انواع عکس دندان‌ با اشعه ایکس

معمولا برای درست فهمیدن و تشخیص دردهای دندان دندان پزشک
تجویز عکس برداری از آن را دارد ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم
به بررسی انواع عکس دندان‌ با اشعه ایکس بپردازیم و بگوییم چه ضرورتی
دارد که عکس دندان انجام شود در ادامه مطلب همراه ما باشید

عکس دندان

عکس‌برداری از دندان با اشعه ایکس، علاوه بر تشخیص پوسیدگی دندان می‌تواند در پیش‌بینی خطر حمله قلبی نیز
به کار رود.
پژوهشگران می‌‌گویند با مشاهده عکس‌های رادیولوژی دندان می‌توان از سخت شدن سرخرگ خون رسان مغز (تصلب شرایین) که در بروز
حمله قلبی و سکته نقش دارد، آگاه شد.
رسوب کلسیم در دیواره داخلی سرخرگ‌هایی که خون را به مغز می‌رسانند، ممکن است نشانه ای از سکته‌ی قریب‌الوقوع باشد.
این کاربردی جدید از عکسبرداری دندان است.عکس تک دندان
این عکس را دندانپزشکان عکس «پری‌اپیکال» می‌نامند.
معمولا این عکس از یک دندان و یا حداکثر دو تا سه دندان گرفته می‌شود.
از روی این عکس می‌توان پوسیدگی‌های سطح جونده دندان‌ها را تشخیص داد.

علاوه بر این، با استفاده از این عکس درمان ریشه دندان انجام می‌شود.
در طول درمان ریشه دندان حداقل ۴ عدد از این نوع عکس از دندان شما گرفته می‌شود.
عکس اولیه که وضعیت ریشه دندان را نشان می‌دهد.
عکس دوم که طول فایل و یا سوزن را در کانال دندان شما نشان می‌دهد و دندانپزشک می‌تواند به طول
ریشه دندان از روی این عکس پی ببرد.
عکس سوم نشان می‌دهد که آیا مواد پُِرکننده ریشه، تمام طول ریشه را پر کرده‌اند و در نهایت عکس آخر
کیفیت درمان ریشه دندان را تایید می‌کند.

عکس دندان

دستگاهی که این عکس با آن تهیه می‌شود، در هر مطبی موجود است و در انواع پیشرفته آن، دوز
اشعه‌ای که به شما می‌رسد، کم است.
معمولا در انواع قدیمی‌تر این دستگاه، پزشک و پرستار هنگام تابش اشعه، پشت یک دیوار سُربی پنهان می‌شوند، چون در
طول روز باید از چندین بیمار عکس بگیرند.
ولی شما فقط در طی درمان چند عکس می‌گیرید و دوز بسیاری از اشعه را دریافت نمی‌کنید.
برای بررسی کامل دهان، حداقل ۱۴ عدد از این نوع عکس لازم است.

عکس مخصوص کودکان
عکس مخصوص کودکان مانند نوع قبلی است، با این تفاوت که فیلم اندازه کوچک‌تری دارد تا در دهان کودک جا
بگیرد.
میزان اشعه لازم برای عکس‌برداری از دندان‌های کودکان، کمتر از نوع بزرگسالان است که دستگاه تولید اشعه X، این میزان
را تنظیم خواهد کرد.

عکس پانورامیک

این همان عکس بزرگی است که همه دندان‌های فک بالا و پایین در آن دیده می‌شوند.
برای تهیه این نوع عکس شما باید معمولا به مطب‌های مخصوصی مراجعه کنید که دستگاه مخصوص تهیه این عکس را
داشته باشند.

این دستگاه معمولا دور سر شما می‌چرخد تا تصویر مناسبی از همه دندان‌های شما تهیه کند.

دندانپزشکان به دلایل متفاوتی این عکس را سفارش می‌دهند.
یکی از کاربردهای آن بررسی شکستگی فک‌ها بر اثر ضربه ناشی از تصادف و یا زمین خوردن است.
با این عکس می‌توان همچنین وجود تومور و کیست را در فک‌ها بررسی کرد.

قبل از درمان ارتودنسی و یا جراحی دندان عقل نیز لازم است که این عکس را تهیه کنید.

عکس بایت وینگ

شما با تهیه این عکس، کمتر میانه خوبی دارید، ولی این عکس برای نشان دادن پوسیدگی‌های بین دندانی، مناسب است.

معمولا برای بررسی پوسیدگی بین دندان‌های عقبی، ۴ عدد از این عکس‌ها کافی است.

اسم این عکس به معنای «بال پروانه» است، چون شما دندان‌های فک بالا و پایین را در این عکس
تقریبا به شکل بال پروانه خواهید دید.

در چکاپ‌های سالانه از دندانپزشک بخواهید این عکس را نیز حتما از دندان‌های شما تهیه کند.

عکس سفالومتری

این عکس را هم حتما باید در مراکزی مجهز به انواع دستگاه‌های رادیوگرافی تهیه کنید.

معمولا اگر نیاز به ارتودنسی داشته باشید، لازم است این عکس را از دندان‌هایتان تهیه کنید.

