بیماری آدیسون ؛ هر آنچه باید درباره اختلال در عملکرد غدد فوق کلیوی بدانید

بیماری آدیسون اختلال در عملکرد غدد فوق کلیوی است. این اختلال می تواند به دلیل بیماری های مداوم منجر شود. علائم بیماری آدیسون ممکن است طی چند ماه ایجاد شود. نام دیگر بیماری آدیسون، نارسایی اولیه آدرنال است. با ما همراه باشید.

بیماری آدیسون چیه ؟

بیماری آدیسون یک اختلال هورمونی است که در آن غدد فوق کلیوی هورمون کورتیزول و گاهی اوقات آلدوسترون کافی تولید نمی‌کنند. این اتفاق می‌تواند ناشی از اختلالات خودایمنی، عفونت‌ها یا عوامل ژنتیکی باشد. علائم آن نیز شامل خستگی، کاهش وزن، حالت تهوع، فشار خون پایین و تیره شدن پوست است. تشخیص پزشکی و درمان جایگزین هورمونی مادام العمر برای مدیریت آن ضروری است. برای درمان تخصصی، به متخصص غدد یا دکتر نفرولوژی مراجعه کنید.

بیماری آدیسون بیماری نادری است که شیوع آن در مردان و زنان تقریباً برابر است. علایم بیماری ممکن است به آهستگی و در طی چند ماه تا چند سال بروز کنند و در هر سنی قابل مشاهده‌است.

آدیسون

علت بیماری

معمولاً عبارت است از تخریب تدریجی و پیش‌رونده غدد فوق‌کلیوی احتمالاً به دلیل خود ایمنی. البته نارسایی غدد فوق کلیوی ممکن است به دنبال بیماری‌های زیر نیز ایجاد شود: سل، سرطان، بیماریهای هیپوفیز و قطع ناگهانی مصرف کورتون

بیماری آدیسون علائم

احساس ضعف و خستگی، دل درد و حالت تهوع و اسهال، کاهش اشتها و وزن، اسهال، سردرد، تعریق، احساس سردی بدن در تمام ساعات، تغییر رفتار و خلق و خوی (افسردگی، پرخاشگری) کاهش فشار خون تا وضعیت از حال رفتگی، تیرگی رنگ پوست، پیدایش لکه‌های سفید روی پوست، ریزش مو. برخی از این علائم به دلیل دفع سدیم و نمک در ادرار است

تشخیص بیماری آدیسون

در تشخیص به جز علائم بالینی، آزمایش‌ها پاراکلینیکی نیز بسیار مفیدند. در آزمایش خون اغلب کاهش سدیم و قند و افزایش کلسیم، پتاسیم و ائوزینوفیلها و اسیدوز متابولیک دیده می‌شود. یکی از مهمترین تست‌های تشخیصی در خصوص این بیماری بررسی پاسخ غده فوق کلیوی به ترشح هورمون هیپوفیزی ACTH می‌باشد (ACTH stimulation test). در این آزمایش پس از اندازه‌گیری سطح کورتیزول پلاسما، آنالوگ صنعتی هورمون ACTH (هورمون هیپوفیزی) (tetracosactide) را تزریق می‌شود بدیهی است در افراد مبتلا به نارسایی غده آدرنال تزریق این هورمون موجب افزایش قابل توجه ترشح کورتیزول نخواهد شد.

چه زمانی باید به پزشک برای بیماری آدیسون مراجعه کرد؟

چنانچه از بیماری آدیسون خود مطلع هستید، باید به صورت منظم به پزشک متخصص غدد مراجعه کنید تا دوز داروی مصرفی شما را کنترل نماید و در صورت نیاز، آن‌ها را تغییر دهد. اگر یک موقعیت استرس‌زا مانند جراحت، بیماری یا سوگ یکی از عزیزان را تجربه می‌کنید، بهتر است با پزشک خود صحبت نمایید؛ زیرا ممکن است نیاز به تغییر مقدار داروهای مصرفی باشد. پس از مشاهده علائم بحرانی آدیسون مانند، درد شدید، یا ضعف ناگهانی نیز باید فوراً موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. نکته مثبت این بیماری، این است که با دارو می‌توان آن را درمان نمود، اما پیروی از دستورات پزشک و استفاده منظم از داروها، در این موضوع اهمیت زیادی دارد.

