آداب غذا خوردن در اسلام چگونه است؟

دین ما اسلام دین کاملی است و برای هر کاری روایاتی آمده است که به آداب اسلامی معروف اند. آداب خوابیدن , آداب عبادت کردن , آداب ناخن گرفتن و آداب خوردن . ما در ادامه مجموعه ای از روایات درباره آداب غذا خوردن در اسلام را جمع آوری کرده ایم که می توانید در پرشین وی بخوانید.
آداب غذا خوردن در اسلام
هیچ رزقی شیرینتر از روزی حلال نیست و این شیرینی حلاوت بخش و برکت هر سفره در خانه است.دراین گزارش قبل از هر چیز باید متذکر شد که تمامی این احادیث جزء مستحبات محسوب می گردند و اصلی ترین و مهمترین امر این است که انسان غذا و لقمه ای را که میخورد از راه حلال به دست آمدهباشد و شبهه ناک نباشد.زیرا اگر لقمه حرام باشد انسان هر کدام از این مستحبات را هم انجام دهد فایده ای ندارد چون اصل را کنار گذاشته و به فرع پرداخته است.
امیرالمؤمنین (ع) نیز فرمود: «لاتشربوا الماء من ثلمه الاناء و لا من عروته فان الشیطان یقعد علی العروه و الثلمه»;«از شکاف و دستگیره ظرف نیاشامید که محل نشستن شیطان است».در روایتی دیگر میخوانیم که رسول خدا (ص) فرمود: «از دستگیره ظرف نیاشامید که محل جمع شدن چرک است».بنابراین، باید دقت کرد تا به مقصود اصلی حدیث، دست یافت.
پسندیده ترین حالات برای خوردن غذا
حضرت صادق (ع) فرموده:کم خوردن در همه حال و در نزد همه اقوام پسندیده و خوب است.زیرا کم خوری هم برای ظاهر آدم صلاح است و هم برای باطن آدم.
پسندیده ترین حالات برای خوردن غذا چهار تا است.
۱) عدهای فقط برای ضرورت زندگی غذا می خورند.
۲) عدهای هم برای مهیا شدن جهت زندگی و عبادت خداوند غذا می خورند.
۳) عدهای هم برای موفق شدن در زندگی و شناخت خداوند غذا می خورند.
۴) عدهای هم برای کسب قوت و نیرو جهت انجام اوامر الهی غذا می خورند.
نیت الهی داشته باشید
پیامبر گرامی اسلام (ص) در رهنمودی به ابوذر فرمود: «یا اباذر لیکن لک فی کل شی ء نیه صالحه حتی فی النوم و للاکل»; «ای ابوذر! باید در هر کاری نیتی پاک داشته باشی، حتی خوردن و خوابیدن.»
آنچه میخورید حلال باشد
خدای متعال میفرماید: «کلوا مما رزقکم الله الیه حلالا طیبا…»; «ازآنچه خداوند روزی شما گردانیده، حلال و پاکیزه را بخورید….»
امام صادق (ع) از پدرانش، از رسول خدا(ص) روایت کرده است که «غذا اگر چهار ویژگی داشته باشد، پس کامل (بی نقص) است: از حلال تهیه شده باشد و خورندگان آن متعدد باشند و در ابتدا نام خدای بزرگ برده و در پایان سپاس گفته شود.»
آداب غذا خوردن در اسلام در دو وعده زمانی غذا بخورید
بر اساس آیات و روایات، بهترین زمان غذا خوردن، صبح و شام است.در آیه ۶۲ سوره مریم میخوانیم.«لهم رزقهم فیها بکره و عشیا…»; روزی شان صبح و شام در آن جا (بهشت) (آماده) است.»
در ابتدای غذا خوردن «بسم الله الرحمن الرحیم» بگوید
«اذا اکلت او شربت فقل: الحمدلله»; «اگر چیزی خوردی یا نوشیدی، خدا را سپاس گو.»
امام علی (ع) فرمود: «اگر کسی موقع غذا خوردن، نام خدا را بگوید، من ضمانت می کنم که از آن غذا دردی به او نرسد.»
