بازار نوشیدنی های ایران در دست خارجی ها و خارجی نماها ! (+ بررسی قیمت ها)
عصر ایران – در دهه ۶۰ نوشیدن نوشابه هایی که به دو نام معروف"کانادا" و "پپسی" شناخته می شدند جزو "تفریحات" و گاه "تجملات مهمانی ها"به شمار می رفتند و البته با حاشیه هایی مانند کمبود ، "نوشابه بدون ساندویچ داده نمی شود" ،دردسر شیشه نوشابه و گرویی نگهداشتن، ماجرای اجسام خارجی داخل شیشه های نوشابه و… !
به دهه ۷۰ که رسیدیم زمزم و برند های ایرانی آرام آرام وارد میدان شدند، مدتی نوشابه مشهدی که همان کوکاکولای تحت لیسانس بود جزو پر طرفدار ترین نوشابه ها شده بود، تا اینکه زمان گذشت و کار به نوشابه های خانواده رسید، این نقطه عطفی در مصرف نوشابه در ایران بود.
تا آن سال ها نوشابه ها را "کانادا" و "پپسی" و نهایتا"سون آپ" تشکیل میدادند، که البته این نام ها نشانگر برند نوشابه ها نبودند، بلکه طعم نوشابه ها را میرسانند. نوشابه های نارنجی پرتقالی را کانادا مینامیدند، مشکی را پپسی و سفید را سون آپ! دلستر هم همان شیشه های قهوه ای رنگ بهنوش بود و دیگر هیچ! دوغی اگر بود، همان دوغ "ابعلی" بود و دوغی که ماست بندها و لبنیاتی ها به صورت آزاد درون پلاستیک ها و به شکل مشک عرضه می کردند، در رستوران ها هم دوغ با پارچ های لعابی عرضه می شد!
اما از وقتی نوشابه ها در ظروف پلاستیکی موسوم به خانواده عرضه شدند همه چیز تغییر کرد، آرام آرام "ماءالشعیر" های طعم دار بهنوش در شیشه های سبز رنگ به طعم لیمو عرضه شدند و بعد از آن نوبت به موج عظیم نوشابه های خارجی بود: از نیمه های دهه هشتاد آنقدر نوشابه به بازار ایران وارد شد، که دیگر حساب آن از دست در رفت!
آمار گمرک می گوید در سال گذشته نزدیک به ۹۰ هزار تن انواع " نوشیدنی ها" به ارزش ۵۱٫۶ میلیون دلار به کشور وارد شده است که این واردات نسبت به سال قبل(۱۳۸۹)گذشته نزدیک به ۴۳ درصد رشد داشته است. به عبارتی به ازای هر ایرانی در سال گذشته ۰٫۷ دلار نوشیدنی خارجی به کشور وارد شده است.
بنا بر آخرین آمارها سرانه مصرف نوشابه ها در کشورمان ۳ برابر استانداردهای جهانی است. اما این سه برابر بیشتر از استاندارد جهانی در ایران بیشتر با برندهای خارجی یا تحت لیسانس برای مردم ما جا افتاده است.
برخی واردات گسترده نوشیدنی ها به ایران را تهدیدی جدی برای تولید داخلی می دانند و برخی نیز معتقدند این تهدید جدی نیست، چراکه اکثر این آبمیوه ها، ابمیوه هایی هستند که مشابه داخلی ندارند!
نوشیدنیهای خارجی چند سالی است از کشورهای مختلف مانند امارات متحده عربی، کره شمالی، تایلند، سنگاپور، ترکیه، هند، آلمان، ژاپن و … مهمان ایرانیها شدهاند و در یخچالهایی که مخصوص خارجیها هستند و نوشیدنیهای ایرانی جایی در آنها ندارند، با قیمتهایی که به دلچسبی این نوشیدنیها نیستند برای فروش آمادهاند.
البته ممکن است بعد از نوشیدن یکی از این آبمیوهها با خودتان بگویید چه حیف که برای یک آبمیوه ۲ یا ۳ هزار تومان پرداخت کردهاید، زیرا بعضی از این نوشیدنی ها خیلی هم خوشمزه نیستند و بیشتر بسته بندی آنها است که مشتری تشنه را جذب خود میکند.
