روش تربیت کودک موفق در دوران مختلف زندگی
کودکان مانند لوح سفید و پاکی هستند که توسط والدینشان نوشته می شوند وظیفه خطیر و بزرگ
والدین ثبت کردن خصوصیات و راه و روش های مختلف است کودکان در هر سنی تربیت خاص و منحصر به فرد
خود را دارند اکثر والدین دوست دارند تربیت کودک موفق داشته باشند اما نمی دانند چگونه ما در این مطلب از
پرشین وی قصد داریم هرآنچه را که پیرامون تربیت کودک موفق است را برایتان به اشتراک بگذاریم
تربیت کودک موفق
روانشناسان بر این باورند که کودک در مراحلی از سنین رشد خود دارای خصوصیتهای ویژه همان مقطع می باشد.
با دانستن این خصوصیات سنی ، اگر والدین این ویژگی ها را مشاهده نکردند باید نگران باشند ، نه این
که اگر در کودکشان موجود بود گله کنند ! این دوران بر این قرارند :
۱ – از تولد
تا دو سالگی : شخصیتی حس گر و علاقه مند به لمس اشیاء می باشد .
لذا والدین جز در مواقع خطر نباید مانع شوند .
۲ – دو الی چهار سالگی : درون کودک فقط مشغول عکس برداری از رفتار ها و شخصیت هاست
و با آنها شخصیت خود را شروع به ساختن می کند .
۳ – چهار الی هفت سالگی : علاقه شدیدی به ادبیات کودکانه و بازی ها دارد .
نیازمند به توجه زیاد و ارتباط کلامی بالاست .
تفکری خود محور دارد که با خودخواهی کاملاً متفاوت است (توجه شود !) همه را با خود همراه می سازد
و نیاز به تایید دارد ، لذا باید با او همراه بود .
نیاز شدیدی به رابطه با هم سن و سالان دارد .
قدرت تصویر سازی ذهنی بسیار بالایی دارد ، لذا به داستان علاقه مند است .
بر روی موضوعات سخت متمرکز می شود پس مهم است روی بدیها تمرکز کند یا خوبیها.
قوانین و قواعد ساده را می فهمد ولی قوانین پیچیده را خیر .
بعضی قوانین را به طور ثابت در ذهنش نگاه می دارد ، لذا نباید اشتباهت را برایش توجیه کرد .
۴ – هفت الی یازده سالگی : صاحب مهارتهای گوناگون است و قدرت شکوفایی آنها را دارد به دنبال
دلایل منطقی برای قوانین می گردد .
۵ – یازده سالگی به بعد : توان تفکر و تجزیه تحلیل بالایی دارد ، زمان ظهور استعداد های
اصلی اوست ، ادراک اصول اخلاقی را به دست می آورد .
با فرزندمان چگونه برخورد کنیم ؟
روانشناسان دینی و حتی غربی ، دوران تربیتی فرزند را به سه دوران تقسیم می کنند :
۷
سال اول زندگی : در هفت سال اول والدین باید مانند غلام باشند و فرزندان چون پادشاه .
۷ الی ۱۴ سالگی : در هفت سال دوم والدین پادشاه اند و فرزند غلام .
۱۴ الی ۲۱ سالگی : در هفت سال سوم والدین پادشاه اند و فرزند وزیر .
یعنی نقش مشاور را دارد .
نکاتی در مورد بازی های کودکانه :
• مهم است بدانیم حداقل زمان بازی با کودک دو ساعت است.
در غیر این صورت کودک ارضا نشده و این نیاز در وی به صورت عقده باقی می ماند .
پس اگر والدینی کودکشان را به پارک یا محلی برای بازی و تفریح بردند ، تا قبل از این زمان
او را محروم نکنند .
چگونگی تربیت کودک موفق
• بازی خانه سازی کودک را صاحب اختیار بار می آورد و به او می آموزد که باید ساخت !
• بازی ترکاندن باد کنک برای رفع عقده ها و رهایی از خجالتی بودن مفید است.
به کودک می فهماند که بزرگترین چیزها ( مشکلات ) هم به دستان تو می ترکد ! می فهماند که
عقده هایت را بترکان .
• خمیر بازی منعطف بودن را به طور غیر مستقیم به او می آموزد و به او می فهماند
لج باز نباش و گاهی هم تو تغییر کن .