این عکس برای بررسی رشد فک و صورت و جمجمه بسیار عالی است، در عین حال مسیر رشد فک
و صورت و الگوی صورت را نیز مشخص می‌کند.

بیشتر بدانید از علت برتری عکس OPG

از مزایای عکس دندان OPG می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پوشش گسترده برای تصویربرداری از دندان‌ها و استخوان‌های صورت از جمله مفصل TMJ (مفصل فکی گیجگاهی)
پایین بودن مقدار پرتوی که بیمار در معرض آن قرار می‌گیرد
آسان بودن پروسه عکسبرداری برای بیمار
قابلیت استفاده برای بیمارانی که در باز کردن دهان خود محدودیت دارند
کوتاه بودن زمان لازم برای تصویربرداری
کمک به آموزش بصری به بیماران و نشان دادن تصویر مشکل به ‌آنها

قبل از عکسبرداری

در صورتی که باردارید ، یا احتمال می‎دهید باردار باشید ، حتما دندانپزشک خود را در جریان
بگزارید. معمولاً در حین بارداری برای بیماران رادیوگرافی انجام نمی‌شود و این کار تا زمان
تولد نوزاد به تأخیر می‌افتد. با این حال ، در برخی از شرایط مثل عفونت یا آسیب حاد
دندان ممکن است مجبور شوند در دوران بارداری رادیوگرافی انجام دهند. به عنوان
یک قاعده کلی ، سه ماهه میانی بارداری پایدارترین دوره برای انجام کارهای دندانپزشکی است.
در صورتی که بیش از چند دقیقه ایستادن برایتان مشکل است نیز لازم است رادیولوژیست را از وضعیت خود مطلع کنید.

پزشک یا متخصص ممکن است از شما بخواهد همه عکس‌های اشعه ایکس یا
عکس‌های دندانپزشکی دیگری که قبلا گرفته‌اید را همراه خود ببرید تا از آن‌ها برای مقایسه شرایط استفاده نمایند.

برای تصویربرداری OPG می‌توانید لباس‌های معمولی خود را به تن داشته باشید ،
اما لازم است هرگونه جواهرات ، عینک یا سایر لوازم جانبی یا ایمپلنت‌های فلزی
که در قسمت فوقانی بدنتان هستند را خارج کنید زیرا این موارد در تصاویر اشعه
ایکس ظاهر می‌شوند و ممکن است باعث مبهم شدن تصویر ساختارهای مهمی از بدن بشوند.

نحوه انجام OPG

در طول عکسبرداری OPG با اشعه ایکس  از شما می‌خواهند که در مقابل
دستگاه اشعه ایکس بایستید یا بنشینید و چانه خود را روی یک دسته پلاستیکی
قرار دهید. برای اطمینان از این که سر در طول تصویربرداری ثابت باقی می‌ماند
، باید یک دهنگیر را به آرامی بین دندان‌هایتان نگه دارید. سپس بخشی از
دستگاه اطراف سر شما می‌چرخد و بدین نحو تصویربرداری انجام می‌شود. بیماران  بلافاصله بعد از تصویربردای می‌توانند فعالیت‌های عادی خود را از سربگیرند.

خطرات و عوارض ناشی از OPG چیست؟

بر اساس مطالعات انجام شده OPG دندانی یکی از تصویربرداری‌هایی است که در آن از کمترین میزان پرتو استفاده می‌شود. استفاده از اشعه X دیجیتالی هم مقدار پرتو مورد استفاده را تا ۸۰٪ کاهش می‌دهد. اگرچه دستگاه اشعه ایکس بسیار بزرگ به نظر می‌رسد ، اما خود اشعه ایکس از یک مخروط کوچک بیرون می‌آید. این مخروط ناحیه تابش اشعه را به مساحتی کمتر از دایره‌ای به قطر ۷ سانتی متر محدود می‌کند. همچنین دستگاه‌های اشعه ایکس به خوبی پوشانده شده‌اند. قرار گرفتن در معرض تابش، فقط کمی بیش از قطر پرتو خواهد بود.

عکس دندان

همه‌ کلینیک‌های دندانپزشکی که از تجهیزات اشعه ایکس استفاده می‌کنند:

تجهیزاتشان باید مجوز داشته باشد

حتماً باید بازرسی‌های منظم از تجهیزاتشان صورت بگیرد تا اطمینان حاصل شود تجهیزات از شرایط مناسب برخوردارند
باید شرایط قانونی که دولت و نظام پزشکی تعیین کرده است را رعایت کنند.
مثل هر کار دیگری در زندگی ، در عکسبرداری با اشعه ایکس هم بایستی خطرات احتمالی مدیریت شود. برای تصمیم‌گیری در مورد این که لازم است از عکس OPG استفاده شود یا خیر، دندانپزشک عوامل مختلفی مثل وضعیت بهداشت دهان و دندان فرد در گذشته و حال ، سلامت دهان و دندان‌ها ، سلامتی عمومی ، خطر بیماری و هرگونه علائم بیماری دهان و درمان دندانپزشکی پیشنهادی را مد نظر قرار خواهد داد.

تبیان / drsalehian