تربیت کودک، اختلال لجبازی و نافرمانی

لجبازی کودکان مسئله ای است که در بیشتر کودکان می توانید ببینید و این که والدین معمولا در پرورش دادن لجبازی کودکان و این که راه درست مقابله با آن
را نمی دانند ، می توانند سهم بزرگی داشته باشند. ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم راهکارهای درمان لجبازی کودکان  و تربیت درست با کودکان لجباز را به اشتراک بگذاریم. تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

لجبازی کودکان

لجبازی رفتاری نامطلوب است که به شکل آسیب رساندن به خود و دیگران، دشنام‌گفتن، گریه‌کردن، فریاد کشیدن و شکستن وسایل
به چشم می‌خورد.
این رفتار در حد کم طبیعی است، اما اختلالی وجود دارد به نام اختلال لجبازی و نافرمانی (ODD) که مهم‌ترین
مشخصه آن نافرمانی بیش از حد است.معمولا رفتارهای منفی گرایانه و لجبازی به‌شکل یکدندگی مستمر، مقاومت در برابر دستورالعمل‌ها و تمایل نداشتن به صلح و سلطه‌پذیری
یا جر و بحث با بزرگسالان و همسالان ظاهر می‌شود.

این اختلال بین دو تا ۱۶ درصد کودکان دیده می‌شود و تا قبل از بلوغ در پسران شایع‌تر است
و از قبل از هشت سالگی و معمولا تا اوایل نوجوانی دیده می‌شود.
برای تشخیص لازم است چهار یا بیش از چهار مورد از نشانه‌های زیر حداقل به مدت شش ماه دوام داشته
باشد:

براحتی از کوره در می‌رود، با بزرگسالان مشاجره می‌کند، به طور فعال از انجام خواسته‌ها سرپیچی می‌کند، قواعد و
مقرراتی را که بزرگسالان اعلام می‌کنند، نادیده می‌گیرد، از روی عمد موجب ناراحتی دیگران می‌شود، دیگران را به خاطر اشتباهات
یا بدرفتاری خودش سرزنش می‌کند، حساس و زودرنج است، خشمگین و اوقات تلخ است، کینه‌توز و انتقامجو است.

عوامل مختلفی از قبیل فضای خانواده؛ تعارضات و مشاجراتی که بین پدر و مادر وجود دارد؛ نوع ارتباط والد ـ
فرزند؛ عدم برخورداری از نظم و برنامه‌های تفریحی و قوانین سختگیرانه والدین از جمله عوامل موثر در بروز این اختلال
است.

برای درمان لازم است در گام اول به شناسایی علل بروز رفتار لجبازی پرداخت.
همچنین لازم است تعداد دفعات و مدت زمانی که فرد لجبازی می‌کند، ثبت شود.
برای درمان لازم است این مهارت‌ها در کودک تقویت شود:

ـ آموزش رفتار قاطعانه و نه لجبازانه به کودک

کمک به استقلال کودک و نظرسنجی از او برای انجام اموری از قبیل انتخاب لباس و نوع بازیـ تمرین صبور بودن
و جلوگیری از شتاب دادن به کارهای کودک (مثلا برای انجام هر کاری از قبیل حاضر‌شدن، استحمام و مسواک کودک
را شتابزده نکنیم).ـ نادیده گرفتن لجبازی‌های کودکـ تسلیم نشدن در مقابل خواسته‌های نامعقول و رشوه ندادن به کودک (گاهی والدین
به خستگی می‌رسند و برای این‌که کودک داد و بیداد خود را متوقف کند، به او رشوه می‌دهند).

ـ استفاده از
خانواده درمانی برای بهبود شرایط و روابط خانوادگی در صورت لزومـ بیان دلایل منطقی برای درخواست‌هایی که از کودک دارید
(اجتناب از این‌که بدون ارائه دلیل منطقی فقط به کودک گفته شود چون من می‌گویم باید اطاعت کنی).ـ اجتناب از
تهدید کودکـ آموزش فواید رعایت قوانینـ آموزش سیستم برنده ـ برنده به کودک (لازم است به کودک بگویید خود او
راه‌حلی ارائه دهد که هم خود او را راضی کند و هم والدینش از راه حل پیشنهادی راضی باشند) در
این شرایط خود کودک معمولا راه‌هایی را پیشنهاد می‌دهد که می‌تواند کمک کند تا از لجبازی او کاسته شود.ـ به
روانپزشک مراجعه و در صورت تجویز از مداخلات دارویی همراه رفتار درمانی استفاده شود.

