسب شیرخشک ها هم منتهی می شوند . انتخاب درست باعث می شود تا کودکان از تغذیه مناسبی برخوردار و به شیرخشک های خود حساسیت ندهند . جزئیات بیشتر درباره این خبر را در پرشین وی بخوانید
همه چیز درباره شیر خشک نوزادان
دانستنی هایی راجع به شیرخشک «لاک» پسوندی است که نام خیلی از شیرخشکهای موجود
در بازار به آن ختم میشود.«لاک»
واژهای لاتین بهمعنای «شیر» است که تولیدکنندگان شیرخشک از دیرباز از آن برای نامگذاری محصولاتشان
استفاده میکردهاند.
نیازی به توضیح نیست که شیر مادر برای کودک بهترین غذاست و هیچ شیرخشکی نمیتواند کاملا جایش
را بگیرد.اما به
دلایل گوناگون خیلی از بچهها چه بهعنوان کمک غذا و چه غذای اصلی نیاز به شیرخشک پیدا میکنند.
سری به بازار شیرخشک زدهایم، با این توضیح که هر چقدر هم که اطلاعاتتان درباره شیرخشک کامل باشد،
بازهم
برای انتخاب نوع و برند مناسب کودکتان نیاز به مشورت پزشک دارید.یکسری ریزهکاریها و تفاوتهای جزئی
هست که برای آدم
غیرمتخصص قابل تشخیص نیست.
در ضمن نوزاد ممکن است به انواع نادری از حساسیت یا بیماری خاص مبتلا باشد که به
شیرخشکهای خیلی ویژه نیاز پیدا کند.شیرخشک برای نوزادان نارس این شیرخشکها برای کودکانی که با
وزنی کمتر از ۲۵۰۰گرم به
دنیا میآیند مناسب هستند و بهخاطر ملاحظات ویژه، قیمتشان به طرز محسوسی از قیمت شیرخشکهای
دیگر بیشتر است و معمولا
بین۲۰تا ۳۰هزار تومان قیمت دارند.
همه چیز درباره شیر خشک و هزینه های آن
خوب وزن نگرفتن، دانههای قرمز رنگ روی پوست، اسهال، استفراغ،
بیقراری و وجود خون در مدفوع،
همه اینها میتوانند نشانههای حساسیت به شیرخشک باشند.در این موارد، متخصصها شیرخشک های
خاصی را برای شیرخوار پیشنهاد
میدهند.
شیرخشک بزرگانه یا کودکانه؟
۱- بدو تولد تا ۶ ماهگی، معمولا برندها، شیرخشک هایشان را براساس سن نوزاد با
۱ (از بدو تولد تا ۶ماهگی) و ۲ (از۶ماهگی تا یک سال) و ۳ (از یک سال به بعد) مشخص
میکنند.همچنین، ممکن است روی قوطیهای شیرخشک به عباراتی مثل Infant formula برای شیرهای
قابل استفاده از بدو تولد و
follow-upformula برای شیرهای مراحل بعدی بر بخورید.
قیمت شیرخشکهای ۱، ۲و ۳ معمولا تفاوتی با هم ندارند ولی در بعضی برندها بهخاطر پر و پیمانتر شدن شیرخشکبا
بالارفتن سن نوزاد، قیمت کمی (حدود ۲-۳هزار تومان) بیشتر میشود.شروع قیمت این شیرخشکها در داروخانهها
از ۱۴هزار تومان است و
معمولا از ۲۱-۲۰هزار تومان بالاتر نمیرود.۲- برای ورزشکاران، آشپزها و…
در مورد همه چیز درباره شیر خشک باید گفت بچهها تنها مشتریهای شیرخشک نیستند و صنف شیرخشکها، مشتریهای پروپا قرص دیگری هم دارند
.شیر را در مواردی بهصورت کامل
و بدون شکستن پروتئینها برای مصرف بزرگسالان خشک میکنند تا با اضافه کردن آب بتوان از آن استفاده کرد.
همچنین برای مصارف صنعتی،کارخانههای تولید شیر، بستههای بزرگ چندکیلویی (معمولا۲۰یا ۲۵کیلوگرم) تولید
میکنند که برای مصارف بالا بهصرفهتر هستند و
استفاده و حملونقل آسانتری دارند و بر حسب کاربردهای گوناگون به انواع مختلفی مثل کمچرب ، پرچرب و…
تقسیم میشوند.
