چه کنیم مضرات آپارتمان نشینی را در کودکانمان کمتر کنیم؟
آپارتمان نشینی معضلی است که خیلی از خانواده ها با آن رو به رو هستند. در این میان کودکان نیز می توانند از این نظر آسیب ببینند. چه کنیم مضرات آپارتمان نشینی را در کودکانمان کمتر کنیم؟ در ادامه مطلب از پرشین وی قصد داریم به بررسی مضرات آپارتمان نشینی برای کودکان بپردازیم.
مضرات آپارتمان نشینی برای کودکان
فرهنگ آپارتمان نشینی
آپارتمان نشینی تقریبا اجتناب ناپذیر است؛ به ویژه در شهرهای بزرگ که جمعیت زیادی را در دل خود جای داده
اند اما چه کنیم که مضرات آپارتمان نشینی را به ویژه در کودکانمان و نیز کودک درونمان کمتر کنیم؟…
بله! مضرات! به سراغ «فائقه صدیقی» کارشناس روانشناسی رفتیم تا مضرات و راه فرار از آنها را بشناسیم.
گردن نهادنی سخت:
با وجود تفاوت های سبک زندگی سنتی و امروزی، باید بپذیریم که به علت محدودیت ها، هزینه های بالای مسکن
و مهاجرت ها، زندگی آپارتمان نشینی در عصر حاضر اجتناب ناپذیر شده و چاره ای جز گردن نهادن به آن
نیست.از این رو باید بپذیریم که آپارتمان نشینی را با تمام مزایا و مضرات آن، خوب بشناسیم و با این
شناخت، به جنگ مشکلات آ« برویم تا کمتر آسیب ها نصیب اعضای خانواده، به ویژه کودکان شود چون آپارتمان نشینی
عرصه را بیشتر از همه برای کودکان تنگ می کند و شادی و نشاط را از آنها می گیرد.
رونمایی از نسل چاقِ افسرده:
بعضی از روانشناسان می گویند در صورتی که شرایط خاص و مطلوبی در این مجموعه ها رعایت نشود، سکونت در
این سازه های تنگ و سرد تاثیر نامطلوبی بر روی افراد ساکن آنها خواهد گذاشت و در صورتی که نیازهای
روحی افراد اقناع نشود، فرد در معرض ابتلا به بیماری افسردگی قرار می گیرد.
تعریف یک مسکن مناسب:
در تعریف یک مسکن مناسب از دو ویژگی ارتباط افقی و عمودی نام برده می شود.ارتباط افقی یکی از نیازهای
اولیه و اساسی انسان است که حافظ کیان خانواده و روابط بین اعضای آن است.منظور از ارتباط عمودی این است
که در عین داشتن محیطی سالم و گرم، روابط بین همسایه ها و ارتباط بین خانواده ها نیز باید وجود
داشته باشد.
مضرات آپارتمان نشینی برای کودکان
پس محیط مسکونی مناسب، برآوردنده نیازهای مختلف روانی، اجتماعی و زیستی است.بر این اساس، مهمترین مسئله یک محیط مسکونی ایجاد
زمینه مناسب برای انطباق فرد با اجتماع و پیرامون وی و آماده سازی برای ورود او به جامعه است.
در معماری سنتی و قدیمی، حیاط خصوصی محل مناسبی برای پرورش گل و گیاه، نگهداری حیوانات خانگی، استفاده از نور
مستقیم آفتاب بود.میهمانی های خانوادگی و دور هم نشینی ها باعث افزایش مهر و محبت در بین اعضای خانواده ها
بود و تمام این عوامل در پرورش روح و روان فرد و جلوگیری از افسردگی نقش مهمی داشت.متاسفانه در زندگی
آپارتمانی حداکثر آنها حذف شده که نگرانی هایی در پی دارد.
مزایایی که باید برای رسیدن به آن همت کرد:
آپارتمان نشینی در کنار معایب، مزایایی هم دارد که به شرط ارتباط صحیح و عاطفی بین ساکنان آپارتمان به وجود
خواهد آمد و آن اینکه افراد در کارها به هم کمک می کنند.حس داوطلبانه و مسئولیت پذیری اجتماعی به خوبی
ترویج می یابد و محیطی مناسب و امن برای برخوردهای اجتماعی کودکان و حتی بزرگسالان به وجود می آید.
وابستگی ها:
پدر و مادرها همیشه نگران امنیت و رفاه کودکانشان هستند و تمایل دارند تمام نیازها، اسباب بازی ها، محل بازی
و دوستان فرزند را تحت کنترل داشته باشند.افزایش تعداد وعده های غذایی، تماشای تلویزیون، نبود خلاقیت در بازی ها و
وابستگی بیش از حد کودکان به والدین باعث می شود که آنها به استقلال شخصیتی نرسند.
