غریبه با دنیای کودک نباشیم

دنیای کودکانه دنیایی پر از رنگ و هیا هوی امید است یک والدین آگاه سعی می کند
در دنیای کودکانه فرزندش با او همگام و هم سو شود تا با دنیای کودکانه فرزندتان
کودکی و رشد کنید با ورود به دنیای فرزندتان می توانید به رشد فکری و خلاقیت و همچنین
پرورش اعتماد بنفس کودک کمک کنید.

دنیای کودکانه

برای همراه شدن با کودکان باید با آهنگ آنها حرکت کردو با آنها هم سطح شوید، لغات آنها را کشف
کرده و به کار ببرید. از جملات و عبارات کوتاه و ساده استفاده کرده و آرام و آرام صحبت کنید،
گاهی مکث کرده و از آنها سؤالاتی را بپرسید تا دریابید چقدر گفته‌های شما را فهمیده‌اند
و لغاتی که احتمال می‌دهید برای آنها دشوار و ناآشناست را ساده کنید و در قالب مثال توضیح دهید .

از نظرات و تجارب آنها بپرسید و خلاصه‌ای از آنچه شنیده‌اید و آنها گفته‌اند را با هم مرورکنید
و با حالت چهره، لبخند زدن، گاهی نگاه کردن مستقیم و بیشتر نگاه کردن به صورت غیرمستقیم
و غیر آزاردهنده، توجه خود را به آنها نشان دهید و در صورت لزوم و امکان آنها را لمس کنید،
دست آنها را بفشارید و گاه هنگام گفت و گو دست بر شانه آنها بگذارید و آنها را نوازش کنید
و البته همیشه حد اعتدال را رعایت کنید، چرا که افراط‌ها و تفریط‌ها باعث شکل گرفتن احساسات
ناخوشایند با رفتارهای ناصحیح در کودکان می‌شود .

لذا بسیاری از وقایع و فعالیت‌های روزمره کودک نظیر بازی کردن و نقاشی کشیدن که در نظر
عموم مردم از حد سرگرمی و تفریح و لذت کودکانه پا را فراتر نمی‌نهند، از دیدگاه متخصصان علوم رفتاری،
جلوه دیگری دارد که قصه و قصه‌گویی و قصه خوانی و طراحی و ساخت قصه نیز مشمول همین قاعده
است.

دنیای کودکانه

چه ما بخواهیم و چه نخواهیم و چه بپذیریم یا نه،کودکان زبان خاص خود را دارند و همراه شدن
با آنها می‌طلبد که از همان کانال استفاده کنیم. بنابراین ابزارها و شیوه های مؤثردر برقراری ارتباط
با کودکان عبارتند از : قصه، شعر، نقاشی، بازی، ساختن کاردستی، گردش و نمایش.

داستان و داستان پردازی و یا قصه و قصه‌گویی می‌تواند چارچوب مناسب برای گفت و گو
با کودکان فراهم آورد. به علاوه کودکان به علت کمبود تجربه و محدودیت‌های سنی در مقابله
با مشکلات با استفاده از راه‌های معمولی که بزرگسالان از آنها استفاده می‌کنند، ناتوانند و
مطالعه داستان‌های مناسب و جذاب از جمله راه‌های غیر‌مستقیم یاری رسانی و توانمند سازی
آنهاست. داستان‌ها می‌توانند با استفاده از روش غیرمستقیم، یعنی همانند سازی، تخلیه هیجان‌ها
و کاهش تنشها، نه تنها مشکل را به خواننده یا شنونده بشناسانند، بلکه راه حل آن را نیز نشان دهند .

لذا برای بچه‌ها قصه بخوانید و در قسمت‌هایی از قصه از آنها سوال کنید و بخواهید خود
را به جای شخصیت اصلی قصه بگذارند و بگویند اگر جای آنها بودند چه می‌کردند، چه احساسی
داشتند و با بازی قسمتی از قصه را اجرا کنند، گاه بخواهید تا آنها برای شما قصه بخوانند و یا
از چند نفر به صورت چرخشی برای خواندن قسمت‌هایی از قصه کمک بگیرد .

