انسداد مجرای اشکی در نوزادان
حتما خیلی از نوزادان را دیده اید که وقتی بدنیا می آیند چشمهایشان دچار ابریزش اشک می شود
این ابریزش اشک چندان ترسناک نیست و به دلیل انسداد مجاری اشکی است اما باید بدانید که در
بیشتر مواقع این انسداد مجاری چیز خاصی نیست اما گاهی نوع انسداد مجاری اشکی در نوزادان
داکروسل مادرزادی است که شدیدترین نوع است ما در این مطلب از پرشین وی به بررسی آموزش ماساژ مجرای اشکی خواهیم پرداخت
آموزش ماساژ مجرای اشکی
شدیدترین نوع انسداد مجاری اشکی در نوزادان داکروسل مادرزادی است
تقریبا ۵ درصد نوزادانی که به موقع متولد میشوند دچار
انسداد در قسمت انتهایی سیستم مجاری اشکی هستند.
شدت این علائم روز به روز متفاوت است و اشکریزش همراه با ترشحات مخاطی چسبنده شدید و گاهی خفیف و
کم است که با سرما یا سرماخوردگی شدید میشود.
علائم کلینیکی این بیماری به طور معمول ۸۰ تا ۹۰ درصد در ماه اول تولد مشاهده میشود و آمار انسداد
مجاری اشکی در کودکان نارس بیشتر از سایر کودکان است که علت آن به خاطر تاخیر در باز شدن دریچه
انتهایی مجاری اشکی است.
شدیدترین نوع انسداد مجاری اشکی در نوزادان داکروسل مادرزادی است که کیسه اشکی در قسمت پایین مجرای اشکی برجسته
میشود و در زیر پوست کاملا قابل لمس است.
در نوع خفیف انسداد مجرای اشکی، اشکریزش همراه با ترشحات چسبنده در لبههای پلک و مژهها دیده میشود.شدت این علائم
روز به روز متفاوت است.اشکریزش همراه با ترشحات مخاطی چسبنده شدید و گاهی خفیف و کم است که با سرما
یا سرماخوردگی شدید میشود.
در نوع خفیف انسداد مجرای اشکی، اشکریزش همراه با ترشحات چسبنده دیده میشود
علامت انسداد با ریختن یک قطره فلورسئین
در چشم و مشاهده کردن تجمع آن در گوشه داخلی چشم پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه و عدم مشاهده
فلورسئین در بینی یا حلق بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه یکی از راههای تشخیص انسداد مجاری اشکی است.
انسداد مجاری اشکی باعث رشد میکروب در کیسه اشکی میشود و ایجاد عفونت شدید میکند که نوع دو طرفه انسداد،
شایعتر است.
بیشتر انسداد مجاری اشکی مادرزادی طی شش ماه اول تا یک سالگی بهبود مییابند.بهترین راه درمان انسداد، ماساژ کیسه
اشکی است.اگر انسداد همراه با عفونت باشد با استفاده از قطرههای آنتیبیوتیک موضعی عفونت را کنترل میکنیم.
با انجام ماساژ ترشحات کیسه اشکی خارج و مانع رشد میکروبها در کیسه اشکی میشود.همچنین فشار هیدروستانیک روی کیسه اشکی
به طرف پایین باعث باز شدن دریچه اشکی میشود.
طریقه ماساژ به این صورت است که با قرار دادن انگشت در ناحیه بالای مجرای اشکی داخلی و بستن مجرا
و سپس فشار دادن همراه با لغزاندن انگشت به طرف پایین است.روش دیگر قرار دادن انگشت روی کیسه اشکی به
طریقی که مجرای اشکی بسته شود و فشار روی کیسه میتواند به باز شدن مجاری اشکی کمک کند.
چون بیشتر انسدادها در یک سالگی بهبود مییابند، درمان جراحی که شامل سونداژ است، توصیه نمیشود مگر در عفونتهای شدید
که باعث آزردگی نوزاد یا کودک میشود.
قبل از یک سالگی انجام سونداژ توصیه میشود.استفاده از سونداژ قبل از یک سالگی در کودکانی که نیاز به آن
دارند، شانس بهبودی را به مراتب بالاتر میبرد و تاخیر در سونداژ پس از یک سالگی شانس بهبودی را به
مراتب کمتر میکند.در بیشتر موارد با یک بار سونداژ مجاری باز میشوند و در موارد نادر، نیاز به سونداژ مجدد
و استفاده از روشهای تکمیلی است.
بیشتر بدانید از درمان انسداد مادرزادی مجرای اشکی
انسداد مادرزادی مجرای اشکی در کودکان در اغلب موارد خود به خود بهبود می یابد به طوری
که معمولا” تا قبل از ۱ سالگی در ۹۵% کودکان مجرای اشکی باز می شود. درمان های مداخله ای
این بیماری شامل روش های غیر جراحی و جراحی است.
درمان conservative (غیر جراحی) شامل تحت نظر گرفتن، ماساژ کیسه اشکی و استفاده
از آنتی بیوتیک موضعی است. برای ماساژ لازم است که دست خود را بشوید و انگشت
اشاره خود را روی کناره داخلی (سمت بینی) چشم قرار دهید و به سمت پایین فشار دهید.
همچنین ممکن است از شما خواسته شود تا از کمپرس گرم استفاده کنید. درصورت وجود
عفونت، استفاده از یک پماد یا قطره آنتی بیوتیک موضعی مفید است. توجه داشته باشید
که آنتی بیوتیک باعث برطرف شدن انسداد نمی شود.
اگر انسداد مجرای اشکی بعد از چند ماه با درمان های فوق برطرف نشود، یا یک
عفونت شدید رخ دهد و یا کودک شما عفونت های عود کننده داشته باشد لازم است
probing صورت گیرد که در ۹۵-۸۵% موارد در کودکان زیر یک سال موفقیت آمیز است
ولی با افزایش سن کودک احتمال موفقیت کاهش می یابد.
عمل probing یک روش جراحی است که حدودا” ۱۰ دقیقه طول می کشد و یک پروب
نازک و فلزی از داخل مجرای اشکی بسته عبور داده می شود تا انسداد را برطرف کند.
برخی از پزشکان معتقدند سن مناسب probing ۶ ماهگی است که بدون بیهوشی
عمومی در کلینیک قابل انجام است اما عده ای نیز معتقدند probing تا یک سالگی
به تاخیر انداخته شود تا حداکثر شانس باز شدن خود به خودی مجرا به کودک داده می شود.
در این سالprobing در اتاق عمل و تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
اگر probing ناموفق باشد و یا در این اقدام نشان داده شود که stenosis
(تنگی و باریکی مجرا) وجود دارد ممکن است نیاز به اقدامات جراحی گسترده تری مانند
silicone tube intubation باشد که در این روش یک لوله از جنس سیلیکون در داخل
مجرای اشکی به مدت ۶ ماه گذشته می شود که موجب انبساط مجرا می شود
و بعد از این مدت طی یک جراحی کوچک از چشم خارج می گردد.
Balloon dacryoplasty: یک روش جراحی جدیدتر balloon catheter dilation است
که در این روش یک بالون در گوشه چشم و داخل مجرای اشکی کار گذاشته می شود.
در ابتدا این بالون توسط یک مایع استریل به مدت ۹۰ ثانیه منبسط می شود و سپس مایع
خارج می شود و مجددا” بالون به مدت ۶۰ ثانیه منبسط شده و در انتها مایع خارج می شود.
میزان موفقیت این روش بین ۱۰۰-۸۰% گزارش شده است.
سلامت نیوز / noorvision