• تلفن بازی : بازی که در آن والدین با استفاده از دو عدد گوشی تلفن با کودکشان تلفنی
صحبت می کنند ، این بازی بهترین وصیله برای ارتباطی کردن و آموختن روابط عمومی و رفع خجالتی بودن است
• دروغ ابزار بازی کودکان است ! چون خیال پرداز است و قدرت تصویر سازی بالایی دارد .
این عیب کودک نیست .
دقت شود !
تحسین کودک :
• باید کار یا ویژگی خاص کودک تشویق شود نه کل شخصیت او.
نگویید آفرین پسر خوب ، این تشویق به او می فهماند که تو همواره خوبی و هیچ عیبی نداری
! بلکه باید مثلا گفت :
آفرین به پسری که مسواک می زند .
• برای رفتار های ویژه اش از تحسین ویژه استفاده کنید.
• هر کار خوبی را جداگانه تشویق کنیم .
اگر دو کار خوب انجام داد هر دو را جدا جدا تشویق کنیم .
• هر نوع پیشرفتی را باید تحسین کرد .
نمره ۱۲ به ۱۳ تشویق دارد .
• باید دانست که تشویق موثر تر از تنبیه است ! • در تحسین ها از جملات تکراری استفاده
نکنیم.
• کودک در همان موقع تشویق باید تشویق شود و در همان موقع تنبیه ، تنبیه .
تنبیه کودک
• آخرین روش تنبیه ، تنبیه بدنی است ! آن هم فقط توسط پدر.
چون اگر از پدر رنجید به سمت مادر می رود ، چون کانون مهر است .
ولی اگر از مادر رنجید به کجا خواهد رفت ؟
• تنبیه نباید در مقابل افراد دیگر انجام شود.
• اگر والدین می دانند تنبیه بدنی اثر ندارد ، نباید بزنند.
اگر تنبیه بدنی را آخرین راه دانستند ، نباید به صورت او ضربه بزنند .
نباید به گونه ای بزنند که سرخ یا کبود شود .
نباید با آلتی یا وسیله ای بزنند .
اگر کودک بیمار است اصلا نباید تنبیه بدنی شود .
• اولین مرحله تنبیه نگاه بی محبت است.
مرحله ی بعد قطع جوایز است .
مرحله بعد قطع آن چیزهایی است که او دوست دارد ، مانند : یک کارتون یا یک غذای خوشمزه یا
رفتن به خانه خاله و …
آن هم ابتدا باید در حد تهدید باشد .
• مرحله بعد تنبیه قهر های چند ساعته است ، چند ساعت نه بیشتر !
نکاتی پراکنده در مسائل
کودک :
• به قولهایی که به کودک می دهید کاملا مقید باشید ! چه در تنبیه ، چه در
تشویق.
• به دعوا های دو کودک نباید اهمیت ویژه نشان داد .
چون آن را مهم تر جلوه می دهد و آنها حساس تر می شوند .
• تا می توانیم اشکالات و عیب های کودک را نبینیم ! اگر قرار شد نبینیم و توجه نشان ندهیم
، هیچ اهمیتی ندهیم چه با نگاه و یا حرکات صورت و ….
• بچه باید بچگی کند ، نه اینکه به کلاس زبان برود ! دقت شود که کلاس های اضافی و
تقویتی برای بعد از ۱۱ سالگی است .
• بچه های پیش فعال و اکتیو را باید به کارهای عملی مثل بستن پیچ و مهره و یا باز
کردن سرپیچ لامپ و …
انداخت .
• اگر فرزندتان برادر یا خوهر کوچکش را می زند ، مسئولیت آنها را به او بده و بری این
کار برایش پاداش قائل شو .
• در مراحل تربیت همیشه نباید توقع پاسخ مثبت داشت .
کودک در نوسان است .
• هیچ گاه بین کارتون دلخواه کودک ، برنامه را قطع نکن !
• زیاد به کودک دستور نده ،
اما گاهی هم او را به کار بینداز.
• کودک باید صاف تلوزیون تماشا کند .
صدای تلوزیون کم باشد تا گوشهایش به صداها حساس شود .
شاید نیاز بود در عبور از خیابان صدای بوق ها را خوب بشنود تا بیشتر مراقب باشد .
• بازی هایی که ابهت تو را می شکند و برخورد های فیزیکی دارد را با کودک انجام نده .
اما بسیار خوش اخلاق باش.
• به صحبت های کودک گوش کن .
کودک پر حرف است !
