وظایف مرد در خانواده چیست؟

وظایف مرد در خانواده

هر اجتماعی، نیازمند مدیر و سرپرست است؛ خانواده نیز از این اصل کلی پیروی می کند.
اگر خانواده ای از مدیریت صحیح برخوردار نباشد، شیرازه ی امورش از هم می پاشد و نظم و انسجام آن از
بین می رود. خانواده هایی که نقش سرپرستی در آنها ضعیف است، از جنبه های گوناگون رفتار مشکل هستند.
خانواده یک واحد کوچک اجتماعی است و همانند یک اجتماعی بزرگ باید رهبر واحدی داشته باشد؛
زیرا سرپرستی که زن و مرد به طور مشترک آن را به عهده بگیرند، مفهومی ندارد.
در نتیجه، یکی از زن و مرد باید”رئیس” خانواده و دیگری “معاون” و تحت نظارت او باشد.
در اسلام، وظیفه ی سرپرستی خانواده به عهده ی مرد گذاشته شده است.

وظایف مرد در خانواده چیست؟

وظایف مرد در خانواده و بعد از ازدواج

خداوند در قرآن می فرماید: الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ؛
مردان [درخانواده] بر زنان سرپرستی دارند. »
موقعیت سرپرستی مرد بر خانواده، به سبب وجود ویژگی هایی در مرد است؛ مانند برتری قدرت تفکر او بر نیروی عاطفه
و احساسات ( به عکس زن که سرشار از عواطف است) و داشتن بنیه و نیروی جسمی بیش تر
که هم بتوانند بیندیشد و نقشه طرح کند و هم از حریم خانواده ی خود دفاع نماید.
خانواده به همان اندازه که به لطافت روح، احساسات و عواطف سرشار زن نیازمنداست؛ به قدرت،
قاطعیت، تدبیر و رهبری نیز احتیاج دارد و چون این ویژگی ها به طور طبیعی و فطری
در مرد قوی تر است، اسلام مسؤولیت اداره ی خانواده را بر عهده ی او نهاده است.

عهد مرد در برابر همسر و فرزندان

افزون بر آن، تعهد مرد در برابر همسر و فرزندان نسبت به پرداختن هزینه های زندگی، مهریه و
تأمین زندگی آبرومندانه همسر و فرزندان، این حق را به او می دهد که وظیفه ی سرپرستی
بر عهده او باشد.  بنابر این در ادامه ی آیه مورد نظر این گونه آمده است:
«الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم؛ مردان
[در خانواده] بر زنان سرپرستی دارند؛ به سبب برتری هایی که خداوند ( از نظر قدرت بدنی و مدیریتی )
برای بعضی [= مردان] نسبت به برخی دیگر[= زنان] قرار داده است؛
نیز به دلیل انفاق هایی که مردان از اموالشان [در مورد زنان ] می کنند. »

وظایف مرد در بنیاد خانواده

در مقابل، زن نیز باید با اطاعت و فرمان برداری از شوهر، نقش سرپرستی و مدیریتی
او را بپذیرد تا تنظیم امور خانواده با مشکل روبرو نشود. در ادامه ی همان آیه
در توصیف زنان شایسته چنین گفته شده است:
«فالصالحات قانتات حافظات للغیب بما حفظ الله؛ زنان صالح، آنهایی هستند
که در مقابل شوهر، فرمان بردار و متواضعند و در غیاب (همسر خود)، اسرار
و حقوق او را در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ می کنند. »

مدیر خانواده کیست؟

در اینجا توجه به دو نکته ضروری است:

اول، دادن حق مدیریت سرپرستی به مردان، به معنای مطلق بودن فرمانروایی مرد در محیط خانواده نیست
که به دلخواه خود فرمان دهد و زن همانند برده ای مطیع و تسلیم او باشد؛ هیچ یک از منابع
معتبر اسلامی و آیات و روایات، چنین حقی برای مرد قائل نشده است. ( ۳)
مدیریت در خانواده و در هر سازمان اجتماعی دیگر برای گردش بهتر امور و جلوگیری از ایجاد اختلال است؛
نه ایجاد حق برای مدیر در زورگویی و آزار و اذیت زیردستان؛ بنابراین، مرد باید توجه داشته باشد
که در امور مربوط به زن و مسایل عمومی خانواده، با همسر خود به مشورت و تبادل نظر بپردازد
و تا حد امکان، برای تأمین خواسته های او تلاش کند و در مواقعی که میانشان اختلاف نظری
وجود دارد، با بحث و استدلال منطقی در جهت حل مشکل بکوشد.

متن روایت را از کتاب بحار الأنوار منتشر می کند. قال الصادق علیه السلام: إنَّ المَرءَ یَحتاجُ فی مَنزِلِهِ و
عِیالِهِ إلى ثَلاثِ خِلالٍ یَتَکَلَّفُها و إن لَم یَکُن فی طَبعِهِ ذلکَ : مُعاشَرَهٍ جَمیلَهٍ ، و سَعَهٍ بتَقدیرٍ ،
و غَیرَهٍ بتَحَصُّنٍ»

امام صادق علیه السلام فرمودند: هر مردی براى اداره منزل و خانواده اش سه چیز لازم دارد،
هر چند بر خلاف طبع او باشد* معاشرت زیبا (خوش رفتارى)، *گشاده دستى به اندازه،* غیرت و حفاظت از
ناموس. بحار الأنوار : ۷۸/۲۳۶/۶۳.

جام نیوز ـ راسخون