متواضعانه غذا بخورید و از شیوه متکبران بپرهیزید
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمود: «به هنگام غذا خوردن، کفش هایتان را درآورید ; چه آن که سنتی نیکو و برای پاها راحت تر است.» تواضع به هنگام غذا خوردن، در واقع احترام گذاشتن به نعمت های خدا و سپاس از اوست.علامه مجلسی مینویسد: «دو زانو بنشیند و خوابیده غذا نخورد…و چهار زانو نشستن مکروه است و با خدمت کاران و غلامان چیز خوردن و بر روی زمین چیز خوردن،سنت است.»
آداب غذا خوردن در اسلام چرا باید با دست راست غذا بخورید
پیامبر اکرم (ص) فرمود: «اذا اکل احدکم فلیاکل بیمینه…»; «اگر کسی از شما غذا خورد، با دست راست بخورد.»
امام صادق (ع) فرمود: «لاتاکل بالیسری و انت تستطیع»; «با دست چپ نخور، در حالی که میتوانی (از دست راست استفاده کنی).» کراهت استفاده از دست چپ در
مورد نوشیدن نیز وارد شده است.
به غذا فوت نکنید
این حکم شرع که به غذای داغ، برای خنک کردن آن، فوت نکنید، در عرف جامعه ما نیز کاملا جاافتاده است.فوت کردن به غذا، میتواند ضررهای فردی و اجتماعی داشته باشد، از جمله:
* با فوت کردن، چیزی از غذا بر سفره یا غذای دیگران بریزد
* بوی دهان در هوا پخش و به مشام دیگران برسد
در هنگام غذا خوردن کمتر به صورت دیگران نگاه کنید
امام حسن (ع) فرمود: « (از جمله آداب سفره) چهار چیز که از باب رعایت ادب است: خوردن از آن چه در جلوی توست، کوچک گرفتن لقمه، خوب جویدن غذا و کمتر نگاه کردن به صورت مردم است.»
غذا خوردن را طول بدهید
در روایت است که نشستن سر سفره را طولانی کنید که از عمرتان محسوب نمی شود، و این تاکید، نشان دهنده اهمیت جویدن غذا و آرام خوردن است و چه بسا معنای آن، تاثیر خوب جویدن و آرامش به هنگام خوردن در طول عمر باشد.
کم بخورید و از پرخوری بپرهیزید
امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «کم خوردن نفس را گرامی تر و تندرستی را پایدارتر می کند».«هر گاه خداوند بخواهد بنده خود را اصلاح گرداند، سه چیز نصیب او کند: کم گویی، کم خوری و کم خوابی. »
آداب غذا خوردن در اسلام شستن دستها پیش و پس از غذا
پیامبر خدا(ص): شستن دستها پیش و پس از غذا، شفایی برای تن و مایه برکت در روزی است.پیامبر خدا(ص): شستن دستها پیش از غذا، فقر را دور میکند و شستن دستها پس از غذا، اندوه را میراند و چشم را سلامت میدهد.
گذاشتن سبزی در سفره
پیامبر خدا(ص): سفره هایتان را به سبزی آذین کنید؛ زیرا آن، همراه با گفتن بسم الله،شیطان را میراند.
درآوردن کفش ها
رسول خدا(ص): به هنگام غذا، کفش هایتان را درآورید؛ چرا که این، رفتاری زیباست.چون غذا نهاده میشود،کفش های خود را درآورید؛ زیرا این کار، موجب آسایش بیشتر پاهایتان است.
آغاز و پایان دادن غذا با نمک
پیامبر خدا(ص): هر کسی که غذای خود را با نمک آغاز کند وبا نمک به پایان ببرد، از هفتاد و دو درد، که جذام و برص(پیسی) از آن جمله است، در امان میماند.امام
صادق(ع): بنی اسرائیل، غذا را با سرکه آغاز میکردند و با آن نیز به پایان میبردند؛ ولی ما با نمک آغاز میکنیم و با سرکه به پایان میبریم.
خوردن غذا به هنگام گرسنگی و اشتها
رسول اکرم(ص): خوردن بدون گرسنگی و خوابیدن بدون بیداری کشیدن و احساس نیاز به خواب، نزد خداوند، گناهی سهمگین است.امام علی(ع): هر کس میخواهد هیچ غذایی به او زیانی نرساند، تنها هنگامی غذا بخورد که گرسنه شده و معده او ازخوراک پیشین، پاک شده باشد.
