پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳
درخواست تبلیغات

۱۰ پرسش و پاسخ درباره پوکی استخوان

اشتراک:
بیماری پوکی استخوان پزشکی
پوکی استخوان بیماری است که بیشتر سالمندان را درگیر خواهد کرد ما در این مطلب قصد داریم به بررسی بیماری پوکی استخوان و روش پیشگیری آن بپردازیم

به بیماری پوکی استخوان بیماری خاموش می گویند زنان در دوران یائسگی بیشتر
دچار آن می شوند ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم به بررسی بیماری پوکی استخوان و
این که ممکن است چه عواقبی را برای بدن داشته باشد بپردازیم. در ادامه
روش های پیشگیری بیماری پوکی استخوان را به اشتراک خواهیم گذاشت

بیماری پوکی استخوان

آیا می دانید بیش از نیمی از موارد پوکی استخوان تشخیص داده نمی شود! آیا می دانید پوکی استخوان در
سن بالای ۵۵سال به ویژه در زنان یائسه عامل اصلی شکستگی و بستری در بیمارستان است که می تواند به
مرگ منجر شود.
آیا راهی برای جلوگیری از پوکی استخوان وجود دارد؟بی شک پوکی استخوان بیماری سالمندان به ویژه زنان محسوب می
شود، تشخیص آن آسان و درمان آن نیز ساده به نظر می رسد، پوکی استخوان به کاهش تدریجی مواد معدنی
استخوان اطلاق می شود که باعث ضعیف شدن استخوان شده و شکستگی لگن و مچ دست را اغلب به همراه
دارد، سالانه میلیونها نفر در جهان به علت این شکستگی در بیمارستانها بستری و جراحی می شوند.

بیماری پوکی استخوانبیماری پوکی استخوان

۱- چه افرادی در معرض خطر هستند؟

زنان، افراد مسن، بیماران دچار پرکاری تیروئید، مصرف کنندگان داروهای حاوی کورتون (مبتلایان به آسم و بیماری های التهابی پوست
و…
)، کسانی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارند، افراد بی حرکت به علت فلج یا افرادی که دراز مدت بستری
در بیمارستان یا منزل هستند، افراد بسیار لاغر، سیگاریها و مبتلایان به یائسگی زودرس.

۲- چرا زنان بیشتر در معرض این خطر هستند؟

زنان در مقایسه با مردان از استخوانهای ظریف تری برخوردارند و به علت تغییرات هورمونی در یائسگی، به ویژه بالای
۴۵سال به واسطه کم کاری تخمدانها، از استروژن که یک هورمون تقویت کننده استخوانی است، محروم می شوند.

۳- بیماری خاموش (اوستئوپورز) چه نشانه هایی دارد؟

همانگونه که یادآوری شد، این بیماری اغلب در مراحل اولیه بدون علامت است، شاید بیمار از درد شدید پس از
ضربه به اندام ها شاکی باشد، کمردرد نیز از نشانه های دیگر است، در مراحل نهایی تغییر شکل ستون فقرات
(به شکل قوز) کاهش قد، و شکستگی ها رخ می دهد.

۴- شکستگی های ناشی از پوکی استخوانها با شکستگی های دیگر چه تفاوت بارزی دارد؟

در شکستگی های استخوانی بیشتر به انرژی زیادی نیاز هست، برای مثال تصادف یا سقوط از ارتفاع و بلندی قابل
ملاحظه، ولی در این افراد با افتادن از یک پله کم ارتفاع و یا ضربه ای کوچک شکستگی در لگن
(ران و بازو) یا مهره های کمری رخ می دهد.

۵- چه گروه هائی از بیماران شانس ابتلاء به پوکی استخوان بیشتری دارند که باید در این جریان درمان شوند؟

افرادی که به علت تنگی نفس ناشی از آسم یا بیماری های پوستی (تاول زا) یا بیماران روماتیسمی به مصرف
کورتون با تجویز پزشک اقدام می کنند، نیز از جمله افراد در معرض خطر تلقی می شوند، بنابراین پزشکان محترم
باید توصیه به مصرف کلسیم و ویتامین دی با استفاده از رژیم یامکمل های غذایی کنند، البته این مطلب واضح
است که افرادی که داروی ضد صرع و هورمونی مصرف می کنند، از دیگر افراد پرخطر هستند.

۶- این بیماری بطور دقیق چگونه تشخیص داده می شود؟ آیا تشخیص آن قطعی است؟

هیچ راه بالینی وجود ندارد
که در معاینه، پزشک به صورت قطعی بگوید که بیمار به پوکی استخوان مبتلاست، درد استخوان ها به تنهایی کافی
نیست، در رادیوگرافی (عکسبرداری با اشعه ایکس) هم نشانه هایی از کاهش دانسیته استخوانی را می توان مشاهده کرد ولی
بهترین و مطمئن ترین وسیله تشخیص، سنجش تراکم معدنی استخوان است که توسط پزشکان غدد داخلی روماتولوژیست (تشخیص بیماری های)
تجویز می شود.