آشنایی با دنیای کودکانه

می‌توانید از بچه‌ها بخواهید برای خواهران و برادران کوچک‌تر و یا بچه‌های کوچک‌تر دیگر قصه بخوانند.
می‌توانید از بچه‌ها بخواهید یک شعر بخوانند. معمولاً شعرهای عمومی و ساده‌ای هستند که تمامی
بچه‌ها آنها را به یاد دارند چرا که کودکان با گم کردن صدای خود در جمع راحت تر صحبت می‌کنند و از اضطراب آنها کم شده و اعتماد به نفس آنها را افزایش می‌دهد .

استفاده از قصه‌های مرتبط با مشکلات کودکان که به آنها کمک می‌کند تا احساس عمومیت
پیدا نموده و بدانند مشکلات جزئی از زندگی هستند که برای دیگران هم مانند او و برای او همانند دیگران پیش می‌آید .

آشنایی با دنیای کودکانه

ضمن ایجاد بستر مناسب از امنیت و پذیرش، و به گونه‌ای غیر مستقیم، امکان بروز
هیجانات قفل شده را فراهم نموده و نهایتا مهارتهایی، برای کنار آمدن با موقعیت‌های
روزمره زندگی را فراهم می‌کند. از قصه‌ها می‌توان برای ایجاد فضای آرام و کاهش تنش درونی کودک
استفاده نمود. قصه‌هایی با مضامین طبیعت، حوادث خوشایند و فرح بخش، خاطرات شیرین و آکنده
از هم نوع دوستی و مهرورزی به افراد و طبیعت می‌تواند در کودکان آرامش خاطر بیافریند و باعث تجدید
و تقویت خاطرات و اطلاعات خوشایند و مطبوع آنها شده و منجر به قوت قلب و احساس شور و اشتیاق و تداوم زندگی شود .

لذا قبل از این‌که قصه را برای کودک بخوانید خوب است خودتان آن را به خوبی بخوانید، آن را حس کنید و در پدیده‌های
آن و حالات و احساسات شخصیت‌های آن تامل کنید .

پیشنهاد می‌شود زمان مناسبی را برای اینگونه قصه‌ها در نظر بگیرید، مثلا اواسط روز تا بتوانید بلافاصله
بعد از اجرای داستان به فعالیت‌های دیگری که تحرک و پویایی و نشاط را به همراه دارد بپردازید.

آشنایی با دنیای کودکانه

فعالیت‌های هیجانی مثبت و سرگرمی‌های لذت بخش پس از اتمام این داستان‌ها به احساس رضایتمندی
از کنار آمدن با مشکل و حل مسئله در کودکان کمک می‌کند و به نوعی به آنها می‌فهماند با تمام مشکلاتی
که در شخصیت داستان شما تجربه شده، زندگی باز هم ادامه دارد و ما باز هم می‌توانیم از زندگی و مواهب آن بهره‌مند شویم .

بازی کودکان را جدی بگیرید

بازی همه چیز کودکان است. کودکان در بازی یاد می گیرند، به یاد می‌آورند و از یاد می‌برند.
بازی عرصه زندگی کودک است، لذا تا می توایند موقعیت‌ها و امکانات بازی را برای کودکان فراهم سازید و از همراهی با آنها لذت ببرید و از آنها نیرو بگیرید .

بازی کودکان حد و مرزی ندارد و وسایل خاصی نمی‌خواهد، هر چند داشتن وسایل، سرگم شدن
بیشتری را به همراه می‌آورد. بازی‌های انفرادی یا بازی‌های دسته جمعی، بازی‌های ایستا و بازی‌های
پویا و بازی‌های خیالی همه و همه می‌توانند کودکان را در برقراری ارتباط با شما و برقرای ارتباط یکدیگر یاری دهند .

در بازی کودکان، با کمی خلاقیت می توان از هر موقعیتی و با هر وسیله‌ای و از همه مهمتر بدون
هیچ وسیله‌ای، بازی هدفمند طراحی و اجرا کرد. کمی دوران کودکی خود را مرور کنید و بازی‌ها را به یاد آورید .

همگام شدن با دنیای کودکانه

نقاشی یکی از کانال های طبیعی و متناسب برای ارتباط با کودکان است و می تواند مأمنی
برای بیان احساسات، نگرانی ها و ابهامات و تعارضات در قالبی با کمترین تهدید و بدون سختگیری های معمول محاورات گفتاری است، و بدین جهت می بایست نقاشی کودک را فهمید و به آن از منظر ارتباط نگریست .

