آداب غذا خوردن در اسلام چگونه است؟
آداب غذا خوردن در اسلام
هیچ رزقی شیرینتر از روزی حلال نیست و این شیرینی حلاوت بخش و برکت هر سفره در خانه است.دراین گزارش
قبل از هر چیز باید متذکر شد که تمامی این احادیث جزء مستحبات محسوب می گردند و اصلی ترین و
مهمترین امر این است که انسان غذا و لقمه ای را که میخورد از راه حلال به دست آمدهباشد و
شبهه ناک نباشد.زیرا اگر لقمه حرام باشد انسان هر کدام از این مستحبات را هم انجام دهد فایده ای ندارد
چون اصل را کنار گذاشته و به فرع پرداخته است.
امیرالمؤمنین (ع) نیز فرمود: «لاتشربوا الماء من ثلمه الاناء و لا من عروته فان الشیطان یقعد علی العروه و الثلمه»;
«از شکاف و دستگیره ظرف نیاشامید که محل نشستن شیطان است».در روایتی دیگر میخوانیم که رسول خدا (ص) فرمود: «از
دستگیره ظرف نیاشامید که محل جمع شدن چرک است».بنابراین، باید دقت کرد تا به مقصود اصلی حدیث، دست یافت.
راجع به پسندیده ترین حالات برای خوردن غذا بیشتر بدانید
حضرت صادق (ع) فرموده:کم خوردن در همه حال و در نزد همه اقوام پسندیده و خوب است.
زیرا کم خوری هم برای ظاهر آدم صلاح است و هم برای باطن آدم.
پسندیده ترین حالات برای خوردن غذا چهار تا است.
۱) عدهای فقط برای ضرورت زندگی غذا می خورند.
۲) عدهای هم برای مهیا شدن جهت زندگی و عبادت خداوند غذا می خورند.
۳) عدهای هم برای موفق شدن در زندگی و شناخت خداوند غذا می خورند.
۴) عدهای هم برای کسب قوت و نیرو جهت انجام اوامر الهی غذا می خورند.
نیت الهی داشته باشید
پیامبر گرامی اسلام (ص) در رهنمودی به ابوذر فرمود: «یا اباذر لیکن لک فی کل شی ء نیه صالحه حتی
فی النوم و للاکل»; «ای ابوذر! باید در هر کاری نیتی پاک داشته باشی، حتی خوردن و خوابیدن.»
آنچه میخورید حلال باشد
خدای متعال میفرماید: «کلوا مما رزقکم الله الیه حلالا طیبا…»; «ازآنچه خداوند روزی شما گردانیده، حلال و پاکیزه را بخورید….»
امام صادق (ع) از پدرانش، از رسول خدا(ص) روایت کرده است که «غذا اگر چهار ویژگی داشته باشد، پس
کامل (بی نقص) است: از حلال تهیه شده باشد و خورندگان آن متعدد باشند و در ابتدا نام خدای بزرگ
برده و در پایان سپاس گفته شود.»
آداب غذا خوردن در اسلام در دو وعده زمانی غذا بخورید
بر اساس آیات و روایات، بهترین زمان غذا خوردن، صبح و شام است.در
آیه ۶۲ سوره مریم میخوانیم.«لهم رزقهم فیها بکره و عشیا…»; روزی شان صبح و شام در آن جا (بهشت) (آماده) است.»
در ابتدای غذا خوردن «بسم الله الرحمن الرحیم» بگوید
«اذا اکلت او شربت فقل: الحمدلله»; «اگر چیزی خوردی یا نوشیدی، خدا را سپاس گو.»
امام علی (ع) فرمود: «اگر کسی موقع غذا خوردن، نام خدا را بگوید، من ضمانت می کنم که از آن غذا دردی به او نرسد.»
متواضعانه غذا بخورید و از شیوه متکبران بپرهیزید
پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمود: «به هنگام غذا خوردن، کفش هایتان را درآورید ; چه آن که سنتی نیکو و
برای پاها راحت تر است.» تواضع به هنگام غذا خوردن، در واقع احترام گذاشتن به نعمت های خدا و سپاس
از اوست.علامه مجلسی مینویسد: «دو زانو بنشیند و خوابیده غذا نخورد…
و چهار زانو نشستن مکروه است و با خدمت کاران و غلامان چیز خوردن و بر روی زمین چیز خوردن،
سنت است.»