آپارتمان نشینی برای کودکان
کم تحرکی:
کم تحرکی کودکان باعث از بین رفتن تعادل روحی می شود و کودکانی که به دلایل مختلف تعادل روحی ندارند،
به تدریج مبتلا به خستگی مزمن می شوند.در صورتی که کودکان از لحاظ روحی و روانی نیاز به بازی و
سروصدا دارند ولی به علت ایجاد مزاحمت برای همسایه ها والدین به ناچار کودکان را از سروصدا و بازی های
پرتحرک منع می کنند.
کودک کم تحرک نیز به دنبال تخلیه نشدن انرژی، دچار مشکلات روانی شده و در آینده نسلی چاق، افسرده، کم
تحرک و بی روحیه به جامعه وارد می شوند.
شاید جایگزین کردن کارهایی مثل بازی در پارک ها برای جبران این موضوع پیشنهاد شود اما این بازی ها همیشگی
نیست و تابع شرایط خاص زمانی و مکانی است.مراقبت همیشگی در پارک نیاز است و اگر کودک بخواهد شب ها
بازی کند، فضاهای خارج از اپارتمان برای او مفید نیستند.
ورود به فضای مجازی:
تخلیه ناقص انرژی و ایجاد مشکلاتی مثل افسردگی، لجبازی، سرکوب تمایل کودکان و یا بیش فعالی، به مرور او را
به فضای مجازی وارد می کند که در چنین حالتی مسائل فراتر از واقعیت برای آنها لذتبخش می شود.خودشان هم
به نوعی از این طریق تایید می شوند و چون بازی و سرگرمی در دنیای مجازی را قبول دارند، احساس
رضایت و لذت کرده و این رویه را تکرار می کنند.
کودکان افسرده
به این ترتیب تنهایی شان بیشتر شده:
و از جمع دوستان خانوادگی هم خارج می شوند.در صورتی که کودکان ما باید سختی های زندگی را یاد گرفته
و به صورت عملی، مهارت های زندگی را چه در خانواده و چه در جامعه از نزدیک لمس و تجربه
کنند.حتی خطوط قرمز دوستی های اجتماعی هم باید آموزش داده شود تا در آینده بتوانند برای خود فردی موفق باشند
و تصمیم های درستی بگیرند.
کدام نسل؟…
متاسفانه وابستگی بعضی از والدین برای فرار از عواقب بعدی آزادی کودکان، آنها را به نوعی پشت میزنشین، پشت کامپیوترنشین
و پشت تلویزیون نشین کرده است.امروز بچه ها را دائم مشغول بازی با تبلت و غرق در شبکه های اجتماعی
می بینیم و متاسفانه ظهور قارچ گونه شبکه های ماهواره ای باعث می شود کودک به تسخیر آنها درآید، بیشتر
به انزوا کشیده می شوند و حالا تصور کنید اوضاع به همین منوال پیش برود؛ نسلی وابسته و بدون استقلال
که لازم است هویت شخصیتی خود را بشناسند.درگیری هویتی اولین ارمغان نسل آپارتمان نشین است.
چاره:
می توان از طریق ایجاد امکانات ورزشی و تفریحی فوق برنامه های سالم برای کودکان و نوجوانان ساکن آپارتمان
ها ،تقویت و تحکیم روابط خانوادگی و پر کردن صحیح اوقات فراغت، شرایط را برای سکونت افراد مساعدتر کرد و
از بروز مشکلات روحی – روانی جلوگیری کرد.نباید اجازه بدهیم به خاطر آپارتمان نشینی، کودکان مان به جای بازیگوشی، گوشی
بازی کنند.
حبس کودک در چاردیواری
قرار دادن کودک در محیطی بسته و محصور به دیوارهای تنگ معروف به «چاردیواری» واقعا سخت
است، به ویژه اگر کودک درون شما هم زنده باشد و باز هم ویژه تر آنکه در خانه ای بزرگ
و درلباز بادرخت های بزرگ و سایه دار زندگی کرده باشید.
زندگی آپارتمان نشینی را باید با بد و خوبش بپذیریم اما مراقبت از کودکان و به حداقل رساندن آسیب های
این سبک زندگی، موضوعی است که سراغش را از دکتر ابراهیم صادقی فوق، تخصص اطفال گرفتیم.