تشخیص بیماری پوکی استخوان

باید به طور معمول زنان بالای ۶۵ سال و در مردان و زنان جوانتر که حداقل تجربه یک بار شکستگی
را به علت شکنندگی استخوان در ضربات (خفیف یا غیرقابل ملاحظه دارند) انجام شود، در این روش میزان تراکم استخوان
ازنظر مواد معدنی در گردن استخوان ران و مهره های کمری اندازه گیری می شود که در صورتی که از
حد استاندار د پایین تر باشد، پوکی استخوان اطلاق می شود که در سه سطح قابل سنجش است؛ سبز که
منطقه ایمن است و زرد و قرمز تمایل به خطر را نشان می دهد، قابل تذکر است که به صورت
قطعی به جز موارد اندکی در آزمایشگاه نمی توان به تشخیص پوکی استخوان رسید، البته در بیماری پرکاری تیروئید، افزایش
سطح گلوکوکورتیکوئید اختلال کارکرد غدد داخلی، بیماری های کلیوی و گوارشی کمک کننده است.

۷- چه روشی برای پیش گیری توصیه می شود؟ چه میوه ها و غذاهایی مفید است؟

براساس یک شعار راهبردی
پیشگیری در اینجا نیز بسیار ارزان است ولی در صورت عدم انجام یک اقدام بسیار زیانبار است.

ـ مصرف کلسیم و ویتامین دی: به طور معمول افراد جامعه، دچار کمبود کلسیم و ویتامین دی نسبت به استاندارد
جهانی هستند.
۴۰۰ تا ۸۰۰ واحد بین المللی ویتامین دی به صورت روزانه توصیه می شود، البته گاهی بعضی از افراد به
علت اجتناب از سرطان پوست در معرض آفتاب قرار نمی گیرند و یا در مناطقی مثل شمال کشور زندگی می
کنند که کمتر از نور آفتاب بهره می برند، این افراد روزانه ۱۰۰۰ واحد بین المللی و اگر فردی یائسه
شده باشد ، ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم و در صورتی که هنوز به این مرحله نرسیده، ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم
نیاز روزانه وی است.

آشنایی با بیماری پوکی استخوان

– نکته با اهمیت مسئله وزن بیماران است، از آنجایی که هر چه وزن بالاتر باشد فعالیت کمتر است و
هرچه فعالیت کمتر باشد استخوان ها بیشتر تحلیل می روند، بنابراین افراد چاق و پیر بیشتر در معرض خطر این
بیماری هستند، افراد چاق به علت عدم حفظ تعادل و فشار بیش از حد احتمال آسیب دیدگی زانو کمر لگن
و مچ پای آنها بیشتر است.

هرگاه فردی از مکمل های کلسیم و ویتامین دی استفاده می کند به جهت کاهش عوارض گوارشی، ارجح است از
مواد و داروهای ضد نفخ استفاده کند و یا افرادی که مشکلات کلیوی دارند(مثل سنگ کلیه) به همراه کلسیم مایعات
فراوان استفاده کنند.

– هرگاه خانمی داروهای هورمون زنانه مثل استروژن استفاده می کند باید آزمایشات تخصصی زنان انجام دهد.

– غذاهایی که حاوی کلسیم بالاتر می باشد عبارت است از: سردسته مواد غذایی حاوی کلسیم، لبنیات است، (شیر ماست
پنیر و…
) در مرکبات (پرتقال) علاوه بر ویتامین سی، کلسیم بالایی دارد، گلابی، سیب، گریپ فوروت، کاهو، اسفناج، نخود فرنگی، هویج
و…

۸- ورزش چه نقشی در پیشگیری از پوکی استخوان دارد؟ چه نوع ورزشی مفید است؟

براساس مطالعات مختلف، ورزشی که
بیشترین نقش را در حفظ توده استخوانی دارد، پیاده روی است.
پیاده روی روزانه بین ۳۰ تا ۲۰ دقیقه به غیر از یک جفت کفش به وسیله دیگری نیاز نیست.

در افرادی که قادر به پیاده روی نیستند، فیزیوتراپی و حرکات کششی در منزل نیز مفید است، افراد مسن بهتر
است از عصا یا واکر جهت پیاده روی استفاده شود، زیرا خطر سقوط بالاست.

افراد سالمندتر بهتر است در نور کافی و سطوح غیر شیب دار راهپیمایی کنند، از تردد در مسیر یخ زده
لغزنده اجتناب کنند، این افراد نباید قبل از پیاده روی از داروی آرام بخش و اعصاب استفاده نمایند.

۹- توصیه های کلی برای بیماران

– سیگار نکشید.

– کاهش وزن ناگهانی بیش از ۵ درصد نداشته باشید.

– از مصرف الکل خودداری کنید.

– در صورت مصرف داروی ضد سرطان و ضد تشنج و تیروئید از مقدار کافی کلسیم و ویتامین دی استفاده
کنند.

بیماری پوکی استخوانبیماری پوکی استخوان

– افراد سالمند با مشکل پوکی استخوان از کمربند استفاده کنند.