آداب غذا خوردن در اسلام چرا باید با دست راست غذا بخورید
پیامبر اکرم (ص) فرمود: «اذا اکل احدکم فلیاکل بیمینه…»; «اگر کسی از شما غذا خورد، با دست راست بخورد.»
امام صادق (ع) فرمود: «لاتاکل بالیسری و انت تستطیع»; «با دست چپ نخور، در حالی
که میتوانی (از دست راست استفاده کنی).» کراهت استفاده از دست چپ در
مورد نوشیدن نیز وارد شده است.
به غذا فوت نکنید
این حکم شرع که به غذای داغ، برای خنک کردن آن، فوت نکنید، در عرف جامعه ما نیز کاملا جاافتاده
است.فوت کردن به غذا، میتواند ضررهای فردی و اجتماعی داشته باشد، از جمله:
* با فوت کردن، چیزی از غذا بر سفره یا غذای دیگران بریزد
* بوی دهان در هوا پخش و به مشام دیگران برسد
در هنگام غذا خوردن کمتر به صورت دیگران نگاه کنید
امام حسن (ع) فرمود: « (از جمله آداب سفره) چهار چیز که از باب رعایت ادب است: خوردن از
آن چه در جلوی توست، کوچک گرفتن لقمه، خوب جویدن غذا و کمتر نگاه کردن به صورت مردم است.»
غذا خوردن را طول بدهید
در روایت است که نشستن سر سفره را طولانی کنید که از عمرتان محسوب نمی شود، و این تاکید، نشان دهنده
اهمیت جویدن غذا و آرام خوردن است و چه بسا معنای آن، تاثیر خوب جویدن و آرامش به هنگام خوردن
در طول عمر باشد.
کم بخورید و از پرخوری بپرهیزید
امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «کم خوردن نفس را گرامی تر و تندرستی را پایدارتر می
کند».«هر گاه خداوند بخواهد بنده خود را اصلاح گرداند، سه چیز نصیب او کند: کم گویی، کم خوری و کم
خوابی. »
آداب غذا خوردن در اسلام شستن دستها پیش و پس از غذا
پیامبر خدا(ص): شستن دستها پیش و پس از غذا، شفایی برای تن
و مایه برکت در روزی است.پیامبر خدا(ص): شستن دستها پیش از غذا، فقر را دور میکند و شستن دستها پس
از غذا، اندوه را میراند و چشم را سلامت میدهد.
گذاشتن سبزی در سفره
پیامبر خدا(ص): سفره هایتان را به سبزی آذین کنید؛ زیرا آن، همراه با گفتن بسم الله،
شیطان را میراند.
درآوردن کفش ها
رسول خدا(ص): به هنگام غذا، کفش هایتان را درآورید؛ چرا که این، رفتاری زیباست.چون غذا نهاده میشود،
کفش های خود را درآورید؛ زیرا این کار، موجب آسایش بیشتر پاهایتان است.
آغاز و پایان دادن غذا با نمک
پیامبر خدا(ص): هر کسی که غذای خود را با نمک آغاز کند وبا
نمک به پایان ببرد، از هفتاد و دو درد، که جذام و برص(پیسی) از آن جمله است، در امان میماند.امام
صادق(ع): بنی اسرائیل، غذا را با سرکه آغاز میکردند و با آن نیز به پایان میبردند؛ ولی ما با نمک
آغاز میکنیم و با سرکه به پایان میبریم.
خوردن غذا به هنگام گرسنگی و اشتها
رسول اکرم(ص): خوردن بدون گرسنگی و خوابیدن بدون بیداری کشیدن و احساس نیاز
به خواب، نزد خداوند، گناهی سهمگین است.امام علی(ع): هر کس میخواهد هیچ غذایی به او زیانی نرساند، تنها هنگامی غذا
بخورد که گرسنه شده و معده او ازخوراک پیشین، پاک شده باشد.
باشگاه خبرنگاران ـ دلدادگان