نماز خوف چه زمانی بر انسان واجب میشود؟

نماز خوف نمازى است که در شرایط ویژه از جمله ترس از دشمن به جاى انجام نمازهاى یومیّه تشریع شده است و آن در حال سفر به اتّفاق تمامى فقها به صورت قصر و شکسته انجام مى‌شود. با ما در پرشین وی همراه باشید تا درباره این نماز و زمان خواندن آن بیشتر بدانید.

نماز خوف

از آنجا که نیاز انسان به خداى متعال دائمى است و این نیاز در نماز ظهور مییابد، نماز وظیفه‏ اى دائمى و همیشگى براى مؤمنین به شمار می رود.قرآن کریم در این زمینه می فرماید«فَاِذِا
قَضَیْتُمُ الصَّلوهَ فَاذْکُرُواللّهَ قِیاما وَ قُعُودا وَ عَلَى جُنُوبِکُمْ فَاِذَا اَطْمَأنَنْتُمْ فَأقِیمُوا الصَّلَوهَ اِنَّ الصَّلَوهَ کَانَتْ عَلَى الُمُؤمِنیِنَ کِتَابا مَوْقُوتا»؛«هنگامى که نماز را به پایان رسانیدید، خدا را در حال ایستاده و نشسته یاد کنید و به هنگامى کهبه پهلو خوابیده‏ اید و هر گاه آرامش یافتید، نماز را به صورت معمول انجام دهید، زیرا نماز وظیفه ثابتو معینى براى مؤمنان است».

خواندن نماز در اوقات معین دلیل بر این نمی شود که انسان در دیگر اوقات از یاد خدا غافل بماند،خواه در میدان جنگ باشد و یا در حال استراحت، در سنگر و یا در حالات مختلف رزمى چه ایستاده باشد چه خوابیده (در حالت درازکش) و چه نشسته باشد.نماز خوف، از نمازهایی است که به تصریح قرآن مجید در یکی از غزوات تشریع شده است که اینغزوه در سال چهارم یا پنجم و یا ششم هجرت بوده و این نماز با کیفیت مخصوصی خوانده می‌شود.

غزوه ای که اولین نماز خوف در آن خوانده شدبه پیامبر اکرم (ص) خبر داده شد که جنگجویان دو تیره “بنی محارب” و “بنی ثعلبه” از قبیله غطفان درسرزمین نجد (از بخش های مرکزی جزیره العرب) با گردآوری نیرو و تهیه تجهیزات و امکانات لازم، آماده یورش به سوی مدینه منوره و جنگ با مسلمانان شده اند.پیامبر (ص) برای دفع تهاجم دشمن و غافل گیر کردن آنان، در
دهم محرم سال پنجم قمری (چهل و هفتمین ماه هجرت) در رأس ۴۰۰ (به روایتی ۷۰۰ و یا ۸۰۰) تناز سربازان اسلام، از مدینه بیرون رفت و عازم منطقه نجد گردید.اما همین که به این منطقه وارد شد، دشمنانبه هراس افتاده و به کوه ها و بلندی های اطراف پراکنده گردیدند.

لیکن از دور مراقب مسلمانان بوده تا آنانرا در فرصتی مناسب، در کمین خویش گرفتار سازند.پیامبر (ص) که از قصد آنان آگاه بود، جانب احتیاط را مراعاتمی کرد و بدین جهت برای نخستین بار، آن حضرت و مسلمانان همراه وی، نمازشان را به صورت ” نمازخوف ” به جا آوردند.

احکام نماز خوف

نماز خوف در قرآن

در قرآن کریم خداوند خطاب به پیامبر اسلام (ص) به چگونگی نماز خوف اشاره نموده است: «و هنگامى که درمیان آنها باشى، و (در میدان جنگ) براى آنها نماز را برپا کنى، باید دسته‌اى از آنها با تو (به نماز) برخیزند، و سلاح‌هایشان را با خود برگیرند و هنگامى که سجده کردند (و نماز را به پایان رساندند)، بایدبه پشتِ سرِ شما (به میدان نبرد) بروند، و آن دسته دیگر که نماز نخوانده‌اند (و مشغول پیکار بوده‌اند)، بیایندو با تو نماز بخوانند، آنها باید وسایل دفاعى و سلاح‌هایشان (را در حال نماز) با خود حمل کنند (زیرا)کافران آرزو دارند که شما از سلاح‌ها و متاع‌هاى خود غافل شوید و یکباره به شما هجوم آورند.

و اگر ازباران ناراحتید، و یا بیمار (و مجروح) هستید، مانعى ندارد که سلاح‌هاى خود را بر زمین بگذارید ولى وسایل دفاعى(مانند زره و کلاه­خود را) با خود بردارید خداوند، عذاب خوارکننده‌اى براى کافران فراهم ساخته است».چگونگی خواندن نماز خوفبا توجه به آیه بالا و روایات، روش خواندن نماز خوف در منابع فقهی چنین آمده است: نماز خوف درحال جنگ، در نماز دو رکعتی (صبح) و نمازهای چهار رکعتی (ظهر، عصر، عشاء) –به صورت شکسته و دو رکعتی-به این صورت خوانده می‌شود.

لشکر اسلام دو دسته شوند و امام جماعت با یک دسته از آنها نماز راشروع کند و یک رکعت را با آنها بخواند آنگاه این دسته، خود فوراً رکعت دیگر را بجا آورده وسلام دهند و به جنگ روند تا دسته بعدى بیایند و امام جماعت همچنان نشسته باشد تا آنها بیایند ورکعت دوم را با این دسته دوم شروع کند و پس از بجا آوردن دو سجده، در حال تشهد بنشیندتا آنها رکعت بعدى را بجاى آورند و تشهد و سلام را با یکدیگر بدهند.

کیفیّت نماز خوف

شرایط نماز ترس چهار چیز است

در نماز مغرب‌؛ امام جماعت دورکعت را با یک دسته و رکعت دیگر را با دسته دیگر بخواند و در تقدیم و تأخیر مختار است.یادآوریمی‌شود که امروزه به جهت تغییر سبک جنگ‌ها و فقدان جنگ تن به تن، نماز خوف کاربرد چندانی ندارد.دشمن در جهت مخالف قبله مستقر باشد. برای مسلمانان بیم ‏آن باشد که اگر تمام لشکریان با هم برای خواندن نماز بایستند، دشمن به آنان حملهکند. تعداد نفرات مسلمانان بحدّی باشد که اگر دو فرقه شوند، یکی از آن دو فرقه یارای مقاومت با دشمن را داشته باشند. احتیاج به بیشتر از دو دسته کردن نمازگزاران نباشد.

نظر شهید ثانی در مورد نماز خوفشهید ثانی (ره) در شرح لمعه چنین اضافه می‏کند: در این نماز اگر امکان قرائت و ایماء در رکوع وسجود، در هر رکعت نباشد، به جای همه اعمال بعداز نیت و تکبیر فقط ذکر تسبیحات اربعه «سبحان الله والحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر» را بگوید و سپس تشهد گفته، نماز را سلام دهد.

ستاره – همشهری انلاین