خونریزی های غیرطبیعی رحمی
گاهی اوقات معضلاتی همانند خونریزی های غیر طبیعی رحمی در بدن خانم ها بروز می کند با این
خونریزی ها خانم نگران شده و سریعا به دنبال راه درمانی آن می رود و بهترین روش هم همین است که
این خونریزی های غیر طبیعی رحمی را سهل نگیرید و به دنبال بررسی و درمان آن بروید یکی از عوامل
موثر بر خونریزی های غیر طبیعی رحمی می تواند کیست های رحمی یا تخمدان ها باشد که با بررسی
هر کدام از این ها از طرف دکتر مربوطه می توان این عارضه ها را درمان نمود.
اهمیت خونریزی های غیر طبیعی رحمی
خونریزیهای غیر طبیعی رحمی از دیدگاه متخصص زنان چه اهمیتی دارد؟
خونریزیهای غیر طبیعی رحمی از شکایتهای عمده بیماران مراجعه کننده به کلینیکهای زنان
است ؛ به طوری که علت ۱۵
درصد مراجعات پزشکی را به کلینیکهای زنان و۲۵ درصد اعمال جراحی را تشکیل میدهد.
خصوصیات پریود (قاعدگی) طبیعی چگونه است؟
میزان متوسط طول سیکل قاعدگی (پریود) ۲۸روز با متوسط زمان خونریزی ۴ روز است.
میزان از دست دادن خون حدود ۳۵ میلیلیتر است (تاحدود استفاده از یک بسته نوار بهداشتی یا ۱۰ عدد)
تعریف خونریزی غیرطبیعی رحمی چیست؟
خونریزی
غیر طبیعی با خونریزی در زمانهای غیر قابل پیش بینی یا خونریزی زیاد در زمان پریود قابل پیش بینی، مشخص
میشود.
تعاریفی که برای خونریزیهای غیر طبیعی مختلف استفاده میشود در جدول زیر نشان داده شده است.
متوسط محدوده نرمال میزان غیرطبیعی
حجم خونریزی: ۳۵ میلی متر ۸۰-۲۰ میلی لیتر بیشتر از ۸۰ میلی لیترمدت خونریزی: ۴روز ۸-۱ روز بیشتر از ۸
روزطول سیکل: ۲۸ روز ۳۵-۲۱ روز کمتر از ۲۱روز بیشتر از ۳۵ روز
به این ترتیب خونریزیهای زیاد در فواصل
منظم، خونریزی در فواصل دو پریود، خونریزیهای طولانی و نامنظم، خونریزی با فواصل کمتر از ۲۱ روز، خونریزی پس از
یک سال از قطع پریود در اثر یائسگی یا بروز خونریزی غیر قابل پیشبینی در خانمهای یائسهای که تحت هورمون
درمانی هستند، انواع خونریزیهای غیر طبیعی رحمی را شامل میشوند.
علت خونریزی های غیر طبیعی رحمی
خونریزیهای غیر طبیعی رحمی به ۲ گروه تقسیم میشوند:اول ؛ به دلیل بیماریهای ساختمانی رحم
مثل پولیپ که به دلیل
افزایش ضخامت مخاط داخل رحم ایجاد میشود یا فیبروم (میوم) رحمی که تومور خوش خیم عضله
جسم رحم است یا
مثلا به دلیل بزرگی رحم که در اثر زایمانهای متعدد ایجاد میشود یا بروز سرطان رحم که بیشتر در خانمهای
بالای ۵۰ سال و بعد از یائسگی بروز میکند.
دوم؛ خونریزیهای غیرطبیعی به دلیل اختلالات هورمونی و عدم تخمک گذاری: به
طوری که با وجود طبیعی بودن ساختمان رحم این خونریزیها ایجاد میشوند و به آنها خونریزیهای اختلال
عملکرد رحم (Disfunational
Uterine Bleeding) میگویند.
آیا علتهای خونریزی غیر طبیعی رحمی در سنین مختلف با هم فرق میکند؟ در گروههای سنی
مختلف چگونه است؟ برای
تشخیص و درمان چه باید کرد؟
علتهای خونریزی غیر طبیعی رحمی در سنین مختلف زندگی متفاوت است.