سال های اول زندگی، بازی و شخصیت:
می گویند شخصیت آدم ها در بچگی قوام پیدا می کند.دکتر صادقی در
این باره می گوید: «سال های اول زندگی برای رشد و شکوفایی استعدادهای کودکان اهمیت بالایی دارد.کودکان در سنین پایین
باید با محیط اطراف و طبیعی برخورد کرده و آشنایی عملی با آنها پیدا کنند.آموزه های دینی نیز تاکید دارند
که کودک باید در دوران کودکی بیشتر از هر زمانی به بازی و تفریح بپردازد.بازی کردن ضرورتی حیاتی در کاهش
تکانه های فردی کودکان بوده و به ایجاد شخصیت مناسب در آینده کمک شایانی می کند.زندگی در محیط های آپارتمانی
موجب اختلال در این روند می شود.»
بیشتر بدانید از قوانین آپارتمان نشینی به زبان کودکان
ما بچهها در یک آپارتمان باید مراقب همهی کارهای خود باشیم تا هیچکس از
دست ما ناراحت نشود. اگر میخواهی یاد بگیری که چگونه باعث خوشحالی دیگران شویبه نکته های زیر دقت کن:
ما همیشه به فکر تمیزی محل زندگی خودمان هستیم و هیچ وقت در راهروها و حیاط زباله نمیریزیم.
این کار کلید حفظ سلامتی ماست.همیشه به حرف بزرگترها و همسایههای خود گوش میکنیم.
این کار کلید حفظ احترام بین همسایه ها است.
هیچ وقت سکوت را فراموش نمیکنیم بهخصوص در راهروها و حیاط!
این کار کلید حفظ آرامش آپارتمان است.
درِ حیاط، دری مشترک است که همه از آن استفاده میکنند. بنابراین ما مراقب هستیم که هیچ وقت آن را باز نگذاریم تا غریبهها وارد خانه نشوند.
این کار کلید حفظ امنیت آپارتمان است.
گلهای باغچه باعث زیبایی خانهی ما میشوند. ما باید مراقب باشیم موقع بازی، با توپ خود آنها را خراب نکنیم.
این کار کلید زیبایی آپارتمان است.
وقتی صدای تلوزیون را زیاد میکنیم باعث ناراحتی همسایههای دیگر میشویم . به خصوص موقع ظهر که آنها در حال استراحت هستند. پس با صدای کم تلوزیون نگاه میکنیم.
این کار کلید حفظ مهربانی میان ما و همسایهها است.
ما سعی میکنیم همیشه با بچههای دیگر آپارتمان دوست باشیم و هرگز با کسی دعوا نکنیم. حتی اگر از دست آنها ناراحت شدیم به آرامی با آنها صحبت میکنیم.
دعوا یا قهر کردن کار بسیار زشتی است!
این کار کلید حفظ دوستیهای ما است.
مضرات آپارتمان نشینی برای کودکان چیست؟
بعضی از بچههای کوچکتر با مداد روی دیوارهای راهرو خط میکشند.
ما که بزرگتر هستیم باید مراقب آنها باشیم تا هرگز چنین کاری نکنند.
این کار کلید جلوگیری از خراب شدن دیوارهای خانه است.
دویدن روی پله های راهروها کار بسیار خطرناکی است! ممکن است زمین بخوریم
و آسیب ببینیم و یا با سر و صدای خود باعث ناراحتی همسایههای دیگر شویم. پس آهسته و آرام بالا و پایین میرویم.
این کار کلید جلوگیری از خطر است.
بعضی از کسانی که در آپارتمان زندگی میکنند، خیلی پیر هستند و نمیتوانند وسایل خود را از پلهها بالا ببرند. بهتر است به آنها کمک کنیم.
این کار کلید خوشحالکردن همسایه است.
بعضی از آپارتمانها آسانسور دارند.
آسانسور هم باید مثل جاهای دیگر تمیز و مرتب باشد. پس هیچ وقت بعد از خوردن شکلات یا بستنی ، چوب و کاغذ آن را در آسانسور نمیاندازیم!
این کار کلید نظافت و تمیزی آسانسور است.
بعضی وقتها آسانسور خراب میشود، اگر داخل آسانسور بودیم، زنگ خطر را فشار میدهیم و منتظر کمک میمانیم. ما هرگز دکمههای دیگر را بیدلیل فشار نمیدهیم.
این کار کلید حفظ امنیت در آسانسور است.
وقتی با برادر و خواهر خود در داخل خانه بازی میکنیم و دنبال هم میدویم، ممکن است صدای پای ما باعث ناراحتی همسایه طبقهی پایین شود. پس این بازیها را در حیاط انجام میدهیم.
این کار کلید رعایت حقوق همسایه است.
هفته نامه ایران / آپارتمان من