– افراد مبتلا به بیماری التهابی روده و آرتریت ها (بیماری های روماتیسمی) و ریوی که بیش از سه ماه
از داروهای حاوی کورتون استفاده می کنند، می بایست با نظر پزشک معالج از ویتامین دی و کلسیم کافی استفاده
کنند.

– افرادی که سابقه یکبار شکستگی استخوانی ناشی از پوکی استخوان در خانواده (بستگان درجه یک) دارند به پزشک مراجعه
کنند.
(به ویژه خانم ها(

۱۰- آیا پوکی استخوان و کمبود مواد معدنی استخوانی فقط در سالمندان بروز می کند؟

خیر،
در همه افرادی که باید مواد معدنی مثل کلسیم کافی و ویتامین دی دریافت کنند و به علت بیماری یا
سوء تغذیه دچار کمبود آن یا سوء جذب آن می شوند، این مشکل بروز می کند و در درجات شدید
تظاهر جدی پیدا می کند، مثلاً دوره حاملگی و شیردهی که کلسیم جنین و کودک توسط مادر تامین می شود
می بایست مادر سهم مناسبی از شیر و لبنیات در جیره غذایی خود داشته باشد.

در دوران کودکی بیماری ریکتز(راشی تیسم) که در کودکان در حال رشد به علت کمبود ویتامین دی و یا اختلال
در ساخت و ساز آن بروز می کند که باعث تغییر شکل استخوان ها می شود، ولی در نوجوانان به
ویژه دو سال قبل از بلوغ یک نوع پوکی استخوان ناشناخته در حوالی ۱۴ ۱۰ سالگی رخ می دهد.

تظاهر اصلی آن درد استخوانی و درد پشت است که در عین حال در آزمایش ها کلسیم و فسفر خون
طبیعی است، باید بدانیم این بیماری خودبخود بهبود می یابد، هرچند ممکن است در این شرایط باعث شکستگی خاصی در
استخوان های ران، ساق و مچ دست شود.
با مصرف مطلوب مواد لبنی و استفاده از آفتاب با این بیماری مبارزه کنیم.

بیشتر بدانید از علائم پوکی استخوان یا استئوپروز چیست

پوکی استخوان یا استئوپروز در شروع تا سالها بدون هیچ علامتی است.

مهمترین علامت پوکی استخوان درد است و این درد وقتی ایجاد میشود که استخوان دچار
شکستگی میگردد. البته شکستگی های ناشی از پوکی استخوان معمولا بصورت
شکستگی های ریز و بدون جابجایی و خفیفی هستند که بدون وارد شدن ضربه شدیدی به اندام ایجاد میشود.

پس بیمار بدنبال یک حرکت بدنی که ممکن است قدری متفاوت از حرکات معمول وی ب
اشد دچار شکستگی ریز و بدون جابجایی یا با جابجایی اندک در استخوان میشود.

استخوان پوک شده ضعیف است پس برای شکسته شدن نیازی به نیروی زیادی ندارد.
خم شدن بر روی زمین برای بلند کردن یک وسیله یا چرخش ناگهانی کمر میتواند در یک
فرد دچار استئوپوروز موجب شکستگی خفیف شود. از طرف دیگر این شکستگی ها
موجب تورم یا تغییر شکل استخوان هم نمیشوند. پس تنها علامت آن درد است.

 بیماری پوکی استخوان در زنان

بیمار میبیند که بدنبال یک فعالیت بدنی دچار درد کمر یا لگن یا دنده شده است و هیچ
علامت دیگری هم ندارد. بسیار طبیعی است که فکر کند درد مختصری است که به
علت ناپرهیزی و یا سرما خوردگی و یا کهولت سن و یا هر علت دیگری که به ذهنش
میرسد ایجاد شده است. اصلا باور نمیکند علت درد شکستگی است. البته این
شکستگی معمولا در عرض چند هفته خودبخود خوب شده و درد بیمار هم خوب میشود.

به مروز زمان که سن بیمار بالاتر رفته و استخوان وی پوک تر میشود تعداد و تکرر این
شکستگی ها بیشتر میشوند. هر بار بیمار میبیند که درچار درد کمر یا لگن یا دنده یا
مچ دست شده و بعد از چند هفته خوب میشود. ممکن است به پزشک های متفاوتی
هم مراجعه کند ولی ممکن است چیزی بیش از مسکن و یا چند داروی تقویتی دریافت نکند.

در ستون فقرات این شکستگی های مکرر در مهره ها موجب تغییر شکل مهره میشوند.
بتدریج و با هر بار شکستگی، ارتفاع مهره کم شده و مهره بجای استوانه ای بودن شکل گوه پیدا میکند.

این تغییر ارتفاع مهره ها موجب میشوند تا بتدریج ارتفاع ستون مهره کم شده و قد فرد کوتاه شود. از طرف دیگر تغییر شکل مهره موجب میشود تا ستون فقرات انحنا پیدا کرده و گوژپشتی ایجاد شود.

مجله پزشکی مادر / sums

گردآوری:
برچسب ها:
اخبار مرتبط:
فیلم پرشین وی
آرون گروپ
آرون گروپس