ممکن است بعضی از این نوشیدنیهای خارجی را هم ببینید که نوشتههای فارسی را بر روی قوطیهایشان دارند. این نوشیدنیها بعضا تولید کشوری مثل کره جنوبی هستند البته به سفارش یک شرکت ایرانی، به این ترتیب مشخص است که سرمایه داران ایرانی به دلایل گوناگون همچنان به وارد کننده بودن تمایل بیشتری دارد تا تولید کننده بودن .
قیمت بیشتر نوشیدنیهای یکنفره این مارکهای خارجی معمولاً برابر یک نوشیدنی ۱ لیتری ایرانی است که برای پذیرایی از چند نفر کافی است. نکتهای که به جز قیمت این نوشیدنیها جلب توجه میکند این است که بعضی از این نوشیدنیهای خارجی برچسب وزارت بهداشت را که نشان دهنده سلامتی یک محصول است را بر روی خود ندارند. بعضیهای دیگر هم اصلاً چیزی به نام کشور تولید کننده ندارند!
وقتی کشور تولید کننده یک ماءالشعیر خارجی را از فروشنده یک سوپرمارکت جویا شدیم پاسخ داد: "رویش نوشته آلمان اما من فقط میدانم که مال میدان شوش است."
یکی دیگر از سوپرمارکتداران هم که نوشیدنیهای خارجیاش را همچون گل سرسبد مغازهاش جلوی در ورودی گذاشته بود معتقد است که "مشتری خارجیها علیرغم گران بودنشان از ایرانیها بیشتر است"
این فروشنده در رابطه با نوشابه هم گفت : "بیشتر ترجیح میدهیم برندهایی مثل کوکا کولا و کانادا درای را برای عرضه بیاوریم زیرا برندهایی مثل زمزم و ارم که ایرانی هستند چندان طرفداری ندارند و با ذائقه مردم جور نیستند. "
بنابراین به نظر میرسد سرمایهداران صنعت نوشابه، ذائقه ایرانیان را برای فروش یکی از مضرترین محصولاتشان بسیار خوب آماده کردهاند، تا جایی که مصرف نوشابه را درمیان آنان به مرحله اخطار رساندهاند.
دراین میان نوشیدنیهای دیگری که بیشترشان شامل انرژی زاها، آلوئه ورا ، آب میوههای استوایی مثل نارگیل و… هستند، از نوشدنیهایی محسوب میشوند که یا در ایران تولید نمیشوند و یا اگر تولید میشوند به نظر مصرف کننده ایرانی، به دلیل تصور همیشگی « خارجیاش بهتر است» مثل خارجیها خوب نیستند!
در چند سال اخیر دوغ ها هم به نوشیدنی ها اضافه شدهاند. دوغ به عنوان نوشیدنی بومی در ایران مورد توجه مسؤولان است، اما همچنان نتوانسته انواع "کولا" را شکست دهد هر چند که سیر صعودی مصرفش همچنان ادامه دارد.
دوغ های ایرانی با برند های مختلف و در دو نوع گازدار و بدون گاز در فروشگاه ها به فروش می رسند، مردم هم استقبال خوبی از دوغ کردند اما موضوع آن است که به همراه بسیاری از غذاها نمی توان به صورت سنتی دوغ خورد، برای مثال انواع فست فود که این روزها به دلیل مشغله مردم بیشتر مورد توجه قرار گرفته معمولا با دوغ سرو نمی شوند. اما به هر حال حضور دوغ در بین نوشیدنی ها را باید به فال نیک گرفت.
متاسفانه در ایران به هیچ عنوان نوشیدن آبمیوه به همراه غذا مرسوم نیست، این در حالیست که بسیاری از کشورهای جهان از آبمیوه به همراه غذا استفاده میشود. به همین دلیل است که سرانه مصرف آبمیوه در ایران ۱۱ لیتر در سال است که این مقدار یک چهارم سرانه مصرف آبمیوه در اروپا است. (برخلاف نوشابه که سه برابر متوسط جهانی مصرف داریم!)