چنانچه درباره بیماری خود سؤالی داشتید نیز می‌توانید با پزشک خود صحبت کنید. مدیست یکی از کلینیک‌های ممتاز محسوب می‌شود که با بهره‌گیری از متخصصان باتجربه، قادر است بهترین خدمات را با بالاترین کیفیت به شما بدهد. کلیه خدمات کلینیک مانند رزرو نوبت، به صورت آنلاین (سایت) و مشاوره با پزشک از طریق گفت‌وگوی تلفنی یا چت انجام می‌شود.

بیماری آدیسون درمان دارد

بیماری آدیسون یک اختلال مزمن است و درمان آن به صورت مادام‌العمر ادامه دارد. هدف اصلی درمان، جایگزینی هورمون‌های کمبود یافته و کنترل علائم است. اگر نیاز به پرستاری در منزل داشته باشید در اینجا لیست بهترین مرکز خدمات پرستاری را آورده ایم.

مراحل درمان شامل موارد زیر است:

هورمون‌ درمانی بیماری آدیسون

جایگزینی کورتیزول: داروهایی مانند هیدروکورتیزون، پردنیزون یا دگزامتازون برای جبران کمبود کورتیزول تجویز می‌شوند. این داروها باید دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شوند و معمولاً به صورت دوزهای تقسیم‌شده در روز استفاده می‌شوند تا ریتم طبیعی ترشح کورتیزول را شبیه‌سازی کنند.

جایگزینی آلدوسترون: در موارد نارسایی اولیه، داروی فلودروکورتیزون برای جبران کمبود آلدوسترون تجویز می‌شود. این دارو به تنظیم تعادل سدیم و پتاسیم در بدن و حفظ فشار خون کمک می‌کند.

بیماری آدیسون کشنده است

بله، بیماری آدیسون می‌تواند کشنده باشد، به ویژه در صورت بروز “بحران آدرنال” که یک وضعیت اورژانسی پزشکی است. این بحران زمانی اتفاق می‌افتد که سطح کورتیزول به طور ناگهانی کاهش یابد و می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند شوک هیپوولمیک، درد شدید شکمی، استفراغ شدید و کم‌آبی بدن شود.
اگر این وضعیت درمان نشود، ممکن است به مرگ منجر گردد

بیماری آدیسون در کودکان

بیماری آدیسون در کودکان، که به عنوان نارسایی آدرنال اولیه نیز شناخته می‌شود، یک اختلال نادر است که در آن غدد فوق کلیوی قادر به تولید هورمون‌های ضروری مانند کورتیزول و آلدوسترون به میزان کافی نیستند. این بیماری می‌تواند در هر سنی، از جمله دوران کودکی، رخ دهد و معمولاً به دلیل اختلالات خودایمنی، عفونت‌ها یا آسیب‌های دیگر به غدد فوق کلیوی ایجاد می‌شود.

علائم بیماری آدیسون در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی و ضعف: کودکان مبتلا ممکن است دائماً احساس خستگی کنند.
• کاهش وزن و اشتها: کاهش ناگهانی در وزن و تمایل به غذا نخوردن.
• تیره شدن پوست: هایپرپیگمنتاسیون یا تیرگی غیرطبیعی پوست.
• حالت تهوع و استفراغ: مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع مکرر.
• کاهش فشار خون: ممکن است منجر به سرگیجه یا غش شود.
• افزایش تشنگی و اشتیاق به نمک: تمایل به مصرف نمک بیشتر از حد معمول.

نارسایی فوق کلیوی‌

مدیریت استرس و شرایط خاص:

افزایش دوز داروها:

در مواقع استرس‌زا مانند بیماری‌های عفونی، جراحی یا آسیب‌های جسمانی، نیاز بدن به کورتیزول افزایش می‌یابد. در این مواقع، پزشک ممکن است دوز داروهای استروئیدی را موقتاً افزایش دهد. این اقدام از بروز بحران آدیسونی که می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد، جلوگیری می‌کند.

تزریق کورتیزول:

در شرایط اورژانسی که بیمار قادر به مصرف داروی خوراکی نیست (مانند حالت تهوع یا استفراغ شدید)، تزریق هیدروکورتیزون ضروری است.

دکترتو، ویکی پدیا، مدیست، زندگی برتر