• جدی و با ابهت از کودک چیزی بخواه یا دستور بده .
• کودک حواس پرت است و گاهی هم بی توجه .
ابتدا توجهش را جلب کن تا به تو نگاه کند ، بعد با او صحبت کن .
• در بازی های مسابقه ای سعی کن بازنده تو باشی .
• جملات دستوری را نباید پرسشی گفت .
مثل : جاتو جمع کردی ؟ • به کودک قرقرو باید بی اعتنایی کرد .
• دو چیز برای بچه آرامش بخش است : صدای آب و صدای جیرجیرک .
• کودک را در مسائل خودش درگیر کنید .
مثل : کیفش ، کفشش ، مدرسه اش و ….
• سعی شود صبحانه کودک شامل : شیر گلاب ، عسل ، خامه تزئین شده ، نان جو ، عدسی
و آن چیزی که او دوست دارد باشد .
• اگر کودک در خواب راه می رود :
۱ – راه های خروج را ببندیم.
۲ – از آژیر خطر با حسگر عبور استفاده کنیم.
۳- مکان خوابش را عوض کنیم.
• بازی شغل کودک است ! • برای هر رفتار بد ابتدا یک جایگزین پیدا کن ، بعد او را
نهی کن ! اول شکلات را بده ، بعد چاقو را از او بگیر ! • اگر کودک شب ادراری
دارد ، روزها قبل از رفتن به دستشویی او را به نگه داشتن چند ثانیه ای تمرین دهیم تا مثانه
اش تقویت شود .
نحوه تشویق و تنبیه کودکان
جدول تشویق و تنبیه :
می توانید با ساختن یک جدول هفتگی او را تشویق و تنبیه کنید.
طبق آنچه که بیان شد .
مثلا با هر کار خوب یک آدمک خندان بگیرد وبا هر سه آدمک یک جایزه .
با هر سه جایزه یک جایزه ویژه .
جایزه ها می تواند یک غذای خوشمزه یا یک هدیه کوچک باشد .
برای تنبیه هم می توانید از یک آدمک اخمو استفاده کنید .
چگونه بفهمیم آرزوی کودک چیست تا آن را به عنوان یک هدیه ویژه قرار دهیم ؟
می توان برای
فهمیدن بزرگترین آرزوی کودک از روشهای زیر استفاده کرد :
۱- در یک بازی به نام غول چراغ جادو ،
شما غول هستید و آرزوی کودکان مهربان را برآورده می کنید.
از او می پرسید بگو ببینم آرزویت چیست ؟ با این روش آرزوی او را فهمیده و بعد برای او
تهیه می کنید .
۲- از او می پرسید : اگر تو مثلا n تومان پول داشتی چه می خریدی برای خودت ؟ برای
بابایی یا مامانی چه؟ و با این روش خواسته او را می فهمی .
ویژگی های اتاق کودک : کودک باید جدا خوابیدن را از ابتدا بیاموزد .
اتاق خواب کودک باید زیبا و تزئین شده باشد ، با هر آنچه که او دوست دارد .
از نور های رنگی استفاده شود .
به روی کودک نباید پتوهایی با شکل های حیوانات وحشی انداخت .
بیشتر بدانید از تربیت کودک موفق
۱. بچهها را به انجام کارهای روزمرهی خانه وادار میکنند
جولی لیثکات-هیمز (Julie Lythcott-Haims)، مشاور اسبق سال اولیهای دانشکده استنفورد
و نویسندهی کتاب «چگونه یک انسان بالغ تربیت کنیم» حین یکی از برنامههای سخنرانی تدتاک
(TED Talks) میگوید: «اگر بچهها ظرف نمیشویند به این معناست که شخص دیگری دارد این کار را برایشان انجام میدهد.»
او اضافه میکند: «و اینگونه است که بچهها شانه خالی کردن از انجام کارها را میآموزند؛ و
از اینکه یاد بگیرند کار را باید انجام داد و هر یک از ما در بهبود نتیجهی نهایی باید سهمی داشته باشیم باز میمانند.»
لیثکات-هیمز اعتقاد دارد بچههایی که کارهای خانه را انجام میدهند در آینده به عنوان نیروی کاری
شناخته میشوند که قادرند به خوبی با دیگران همکاری کند و به این دلیل که شخصا تقلا کردن
را تجربه کردهاند از همدلی بالاتری برخوردار هستند و میتوانند به طور مستقل وظایفی را عهدهدار شوند.