آداب غذا خوردن در مهمانی
در مهمانیها، آداب غذا خوردن به اهمیت خاصی برخوردار است. مهمانان باید منتظر بمانند تا میزبان شروع کند و سپس غذا را سرو کنند. استفاده از دستمال سفره بهدرستی و عدم صحبت کردن با دهان پر از غذا، از نکات کلیدی است. همچنین، مهمانان باید از خوردن بیش از حد پرهیز کنند و به غذا احترام بگذارند. در پایان، تشکر از میزبان و ابراز قدردانی از غذا نیز بسیار مهم است
آداب غذا خوردن در اسلام
در اسلام، آداب غذا خوردن شامل یادآوری خداوند قبل از صرف غذا و شکرگزاری پس از آن است. همچنین، استفاده از دست راست برای خوردن و اجتناب از اسراف و زیادهروی در مصرف غذا توصیه میشود. مسلمانان باید در هنگام غذا خوردن آرامش داشته باشند و از بیهودهگویی پرهیز کنند. این آداب نه تنها برای احترام به نعمتهای خداوند بلکه برای حفظ نظم و انضباط اجتماعی نیز ضروری است
آداب غذا خوردن سر سفره
سر سفره، آداب خاصی وجود دارد که شامل نشستن صحیح، استفاده از ظرفهای مشترک با احتیاط و احترام به دیگران است. افراد باید قبل از شروع غذا دعا بخوانند و منتظر بمانند تا همه اعضای خانواده آماده شوند. همچنین، صحبت کردن با صدای ملایم و عدم دست زدن به مو یا صورت در حین غذا خوردن از دیگر نکات مهم است
آداب غذا خوردن برای کودکان
آموزش آداب غذا خوردن به کودکان از سنین پایین بسیار اهمیت دارد. والدین باید به کودکان بیاموزند که دستان خود را قبل از غذا شسته و در هنگام صرف غذا آرام باشند. همچنین، انتظار برای شروع غذا تا زمانی که همه آماده باشند و عدم صحبت کردن با دهان پر نیز باید آموزش داده شود. این آموزشها به ایجاد رفتارهای اجتماعی مناسب کمک میکند
آداب غذا خوردن به ترتیب
رعایت ترتیب در آداب غذا خوردن شامل نشستن صحیح، شروع با دعا، سرو کردن غذا به نوبت و استفاده درست از کارد و چنگال است. افراد باید آرام بخورند و هر بار مقدار کمی غذا بردارند تا بتوانند به راحتی بجوند و صحبت کنند. همچنین، پس از پایان هر وعده غذایی، باید ظروف را مرتب کرده و میز را تمیز کنند
آداب غذا خوردن در اسلام برای کودکان
آموزش آداب غذایی به کودکان در اسلام شامل یادآوری خداوند قبل از صرف غذا، استفاده از دست راست و پرهیز از اسراف است. والدین باید به کودکان بیاموزند که در هنگام صرف غذا آرامش داشته باشند و احترام به دیگران را رعایت کنند. این آموزشها نه تنها بر رفتارهای اجتماعی تأثیر میگذارد بلکه باعث تقویت ارتباطات خانوادگی نیز میشود
آداب غذا خوردن در اسلام اهل سنت
در اهل سنت، آداب خاصی برای غذا خوردن وجود دارد که شامل یادآوری نام خدا قبل از صرف غذا، استفاده از دست راست، و اجتناب از اسراف است. همچنین، مسلمانان باید در هنگام صرف غذا با دیگران رفتار محترمانهای داشته باشند و سعی کنند تا حد امکان از غذای خود بپرهیزند تا دیگران نیز بتوانند بهرهمند شوند
آداب غذا خوردن در رستوران
در رستورانها، رعایت آداب خاصی ضروری است. مهمانان باید منتظر بمانند تا گارسون یا میزبان آنها را راهنمایی کند. استفاده صحیح از کارد و چنگال، عدم صحبت کردن با دهان پر و احترام به دیگر مهمانها بسیار مهم است. همچنین، ابراز قدردانی نسبت به خدمات ارائه شده نیز جزء اصول مهم رفتار در رستورانها محسوب میشود
باشگاه خبرنگاران ـ دلدادگان