بیشتر بدانید از درمان لجبازی کودکان

اصولا” لجبازی یک نوع رفتار و واکنش نامطلوب است که در این مطلب راه های درمان لجبازی
کودکان که به صورت های مختلفی خود را نشان می دهد، از جمله آسیب رساندن به
خود و دیگران ، ناسزا گفتن ، گریه کردن و فریاد کشیدن ، شکستن وسایل و …
در افراد لجباز پایین بودن اعتماد به نفس و عدم داشتن خود باوری مثبت و پذیرفتن خود واقعی مشهود است.

۷ راه درمان لجبازی:

۱- مستقّل بارآوردن کودک:در برخورد کلّی در زندگی باید طوری با کودک رفتار کرد که او بتواند در امور روزمره ی خود
به طور مستقّل و گاهی بدون نیاز به دیگران تصمیم بگیرد. البتّه فشارهای منفی را
نباید در این خصوص وارد کرد ، بلکه باید با راهنمایی های به جا تذکّر داد و روش های صحیح را به موقع به او آموزش داد.

۲- کودک را تا حدّ امکان وادار به عجله و شتاب زدگی نکنیم:
معمولا” خانواده ها در چند کار ، کودک را ناخواسته یا خواسته به عجله و شتابزدگی
وادار می کنند که بیشتر مواقع عدم آگاهی والدین در تشدید آ ن ها ، دخالت مستقیم
دارد از جمله چیزهایی که می توان در این رابطه یاد آور شد:

لجبازی کودکان

راه درمان لجبازی کودکان

الف – حمّام کردن:
در دوران طفولیّت عدم آشنایی والدین به خصوص مادر از مسایل تربیتی باعث می شود به
جای فراهم آوردن محیطی شاد و مفرّح هنگام استفاده از حمّام ، آن را به محیطی درد آور
و وحشتناک برای او تبدیل می کند. برای این کار بهتر است اجازه بدهیم کودک ابتدا
خوب بازی کند و در همان حال با شعرها و قصّه های کودکانه شروع به شستن او کنیم و ضمنا” اجازه دهیم تا کودک حتّی برخی از اسباب بازی های خود را به حمّام بیاورد و با آن ها مشغول بازی شود.

ب- مهمانی رفتن:
همان طور که ما بزرگ ترها قبل از رفتن به مهمانی یا گردش نیاز داریم خود را آماده کنیم ، فرزندان ما هم نیاز دارند که آماده شوند. البتّه نیاز آن ها با نیاز ما اندکی تفاوت دارد. پس بهتر است زمان رفتن به مهمانی یا گردش را یک ساعت قبل از حرکت به کودک یادآور شویم تا بتواند با کمک بزرگ ترها آماده شود. متاسفانه بعضی از والدین کمی قبل از حرکت به کودک می گویند آماده شود و این کار باعث لجبازی و مخالفت او می شود. چون دایم به او تذکّر می دهیم که زود باش ، سریع تر، دیر شد و… به جای این که سرعت کودک را برای آماده شدن بیشتر کنیم ،‌باعث می شویم که مخالفت کند.

برخورد با کودک لجباز

ج – غذا خوردن ، خوابیدن
غذا خوردن ، خوابیدن و …: بهر حال کودک مانند افراد بزرگسال نمی تواند از نیروی تفکّر و حرکت در یک زمان استفاده کند و والدین باید بدانند زمان تفکّر و انجام کارها در کودکان به سعه ی صدر بیشتری نیاز دارد.

۳- رشوه ندادن و حذف پاداش کودک لجباز:
اگر کودک برای رسیدن به مطلوب خود چه درست و چه نادرست شروع به گریه کردن و یا داد کشیدن بکند و از این راه بخواهد به خواسته ی خود برسد و والدینی که به اصطلاح حوصله ی ندارند با دادن امتیاز ( رشوه ) به کودک ، او را ساکت می کنند ، باعث پرورش لجبازی در او می شوند. پس باید پدر به خصوص مادر از دادن هرگونه رشوه و پاداش به کودک خوداری کند. البتّه تشویق برای کارهای خوب و مثبت کودک با رشوه دادن فرق دارد. تشویق باعث رشد اعمال نیک و حرکت به سوی ترقِّی می شود. امّا باید توجّه داشت که تشویق و پاداش ، باید به اندازه و درخور کار او باشد.

افتاب / فرزندان آفتاب