مفهوم و شناخت نقش درخت در فرش های ایرانی

نقش درخت در فرش

نقش درخت در فرش , نقش درخت یکی از قدیمی ترین نقش های مقدس ایرانیان است.
اعتقاد به وجود روح در برخی درختان و گیاهان، باوری است که از سالها پیش از تاریخ در میان مردم
وجود داشته است.
این نقش یکی از کهن ترین نماد های بشر بوده و همچنین بنا بر شواهد موجود،در بسیاری از اقوام باستانی

به عنوان جایگاه خدا در واقع خود خدا مورد پرستش قرار میگرفته و به عنوان نماد کیهان و منبع باروری
و نماد دانش و حیات جاودانی شناخته شده است.

علاوه بر این مفاهیم موجود در مورد درخت، می توان به مواردی دیگر نیز اشاره کرد:
درخت همیشه سبز مظهر
زندگی ابدی، روح نامیرا و بی مرگی است.
درخت برگ ریزان نمایان گر دنیا است که در حال تجدید حیات و باززایی مدام، از مرگ به زندگی میرسد
و همچنین این درخت نهاد رستاخیز و اصل حیات است.
هر دو درخت نماد کثرت در وحدت هستند به این معنا که چند شاخه از یک ریشه می روند و
دوباره به صورت هسته میوه در هر شاخه به وحدت می رسند.

نقش درخت در تمدن های باستانی بین النهرین و ایران
برای درک بهتر مفاهیم نماد درخت و تاثیر این مفاهیم
در فرهنگ ها و تمدن های گوناگون در این بحث اشاره مختصری به مفهوم این نماد در تمدن های باستانی
شده است: در بابل، درخت (که درخت زندگی نامیده می شود) با عنوان « اِ آ » به کار می
رفت که به معنی پدر خدایان بود.
این درخت در « اریدو » می رویید و همچنین « یوکانو » نیز نام داشت.
کسی که از میوه آن می خورد به عمر جاویدان دست می یافت.
تصویر درختی که در سوی آن یک جفت جانور، نیمه خدا یا نقش انسان باشد ، در هنر بین النهرین
وجود دارد.

در تمدن سومری، درخت حیات، نماد نوسازی کیهانی و هفت شاخه ی آن هفت سیاره و هفت آسمان است.

درخت حیات بابلی که در عالم می چرخد، شاخه هایی از لاجورد دارد و میوه ای شگفت انگیز می دهد.

در تمدن ایران زمین، درخت زندگی « هؤم » نام دارد و از میوه آن برای تغذیه ارواح بهشتیان در
فردوس استفاده می شود.
این نقش در ایران در سنگ نگاره های کهن، در حجاری های تخت جمشید، پارچه های ساسانی، مینیاتورهای
تیموری و صفوی، سفال های تاریخی ری و نیشابور، در گلیم ها و قالی های تاریخی دوره
های گوناگون همانند سایر نقش های سنتی دارای ارزش و قداست والایی بوده است که حتی در ادبیات کلاسیک میتوان
محوریت آن را مشاهده نمود که با چنان احترامی خاص مورد توجه قرار می گیرد که گویی تداوم حیات بسته

به حضور این سبزینه است فرش ایرانی