در هر دوره سنی از زمان تولد تا بعد از یائسگی علتهای مختلفی باعث خونریزیهای غیر طبیعی در جنس مونث
میشود.
بهتر است در گروههای سنی قبل از بلوغ، دوران بلوغ، سنین باروری، سالهای قبل از یائسگی وبعد از آن این
علتها بررسی شوند.
علتهای خونریزیهای غیر طبیعی رحمی در دختران قبل از بلوغ
در نوزاد دختر تازه متولد شده گاهی خونریزی کمی در روزهای
اولیه بعد از تولد ممکن است وجود داشته باشد که این خونریزی به دلیل قطع سطوح بالای هورمون استروژن از
جفت است که در خلال چند روز بعد از تولد ایجاد میشود.
در صورت عدم وجود توده لگنی یا ضربه باید به والدین اطمینان داد که این علامت در خلال چند روز
بعد از بین میرود.
خونریزی غیر طبیعی رحمی زیر ۱۰ سالگی در دختران نادر است.
در صورت بروز چنین مواردی باید توجه شود که آیا صفات ثانویه جنسی مثل رشد و تکامل سینهها و افزایش
قد وجود دارد یا خیر؟
علائم خونریزی های غیر طبیعی رحمی
در صورتی که با علائم رشد و تکامل صفات ثانویه جنسی همراه نباشد، این خونریزی
به دلیل بلوغ زودرس خواهد بود وباید از نظر وجود جسم خارجی داخل واژن که گاهی دختر بچه ممکن است
حین بازی وارد بدن خود کرده باشد یا تومورهایی که باعث خونریزی غیر طبیعی میشوند کودک معاینه شده و از
نظر پزشک زنان بررسی شود.
در صورتی که خونریزی در این گروه سنی به همراه رشد صفات ثانویه جنسی، یعنی رشد سینهها
و افزایش قد
وسایر علائم باشد بلوغ زودرس محسوب میشود که ممکن است سرشتی یا به دلیل بعضی از
تودههای ترشحکننده هورمون در
تخمدان یا تومورها وبیماریهای مغزی باشد که فرمان ترشح هورمونهای تحریککننده تخمدان را صادر
میکنند و به بررسی با روشهای
تصویر برداری مثل سونوگرافی شکم ولگن یا استفاده از سی تی اسکن و ام.ار.آی نیاز است.
علتهای خونریزی غیر طبیعی در سنین بلوغ:
در این گروه سنی خونریزیهای غیر طبیعی رحمی در سالهای اولیهی بعد از
بلوغ به دلیل اختلال تخمکگذاری ناشی از عدم تکامل مغزی که تخمدانها را تحت
تاثیر قرار میدهند ایجاد میشود و
سیکلهای طبیعی تخمک گذاری در خلال دو تا سه سال بعد از بلوغ تثبیت میشوند.
خونریزیهای غیر طبیعی بعد از این زمان، یعنی دو تا سه سال بعد از بلوغ نیاز به بررسی دارند.
خونریزیهای غیر طبیعی رحمی به دلیل اختلالات انعقادی در این گروه سنی نادر نیست وسابقه
خونریزی غیر طبیعی از لثه،
زخمهای سطحی و خونریزی طولانی بعد از بریدگی کوچک یا جراحی دندان به احتمال بروز این
مساله کمک میکند که
با بررسی آزمایشهای خونی وانعقادی تشخیص قطعی داده میشود.
علل مهم خونریزی های غیر طبیعی رحمی در سنین مختلف
علتهای خونریزیهای غیر طبیعی رحمی در سنین باروری ( ۴۰-۱۸ سال):
شایع ترین علت خونریزیهای این دوران خونریزیهای ناشی از
عدم تخمک گذاری و هورمونهاست که به صورت خونریزیهای طولانی یا شدید به دنبال قطع یک
دوره عادت(پریود) تظاهر میکند.
خونریزیهای ناشی از عدم تخمک گذاری ممکن است در اثر استرسهای روانی یا فیزیکی
، تغییر در تغذیه یا افزایش یا
کاهش قابل توجه وزن ایجاد شود .