این محقق سخن خود را به پشتوانهی بلندمدتترین «مطالعهی طولی» انجام شده تا به امروز توسط
دانشگاه هاروارد بیان میکند. مطالعهی طولی نوعی تحقیق است که در آن موارد مورد مطالعه،
طی زمانی طولانی به دفعات مورد بررسی قرار میگیرند.
لیثکات-هیمز میگوید:
«با وادار کردن بچهها به انجام کارهای خانه – مثل بیرون بردن زباله و شستن لباسهای خودشان –
آنها متوجه میشوند که برای اینکه بخشی از زندگی باشم باید کارهای مربوط به زندگی را انجام دهم.»
۲. مهارتهای اجتماعی را به بچههایشان یاد میدهند
محققان دانشگاه پنسیلوانیا و دانشگاه دوک بیش از ۷۰۰ کودک مناطق مختلف آمریکا را از سنین مهد
کودک تا ۲۵ سالگی دنبال کردند و بین مهارتهای اجتماعی سنین مهدکودک و موفقیت آنها در دو
دههی بعد، به عنوان یک بزرگسال، رابطهی همبستگی معناداری یافتند.
روش های تربیت کودک موفق
این مطالعه که ۲۰ سال به طول انجامید نشان میدهد کودکانی که از شایستگی اجتماعی
بالاتری برخوردار بودند، یعنی میتوانستند بدون دریافت راهنمایی با همسالان خود همکاری کنند،
به دیگران کمک کنند، احساسات دیگران را درک کنند و مشکلات را به تنهایی حل و فصل کنند،
نسبت به کودکانی که مهارتهای اجتماعی محدودی داشتند، با احتمال بسیار بیشتری تا
سن ۲۵ سالگی یک مدرک دانشگاهی و کاری تماموقت داشتند.
درمورد کسانی که مهارتهای اجتماعی محدودی داشتند احتمال بیشتری وجود داشت
که دستگیر شوند، میگساری کنند و برای سکونت در اقامتگاههای عمومی ثبتنام کنند.
کریستین شوبرت (Kristin Schubert)، مدیر برنامهی موسسهی ارتقای سلامت روبرت وود
جانسون که تأمین مالی انتشار این تحقیق را بر عهده داشته میگوید: «این مطالعه نشان میدهد
یکی از مهمترین کارهایی که برای آماده کردن کودکان جهت داشتن آیندهای سالم میتوانیم
انجام دهیم، کمک به آنها برای پرورش مهارتهای اجتماعی و احساسیشان است.»
«داشتن یا نداشتن این مهارتها از سنین پایین مشخص میکنند که یک کودک در آینده به
دانشگاه راه مییابد یا به زندان و آیا جایی مشغول به کار میشود یا گرفتار اعتیاد خواهد شد.»
۳. پدر و مادران بچههای موفق از آنها انتظارات بالایی دارند
پروفسور نیل هَلفُن (Neal Halfon) و همکارانش از دانشگاه کالیفرنیای لوسآنجلس، با استفاده
از دادههای به دست آمده از ۶،۶۰۰ کودک متولد سال ۲۰۰۱، دریافتند انتظاری که والدین از فرزندانشان دارند بر پیشرفت آنها اثر بسیار عمدهای میگذارد.
او میگوید: «به نظر میرسد بدون دخالتِ تفاوتِ موجود در درآمد و سایر داراییها، والدینی که
رفتن به دانشگاه را در آیندهی فرزندانشان میبینند، به نوعی آنها را برای رسیدن به این هدف مدیریت میکنند.»
یافتههای این سنجشِ استانداردشده نشان میدهد: والدین ٪۵۷ از بچههایی که بدترین عملکرد
را داشتند از آنها انتظار داشتند که در آینده به دانشگاه بروند، در حالی که از ٪۹۶ از بچههایی که
بهترین عملکرد را داشتند انتظار میرفته در آینده به دانشگاه راه پیدا کنند.
این یافته با یافتهی مهم دیگری در روانشناسی به نام «اثر پیگمالیون» مطابقت دارد، که بیان میکند
«آنچه فردی از دیگری انتظار دارد میتواند به عنوان یک پیشگویی خودکامبخش به حقیقت بپیوندد.»
در مورد بچهها این مسئله به این شکل خود را نشان میدهد که آنها مطابق با انتظارات والدین خود عمل خواهند کرد.
کودک نا آرام / chetor