همه چیز درباره شیر خشک و موارد استفاده از آن
شیرخشک در تهیه بعضی دسرها و شیرینیها هم بهکار میرود.ورزشکارها هم، بهویژه قدیمترها که بازار
مکملهای پروتئینی داغ نبود، از
شیرخشک در رژیم غذاییشان استفاده میکردند؛ گرچه این روزها با توجه بهوجود مکملهای رنگارنگ در بازار، کمتر کسی سراغ
شیرخشک میرود.
جدای از اینها، بعضیها هم هستند که طعم پودر شیرخشک را همینجوری دوست دارند.البته اگر جزو این دسته آخر هستید
توجه داشته باشید که شیرخشک بهخاطر غنی بودن از پروتئین و کربوهیدرات و…
ممکن است باعث چاقی شود یا عوارض پوستی ایجاد کند
شیرخشک برای نوزادان نارس
در شیرخشکهای هایپوآلرژنیک پروتئینهای
موجود در شیر گاو را هیدرولیز میکنند
ویژگیها: شیرهای بدون لاکتوز (LF): در این شیرخشکها لاکتوز شیر گاو برای کودکانی
که به لاکتوز حساسیت دارند حذف میشود.قیمت این شیرخشکها ممکن است یک تا ۲هزار تومان بیشتر از
شیرخشکهای معمولی باشد.شیرخشکهای
سویا: همانطور که از اسمش پیداست این شیرها بر پایه سویا تهیه میشوند و برای شیرخوارهایی که با پروتئین شیر
گاو کنار نمیآیند استفاده میشوند.حتما از مصرف این شیرها بدون تجویز پزشک خودداری کنید
.استفاده از این شیرها معمولا بهصورت موقت
است و مصرف دائمشان، بهخاطر عوارض احتمالی توصیه نمیشود
انواع مختلف و همه چیز درباره شیر خشک
شیرخشک های هایپوآلرژنیک یا (HA): در این شیرها پروتئینهای موجود
در شیر گاو را هیدرولیزکرده و کار هضم را برای شیرخوار راحت میکنند.این شیرها برای شیرخوارانی با
دستگاه گوارش خیلی
حساس مناسبند.باتوجه به اینکه درصد قابل توجهی از نوزادانی که به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند،
با شیرهای پایه سویا
هم به مشکل میخورند، استفاده از این نوع شیرخشکها رایج و عاقلانه است.اینها حدود۵-۴هزار تومان
گرانتر از نمونههای معمولی هستند.
شیرخشک های آنتیرفلاکس (AR): آنتیرفلاکسها برای نوزادان مبتلا به رفلاکس مناسب هستند و
قیمتشان معمولا کمی از شیرخشکهای معمولی
بالاتر است.ARها هم ۵-۴هزار تومانی با شیرخشکهای معمولی تفاوت قیمت دارند(dot) هشدار؛ خارجی
نخرید؛
ایرانی ببرید! شیرخشک های موجود
در بازار (غیر از یکیدو مورد) در داخل کشور و توسط کارخانههای شرکتهای فراملیتی فعال در زمینه
شیرخشک تولید میشوند.این
کارخانهها با سرمایهگذاری خارجی یا سرمایهگذاری مشترک کار میکنند.
معمولا با راهنمایی گرفتن از یک متخصص، بالاخره یکی از شیرخشکهای تولید داخل با احوال کودک شما
سازگار است.اما اگر
به هر دلیلی ترجیحتان بر استفاده از شیرخشک خارجی بود حتما حواستان را جمع کنید.شیرخشکهایی
که از خارج وارد
کشور میشوند باید برچسب فارسی وزارت بهداشت را داشته باشند.داشتن برچسب فارسی به این
معناست که شیرخشک مربوطه توسط
وزارت بهداشت آزمایش و تأیید شده و با خیال راحت میتوانید از آن استفاده کنید.