در بعضی مواقع اختلالات تخمک گذاری ممکن است به دلیل اختلالات تیروئید باشد؛ به طوری که بیماران با افزایش وزن
زیاد، خستگی، یبوست و ورم از نظر تستهای تیروئیدی باید بررسی شوند.
در بعضی از بیماران سردرد وترشحات پستان ممکن است با اختلالات پریود و خونریزیهای
غیر طبیعی رحمی همراه باشد که
باید از نظر هورمونهای ترشحکننده شیر و از نظر مرکز مغزی بررسی شوند.
گاهی چاقی و پرمویی به همراه اختلال تخمک گذاری وخونریزی غیر طبیعی است که به
دلیل اختلال عملکرد تخمدانها
و سندرم پلی کیستیک تخمدانی بررسی میشود و بررسی هورمونی و سونوگرافی از
تخمدانها آن را مشخص میکند.
راهکارهای پیشگیری از خونریزی های غیر طبیعی رحمی
در بعضی مواقع در این گروه سنی علت خونریزی غیر طبیعی بروز عوارض ومشکلاتی به همراه
حاملگیهایی است که
ممکن است بیمار از آن آگاه نباشد مثلا سقط، حاملگی خارج رحمی و سایر حاملگیهای غیر
طبیعی ممکن است به
همراه خونریزی غیر طبیعی رحمی باشد که از این نظر بیمار وپزشک باید توجه کنند.
علتهای دیگر خونریزیهای غیر طبیعی در دوران و سنین باروری، خونریزی به دلیل مصرف هورمونهاست.
مثلا مصرف قرصهای پیشگیری از بارداری که ترکیبات هورمونی دارند در ۳۰ درصد موارد با بروز
خونریزیهای غیر طبیعی در
اولین سیکل مصرف دارو همراه است که معمولا در بروشور قرصها ذکر میشود.
گاهی ممکن است خونریزی به دلیل فراموش کردن یا قطع قرص به دلیل عدم تحمل آن باشد که باید خانمهای
مصرفکننده این قرصها به آن توجه کنند؛ علاوه بر این بعضی از روشهای پیش گیری از بارداری هورمونال
مثل آمپولهای
تزریقی سه ماه یک بار یا استفاده از کپسولهای زیر پوستی هورمونی برای پیشگیری از بارداری ممکن
است با خونریزیهای
غیر طبیعی رحمی همراه باشند.
اختلالات انعقادی اگر چه بیشتر باعث خونریزیهای غیر طبیعی در سنین بلوغ میشوند؛ ولی
به هر حال در این گروه
سنی ممکن است در بعضی مواقع علت خونریزی باشند که البته نادر است.
بعضی از عفونتهای مقاربتی با التهاب دهانه رحم ممکن است باعث خونریزی بعد از مقاربت
یا خونریزیهای نا منظم بشوند.
نقش رحم در خونریزی های غیر طبیعی رحمی
بالاخره اختلالات ساختمان رحم به دلیل میوم یا فیبروم رحمی علت دیگر خونریزیهای
غیر طبیعی است که معمولا در این
موارد خونریزی به صورت پریود شدید با فواصل نزدیک به هم است.
اگر چه در ۵۰ درصد خانمهای بالاتر از ۳۵ سال فیبروم رحمی وجود دارد ولی معمولا بدون علامت هستند و
نیازی هم به درمان نیست؛ ولی اگر باعث خونریزیهای غیر طبیعی شود به درمان نیاز دارد.
بالاخره سرطان علت نادری از خونریزیهای غیر طبیعی رحمی در خانمها در سنین باروری است؛
به طوری که سرطان دهانه
رحم در مرحله پیشرفته باعث خونریزیهای غیر طبیعی میشود که خوشبختانه امروزه با انجام
تست پاپ اسمیر سالیانه قبل از
بروز این مرحله سرطان دهانه رحمی تشخیص داده و درمان میشود.