خبرنگار عصر ایران برای بررسی قیمت ها و تنوع محصولات نوشیدنی به سطح شهر رفته و قیمت اقلام مختلف نوشیدنی در تهران را از خرده فروشی ها جویا شده است؛ در تمام این سوپرمارکتها حداقل یک نوشیدنی خارجی حضور داشت. لیست نوشیدنیهای ایرانی و خارجی موجود در سوپرمارکتها:
آب نارگیل گلدن پن، کشور تولید: کننده نا مشخص، قیمت: ۳۰۰۰ تومان
نوشابه انرژیزای ایکس تک بانوان – کشور سازنده ایران، قیمت: ۱۷۰۰تومان
نوشیدنی آلوئه ورای بهنوش کشور سازنده ایران، قیمت: ۱۰۰۰ تومان
امریکن گارد، کشور سازنده: تایلند، قیمت: ۳۵۰۰
نوشابه انرژیزای هایپ، کشور سازنده: نا مشخص، قیمت: ۳۵۰۰ تومان
آبمیوه فریز، کشور سازنده: لبنان، قیمت: ۲۵۰۰ تومان
نوشیدنی آلوئه ورا د بست، کشور سازنده: کره جنوبی، قیمت: ۳۰۰۰ تومان
آبمیوه پوپ، کشور سازنده: کره جنوبی، قیمت: ۱۲۰۰ تومان
نوشابه انرژیزای سینرژی، کشور سازنده: بهنوش-ایران، قیمت: ۱۵۰۰ تومان
نوشابه انرژیزای پوکاپ ویتامین سیَ، کشور سازنده: ژاپن، قیمت: ۴۰۰۰ تومان
دلسترهای بهنوش، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۷۰۰ تومان
دلسترهای کوانتو، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۷۰۰ تومان
نوشابه کانادا درای ۳۰۰ سی سی، قیمت: ۷۰۰ تومان
آب طعم دار تاپ فرش، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۶۰۰ تومان
رانی بزرگ با بستهبندی جدید، کشور سازنده: دبی، قیمت: ۱۲۰۰ تومان
نوشابه انرژیزا کارامائو، کشور سازنده: تایلند، قیمت: ۲۵۰۰ تومان
نوشیدنی قهوه مستربراون، کشور سازنده: نمایندگی انحصاری کینگ کار در ایران
آبمیوه سیرما، کشور سازنده: ترکیه، قیمت: ۱۵۰۰ تومان
دلستر سولار، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۶۰۰ تومان
نوشابه فانتا ۲/۵ لیتری ، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۱۵۰۰ تومان
نوشابه فانتا ۱/۵ لیتری، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۱۱۰۰ تومان
آبمیوه سن ایچ ۱ لیتری، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۲۲۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان
آبمیوه سن ایچ ۲۰۰ سی سی، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۵۰۰ تومان
آبمیوه زیرو، کشور سازنده: آلمان، قیمت: ۴۰۰۰ تومان
نوشابه انرژیزای بمبا، کشور سازنده: اتریش، قیمت: ۳۰۰۰ تومان
آب برنج، کشور سازنده: تایلند، قیمت: ۷۰۰ تومان
نوشیدنی شیرقهوه، کشور سازنده: نامعلوم، قیمت: ۲۰۰۰ تومان
نوشابه کوکا کولا ۱/۵ لیتری، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۱۱۰۰ تومان
کوکا زیرو، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۱۱۰۰ تومان
کوکا قوطی، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۶۰۰ تومان
لیموناد فانتا، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۱۱۰۰ تومان
دلسترهای ایستک، کشور سازنده: ایران، قیمت:۶۰۰ تومان
آبمیوه آیسودا، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۱۵۰ تومان
نوشابه ارم ۳۰۰ سی سی ، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۳۵۰ تومان
دوغ کاله ۱/۵ لیتری، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۱۴۰۰ تومان
دوغ کاله ۳ لیتری، کشور سازنده: ایران، قیمت: ۳۴۰۰ تومان
دلستر جور، کشور سازنده: آلمان، قیمت: ۳۰۰۰ تومان