همه چیز درباره شیر خشک های خارجی
گول قیمت پایین و ظاهر خوش آب و رنگ شیرخشکهای خارجی بدون برچسب را نخورید.حواستان باشد
که شیرخشک را
فقط از داروخانهها تهیه کنید.اگر احیانا شیرشخشک مورد نظرتان را نتوانستید در داروخانههای داخل کشور
پیدا کنید خودتان شخصا برای
خرید اقدام کنید یا از افراد مورد اعتمادتان بخواهید که محصول را از مراکز معتبر تهیه کرده، برایتان بفرستند.یادتان باشد
که شیرخشک هایی که از خارج وارد کشور میشوند باید برچسب فارسی وزارت بهداشت را داشته باشند.
شیرخشک دادن به گروه هایی از شیرخواران واجب است اگر غیر از این باشد، رشد آن ها دچار اشکال می
شود.تصویر مادرانی که کلافه وارد آشپزخانه می شوند و زیر لب غر می زنند و شیشه شیر را با شیرخشک
و آب جوش پر می کنند، از تکراری ترین صحنه ها در خانواده هایی است که به تازگی صاحب نوزاد
یا شیرخوار شده اند.
عده ای از حاضران هم شاید سری به تاسف تکان بدهند چراکه بعضی از قدیمی ها، شیرخشک دادن را نشانه
کم تحملی مادر و نوعی سرباز زدن از نگهداری صحیح کودک می دانستند.این تفکرات و تصورات این روزها با دلایل
و توجیهات علمی رد شده است؛
شیرخشک دادن به گروه هایی از شیرخواران واجب است اگر غیر از این
باشد، رشد آن ها دچار اشکال می شود.دکتر اکبر کوشانفر، متخصص کودکان و استاد دانشکده علوم پزشکی
دانشگاه شهید بهشتی
تغذیه با شیر خشک را برای ۳ گروه از شیرخواران واجب و لازم می داند.
فواید و همه چیز درباره شیر خشک
● چه گروه هایی نیاز به این تغذیه کمکی در اولین ماه های تولد دارند؟
بعضی از نوزادان قدرت مکیدن
کافی ندارند و نمی توانند سینه مادر را تا زمانی که سیر شوند بمکند.این ضعف در آن ها باعث می
شود همیشه گرسنه باشند و گریه کنند.گروهی از نوزادان هم در ۳ ماه اول به دلایل مختلف از جمله همان
نداشتن قدرت کافی مکیدن، وزن نمی گیرند.
این موضوع رشد بچه ها را با اخلال مواجه می کند.در این شرایط پزشک متخصص مصرف شیرخشک را توصیه می
کند.گروه سوم هم مادران شاغلی هستند که نمی توانند در فاصله زمانی های کوتاه به شیرخوار شیر خودشان را بدهند.
این گروه هم ناگزیرند از شیرخشک استفاده کنند، هر چند که بر اساس قانون، مادران تا ۶ ماه حق استفاده
از مرخصی استعلاجی را دارند.با وجود این گاهی پیش از پایان این مهلت سرکار می روند.
این ۳ گروه از بچه ها برای اینکه گرسنگی نکشند و رشد طبیعی داشته باشند باید از غذاهای کمکی استفاده
کنند و چون پیش از ۶ ماهگی نمی توان از غذاهایی مانند فرنی و حریره بادام استفاده کرد، بهترین گزینه
شیرخشک است.
● برخی خانواده ها استفاده از شیرخشک را غلط می دانند و با هر مشکلی که باشد تنها از شیر
مادر استفاده می کنند.استفاده از این ماده غذایی کمکی، از چه سنی و در چه شرایطی مجاز و لازم است؟
بهترین تغذیه برای بچه شیر مادر است و شکی در آن نیست؛ این موضوعی است که ما همیشه روی
آن تاکید می کنیم.شیر مادر از نظر دارا بودن انواع ویتامین ها و ریزمغذی ها برای بچه عالی است و
بهترین تاثیر مثبت را در رشد و نمو شیرخوار دارد.البته به شرط آن که تغذیه مادر از مواد اولیه تازه
و مناسب باشد.در شرایط عادی استفاده از غذاهای کمکی بعد از ۶ ماهگی است.
موارد استفاده از شیر خشک
این ایده آل ترین شرایطی است که برای یک شیرخوار وجود دارد اما گاهی ممکن است اتفاقاتی بروز کند که
شیر مادر خشک شود یا برای تغذیه نوزاد کافی نباشد؛ در این حالت تغذیه با شیرخشک توصیه می شود.در حقیقت
برای سه گروه از شیرخواران استفاده از شیرخشک پیش از ۶ ماه توصیه می شود.