سرطان جسم رحم ۵ درصد موارد در سنین قبل از ۴۰ سال بروز میکند؛ ولی به هر حال در مواردی
که حالتهای غیر طبیعی در معاینه وسونوگرافی وجود ندارد که خونریزی غیر طبیعی رحمی
را توجیه کند وبه خصوص در
مواردی که با سه ماه درمان هورمونی خونریزی غیر طبیعی رحمی کنترل نمیشود
و بیمار بالای سن ۳۵ سال است
انجام یک نمونهبرداری بیوبسی سرپایی در کلینیک از رحم یا کورتاژ تشخیصی برای رد
سرطان و یا موارد پیش سرطانی
رحم توصیه میشود.
خونریزی های غیر طبیعی رحمی قبل از یائسگی
قبل از یائسگی مانند زمان بلوغ شیوع دورههای بدون تخمکگذاری بیشتر است و
چگونگی خونریزی در این دوران به صورت خونریزیهای با فواصل کم و شدت کمتر است
که با علائم کمبود هورمون
استروژن تخمدان نظیر گر گرفتگی، خشکی مخاط واژن و اختلالات خلق وخو همراه است.
معاینات لگنی و آزمایشات هورمونی به تشخیص کمک مینماید؛ اما علتهای ساختمانی خونریزی
غیر طبیعی رحمی مثل فیبروم و بزرگی
یکنواخت رحمی علت دیگر خونریزیهای غیر طبیعی را در این دوران تشکیل میدهد که با انجام
سونوگرافی میتوان به آن
پی برد و با تایید و تشخیص پزشک اقدام به درمان جراحی کرد.
۲۰درصد موارد سرطان رحم در این گروه سنی دیده میشود؛ به این دلیل هر نوع خونریزی
غیر طبیعی در این
گروه سنی به بررسی آسیب شناسی مخاط رحم به صورت نمونه برداری سرپایی
از رحم یا کورتاژ تشخیصی در بیمارستان
نیاز دارد.
خونریزیهای بعد از یائسگی
خونریزیهای بعد از یائسگی به خونریزیهای غیر طبیعی که یک سال بعد از توقف عادت ماهیانه
(پریود) ایجاد شود میگویند.
هرگونه خونریزی رحمی در این گروه سنی غیر طبیعی محسوب میشود.
اگر چه حدود ۲۰ درصد خونریزیهای این دوران به دلیل بدخیمی دستگاه تناسلی است بیمار از این نظر باید بررسی
شود.
سایر علتهای خونریزیهای بعد از یائسگی عبارتند از: خونریزی به دلیل مصرف هورمون جانشینی
در این دوران، خونریزی ناشی از
کمبود هورمون استروژن و خونریزی به دلیل افزایش مخاط رحم (پولیپ رحم).
۷۵ درصد سرطانهای رحمی در سنین بعد از یائسگی بروز میکنند و از این رو در تمام موارد، خونریزیهای بعد
از یائسگی به بررسی بافت شناسی مخاط رحمی با انجام نمونه برداری رحمی به صورت کورتاژ تشخیصی نیاز دارد تا
بر حسب تشخیص بیماری درمان انجام شود.
بد نیست بدانید که : علل احتمالی خونریزی های غیر طبیعی رحمی
شرایط سرطانی یا پیش سرطانی:
شرایط سرطانی یا پیش سرطانی می تواند یکی از دلایل خونریزی غیر طبیعی رحم باشد.
– سرطان دهانه رحم
– سرطان اندومتر
– سرطان تخمدان
– ساکرومای رحم
– سرطان واژن
فاکتورهای سیستم اندوکراین:
– هایپرتیروئیدیسم
– هایپوتیروئیدیسم
– سندرم تخمدان پلی کیستیک
– توقف یا تغییر در روند مصرف قرص های ضد بارداری یا هورمون درمانی مربوط به دوران یائسگی
فاکتورهای مربوط به باروری و تولید مثل:
یکی دیگر از دلایل خونریزی غیر طبیعی رحم فاکتور های مربوط به باروری و تولید مثل است.
– بارداری اکتوپیک
– نوسانات هورمونی
– خونریزی قبل از هفته بیستم بارداری
– بارداری
– سقط
– چرخه های تخمک گذاری تصادفی
– نزدیکی جنسی
– دوران قبل از یائسگی
– آتروفی واژن
ایران ویچ ، نینی بان