نقاشی نیز مانند بازی و قصه ابزاری است برای کودکان و نوجوانان که در مقابل آن کمتر مقاومت نشان داده و همواره از روی میل و رغبت آن را انجام می دهند. نکته منفی آنجاست که بخواهید به عنوان ابزار تفسیر و تعبیر و تعیین وضعیت روانی یا بهره هوشی کودک استفاده کنید.

ورود به دنیای کودکانه

سعی کنید فارغ از این موضوعات نقاشی را برای باز کردن سر فصل گفت و گو و ایجاد چهار چوب مصاحبه با کودک استفاده کنید. ازکودک بخواهید نقاشی آزاد بکشد و برای آن داستان تعریف کند. می توانید از کودکان بخواهید از خاطرات خوشایند و یا مشکلات زندگی خود تصویری کشیده و همراه با کشیدن با آنها گفت وگو کنید. نقاشی میل کودکان را برای بیشتر گفتن، و مشارکت در مصاحبه و گفت و گو افزایش می دهد .

می‌توانید از نقاشی در قالب‌های دیگری نیز استفاده کنید، مانند اینکه برای آنها مسابقه نقاشی با چشم بسته بگذارید یا با مشارکت کودکان نمایشگاهی از نقاشی‌هایشان تشکیل دهید و ضمن بازدید گروهی در مورد آنها گفت و گو کنید. تا می توانید از نقاشی کودکان جهت تسهیل برقراری روابط و ایجاد چهار چوب گفت و گو استفاده کنید .

بیشتر بدانید از ضرورت بازی کودکان

بازی و سرگرمی جزئی از نیاز انسان هاست و از کودکی با او همراه است و نقش مهمی در روند رشد اجتماعی و ذهنی کودک دارد .
بازی کودک را به تحرک فیزیکی و ذهنی وا می دارد و از کودکی آمادگی ذهنی و جسمی را برای مقابله با مشکلات به کودک می آموزد .
بازی به حس کنجکاوی کودک نسبت به دنیای اطرافش پاسخ می دهد ، بازی کودکان صرفا برای سرگرم
بودن و شاد بودن کودکان نیست که ضرورت دارد ، بلکه مزیت هایی مانند همکاری و مشارکت اجتماعی و آشنایی با قوانین ، رقابت کردن و … آشنا می شود .

رشد ذهنی و عاطفی

در حین بازی ، کودک احساسات خود را مانند خشم ، ترس یا محبت را بروز میدهد . کودک در
حین بازی با اسباب بازی ها یا دوستانش می تواند به مشکلات و مسائلی که او را آزار میدهد
یا باعث خوشحالی او می شوند پی ببرد که نقش مهمی در روند رشد ذهنی و عاطفی کودک دارد .

دنیای کودکانه

کودک تفکر کردن را می آموزد

در حین بازی کودک با چالش هایی مواجه می شود که منجر به فکر کردن و فعالیت ذهنی او
می شود و زمانی که کودک به چالش غلبه می کند ، در ناخودآگاه کودک ، غلبه بر چالش ها و مشکلات شکل دهی می شود

قوه تخیل او را پرورش می‌ دهد

زمانی که کودک با شخصیت خیالی خود بازی می کند و با آن صحبت می کند در واقع کودک از قوه
تخیل و خیال پردازی خود استفاده میکند و اینگونه بازی ها منجر به تقویت قدرت تخیل و تجسم کودک می شود .

پروش خلاقیت در حین بازی کودک

بازی کردن مخصوصا بازی های فکری باعث پرورش خلاقیت کودکان می شود و در فرایند یادگیری و رشد به کودک کمک به سزایی می کند .
در نتیجه بازی کودکان به هیچ وجه کار بیهوده ای نیست بلکه موجب رشد شخصیت و اعتماد
به نفس کودک می شود و موجب می شود بدون ترس و خجالت احساسات خود را بیان کند .

بازی کودک باید چه ویژگی هایی داشته باشد ؟

بازی کودکان می تواند به هر نحوی باشد و حتما نیاز نیست برای کودک اسباب بازی های گران قیمت
تهیه کنید همین که اشیا مضر و خطرناک را از محیط بازی کودک دور نگه دارید کافی است .
کودکان بهتر است بازی متناسب با سن خود را انجام دهند بازی های فکری و جسمی هیجان انگیز ،
بازی هایی که کنجاوی کودکان را بر انگیزاند از بازی های مفید برای کودکان است ، در زیر لیستی از بازی ها را برای شما گرد آوری کرده ایم .

همشهری / کیدیا