● شیرخشک های موجود در بازار تنوع زیادی دارند و مارک ها و برندهای مختلفی آن ها را تولید می
کنند.آیا تفاوتی بین آن ها وجود دارد و برتری های نسبت به یکدیگر دارند؟
تولید شیرخشک استانداردی دارد که
همه شرکت ها موظفند آن را رعایت کنند و به همین دلیل در اصل ماده غذایی تفاوتی با یکدیگر ندارند.
با وجود این محصولاتی وارد بازار شده که حاوی مواد پروبیوتیک یا امگا ۳ است و برای بچه ها مفید
است.در غیر این صورت محصولات موجود تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند هرچند که ممکن است بچه ها در پذیرش آن
یکی را بر دیگری ترجیح دهند.
با وجود این وقتی شیرخوار به محصولی عادت می کند، بهتر است همواره از همان مارک برای او تهیه شود.بهتر
است نه مادر و نه شیرخوار خیلی به مصرف شیرخشک عادت نکنند چراکه پس از یک سالگی می توان از
شیر پاستوریزه برای تغذیه استفاده کرد که به مراتب مفیدتر است.
● جدای از مسائل بهداشتی و روش های شستن شیشه شیر، چطور باید این شیرخشک را به بچه ها داد؟
در حالت خوابیده یا نشسته؟
شرایط استفاده و همه چیز درباره شیر خشک
در حالت خوابیده کامل که برای بچه ها خطرناک است.بهترین حالت شبیه زمانی است که
مادران بچه را زیر سینه می گیرند.نه خوابیده است و نه نشسته.بچه در آغوش مادر احساس امنیت و آرامش می
کند و به به همین دلیل برخی شیرخواران ساعت ها بدون آنکه شیری در سینه مادر باشد، آن را می
مکند و نمی خواهند از مادرشان جدا شوند.
مادرانی که به هر دلیلی به فرزندشان شیرخشک می دهند باید حواس شان باشد که این حس را از شیرخوار
نگیرند.او را در آغوش بگیرند و اجازه دهند در آرامش غذایش را بخورد.ضمن اینکه باید شیشه را طوری بگیرند که
هوا همراه آن وارد دهان بچه نشود چراکه دل درد و دل پیچه برایش به همراه دارد.
● بی شک استفاده از شیرخشک هم قاعده ای دارد.چه میزان از این ماده غذایی کمکی در روز برای شیرخواران
توصیه می شود؟
همانطور که گفتم شیرخشک برای بچه هایی که وزن نمی گیرند توصیه می شود و میزان
مصرف آن به سن و کمبود وزن آنها بستگی دارد.در هر نوبت بین ۶۰ تا ۱۲۰ سی سی با توجه
به شرایط شیرخوار توصیه می شود.
تعداد دفعات آن هم با توجه به تمایل و نیاز می تواند تا روزی سه نوبت افزایش پیدا کند.البته این
کار را نباید سرخود انجام داد و ممکن است اضافه وزن نامناسبی به همراه داشته باشد.خانواده ها باید حتما با
متخصص در این زمینه مشورت کنند.
سن استفاده از شیر خشک
● شیرخواران از ۶ ماهگی می توانند غذاهای ساده و سوپ بخورند.در این زمان باید مصرف شیرخشک را قطع کرد؟
اگر شیرخوار از مزه غذاهای ساده ای که پس از ۶ ماهگی مصرف می کند خوشش بیاید و با
اشتیاق و به میزان لازم از آن بخورد، می توان شیرخشکرا قطع کرد.پس از ۶ ماهگی باید مصرف قطره های
مولتی ویتامین و آهن را هم در برنامه غذایی آنها گنجاند.
اگر مادران پس از قطع شیرخشک متوجه کاهش وزن و ثابت ماندن وزن شیرخوار شوند، می توانند دوباره مصرف شیرخشک
را با مشورت متخصص کودکان آغاز کنند.
● مسافرت ها در فصل تابستان بیشتر می شود و همان طور که گفته شد بیماری های عفونی هم در
این زمان تشدید می شوند.خانواده هایی که شیرخوار دارند در سفر چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
اول اینکه
همه وسایل را در ظروفی تمیز با خود به مسافرت ببرند تا اگر در مسیر امکان شست و شو نداشتند،
مشکلی به وجود نیاید.
نکته بعدی اینکه در هوای زمستان شیرخشک آماده را می توان ۴ تا ۶ ساعت بیرون از یخچال نگهداری کرد
و اگر مقصد سفر مناطق سردسیری است یا امکان حمل وسایل خنک کننده وجود دارد، می توان شیر خشک را
آماده کرد و در طول مسیر به راحتی به بچه خوراند.در غیر این صورت باید هر لحظه که شیرخوار گرسنه
شد، شیرخشک را آماده کرد و به او داد.
بهتر است آب جوش را از منزل همراه خود ببرید چرا که معمولا در شهرها و استان های مختلف، آب
املاحی دارد که با جوشیدن از بین نمی روند و ممکن است باعث بیماری گروه های سنی کوچک شود.
همه چیز درباره شیر خشک در تابستان
● در تابستان معمولا شیرخوارن دچار اسهال می شوند و گفته می شود در این حالت باید شیرخشک قطع شود.این
نظر درست است؟
این حالت در مواردی ممکن است اسهال را تشدید یا طولانی تر کند اما موضوع این
است که ما شیرخشک را برای بچه هایی تجویز می کنیم که به هر دلیل با شیر مادر سیر نمی
شوند.
نمی توان وقتی بچه بیمار است او را گشنه نگه داشت و باید با توجه به نیاز او، از غذای
کمکی هم استفاده کرد.نکته مهم دیگری که در تغذیه با شیرخشک مطرح است این است که باید به بچه اجازه
دهند تا جایی که می تواند از شیر مادر بخورد و اگر سیر نشد، از شیرخشک استفاده کنند.
هیچ گاه شیرخشک اولین گزینه ما برای تغذیه نوزاد نیست مگر مادرانی که به دلایلی شیرشان خشک شده باشد.ضمن این
که تغذیه با شیر مادر، به خصوص در فصل تابستان، از ابتلا به بیماری های عفونی و انواع آلرژی جلوگیری
می کند.
بد نیست بدانید که : انواع مختلف و همه چیز درباره شیر خشک
شیرخشک ها ۲ نوع هستند؛ شیرخشک هایی که از شیرگاو و آن هایی که از منابع گیاهی تولید می
شوند. در این میان، شیرخشک هایی که از شیرگاو تولید شده اند، مناسب ترین نوع شیرخشک هستند.
اصولا شیرگاو به دلیل سنگین بودن، با داشتن ۳ تا ۴ برابر پروتئین بیشتر و ۵ تا ۷ برابر مواد معدنی بیشتر
از شیرمادر، برای نوزاد بسیار دیرهضم است و ممکن است او را دچار ناراحتی های گوارشی کند؛ ولی
وقتی از شیر گاو برای تولید شیرخشک استفاده می شود، ترکیبات آن تغییر می یابد و برای نوزادان
قابل هضم می شود.
شیرخشک های ایجاد شده از منابع گیاهی نیز به دلیل دیرهضم بودن گیاهان توصیه نمی شوند، مگر
این که به دستور پزشک، مصرف این شیرخشک ها تجویز شود. البته در این نوع شیرخشک ها هم
ترکیبات گیاهان تغییراتی یافته است.
در هر صورت شیرخشک باید بسته به نیاز نوزاد انتخاب شود. در این حال شیرمادر بهترین گزینه برای
تغذیه نوزاد است؛ چون ترکیبات آن با هر کودکی هماهنگ است و تمام مواد مغذی مورد نیاز نوزاد را
تا سن ۴ تا ۶ ماهگی دارد؛ به طوری که تا پایان ۶ ماهگی نیازی به دادن غذا و حتی آب به نوزاد
نیست و از طرفی نوزاد، مشکلی برای هضم شیرمادر ندارد و نیز شیرمادر از لحاظ پاکیزه بودن و
دمای مناسب شیربرای نوزاد، مناسب ترین و مطمئن ترین نوع تغذیه است.
مجله شهرزاد ، سلام دکتر