شیــــــر را در برنامه غذایــــی خانواده قرار دهید
همانطور که می دانید شیر یک غذایی کامل است و خوردن آن برای تمام رده سنی مخصوصا کودکان و سالمندان توصیه می شود از فواید شیر هر چقدر بگوییم باز کم گفته ایم یکی از مهمترین ترکیباتی که در شیر وجود دارد کلسیم آن است که باعث استحکام استخوان ها شده است تخقیقات بسیاری وجود دارد که خوردن شیر در کنار میوه و سبزیجات باعث کاهش بیماری قلبی و عروقی در بدن افراد می شود سعی کنید حتما این نوشیدنی مفید را در رژیم غذایی خود بگنجانید
فواید شیر
شیر غذای نسبتاً کاملی است و کلیه مواد مغذی را به مقدار کافی و با ترکیبات مناسب برای ادامه
حیات خصوصاً رشد کودک در دو سال اول زندگی دارا می باشد .
ساختار اجزای اصلی شیر عبارت است از :۱ – لیپدها۲ – پروتئین ها۳ – ازت غیرپروتئین۴ – کربوهیدراتها۵ – املاح۶
– بعضی فلزات و شبه فلزات ( عناصر نادر )که مقادیر این اجزا برای گونه های مختلف حیوانی فرق می
کند .
عوامل مؤثر بر ترکیبات شیر عبارتند از :
۱- وراثت۲ – دوره شیردهی۳ – سن۴ – تغذیه۵ – محیط۶ –
روش شیردوشی۷ – عفونت غدد پستان
مواد مغذی شیر
مواد مهم شیر عبارتند از : پروتئین ، کلسیم ، فسفر ، بعضی از
انواع ویتامینهای گروه B و ویتامین A
پروتئین شیر گاو پروتئین با کیفیت بالا محسوب می شود زیرا حاوی اسیدهای
آمینه ضروری بوده که بدن ما قادر به ساختن آنها نمی باشد و باید از طریق غذا به بدن ما
برسند .
پروتئین شیر به دو گروه عمده کازئین و پروتئینهای محلول در سرم شیر طبقه بندی می شوند که هریک به
نوع خود متشکل از گروههای کوچکتری هستند . از فواید شیر است
شیر یک منبع مهم کلسیم بوده که اگر به مقدار کافی مصرف شود مقداری از مصرف روزانه کلسیم بدن را
تأمین نموده و همچنین سرعت جذب کلسیم بدلیل وجود ویتامین D موجود در شیر افزایش می یابد.
شیر دارای ۸ ویتامین محلول در آب و چهار ویتامین محلول در چربی ومنبع بسیار خوبی از ویتامینهای B۲ و
B۱۲ می باشد.
عملیات فرآیند شیر
شامل تست های کنترل کیفیت در هنگام دریافت شیر و بررسی تقلبات احتمالی از قبیل تعیین نقطه انجماد جهت تجسس
آب اضافی موجود در شیر ، اندازه گیری اسیدیته و انجام تست جوش شیرین ، تعیین شمارش باکتریها جهت درجه
بندی شیر از لحاظ بهداشتی ، تصفیه کردن و پاستوریزاسیون و یا استریلیزاسیون و هموژنیزاسیون می باشد.
انواع شیر
شیر خام : شیری است که هیچگونه عملیاتی بر روی آن انجام نگردیده است.
شیرکامل : شیر است که چربی آن گرفته نشده است.
شیرپاستوریزه :
شیری است که در درجه حرارت ۷۲ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵ ثانیه تمام میکروبهای بیماریزای آن از بین رفته
است و در این درجه حرارت طعم پخته در شیر ایجاد نگردیده و بر ارزش تغذیه ای آن اثر مهمی
نمی گذارد.
شیراستریلیزه :
در حال حاضر فرآیند استریلیزاسیون شیر به روش UHT روند رو به توسعه ای داشته که در این روش محصول
در درجه حرارت ۱۳۵ تا ۱۵۵ درجه سانتی گراد بمدت ۲ تا ۵ ثانیه قرار گرفته و سپس یا با
استفاده از اتوکلاو و یا فرآیند UHT مجهز به پرکن آسپتیک انجام می شود که معمولاً استرایلیزاسیون مداوم و مدرن
غالباً به روش UHT به همراه پرکن اسپتیک اطلاق می گردد.
مقادیر توصیه شده از گروه شیر و فرآورده های آن جهت مصرف روزانه :
سن – تعداد واحدکودکان ۳-۱ ساله
— ۳ واحدکودکان ۸-۴ ساله — ۳ واحدکودکان ۱۲-۹ ساله — ۴
واحدبزرگسالان ۵۰-۱۹ ساله — ۳ واحدبزرگسالان ۵۰ ساله
به بالا — ۳ واحدزنان شیرده — ۴ واحدزنان باردار — ۳ واحد
معدودی از نوزادان بعلل ژنتیکی قادر به
هضم قند شیر نبوده که در این افراد نوعی آنزیم مخصوص که قند شیر را تجزیه می کند ( لاکتاز
) وجود نداشته و در صورت مصرف شیر به اسهال مبتلا می گردند زیرا مقدار زیاد لاکتوز در روده باریک
تجزیه نشده و پس از ورود به روده بزرگ بوسیله باکتریها تخمیر و تولید اسید و گاز می نماید که
در چنین مواردی برای جلوگیری از کمبود کلسیم میتوان به جای شیر از ماست و دوغ و یا پنیر استفاده
نمود.فواید شیر است
توصیه های بهداشتی
شیر پاستوریزه را حتماً در داخل یخچال بین درجه حرارت ۰-۴ درجه سانتی گراد به مدت حداکثر
۴۸ ساعت نگهداری کرد.
از مصرف شیرخام اکیداً خودداری گردد .فواید شیر است
جوشانیدن شیر تأثیر مخربی بر روی ویتامینهای موجود در آن گذاشته لذا باید
سعی شود حتی الامکان از شیرپاستوریزه استفاده
شود.
بعد از مصرف شیر پاستوریزه شیشه خالی را با آب سرد شستشو دهید.
از انداختن درب آلومینیمی و اشیاء خارجی به داخل شیشه شیر خودداری نمائید.
* در هنگام خرید شیر به نکات زیر بر روی بسته بندی توجه نمائید :
۱ – داشتن پروانه ساخت
از وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی۲ – دارا بودن تاریخ تولید و انقضاء مصرف۳ – داشتن بسته بندی
سالم/خ-ش
بیشتر بدانید
شیر دشمن دیابت نوع دوم است. محققان به این نتیجه دست یافته اند
که مصرف منظم لبنیات و شیر کم چرب می تواند خطر بروز دیابت نوع دوم را در بزرگسالان پایین آورد.
* با شیر به جنگ سرطان برویم. تحقیقات زیادی وجود دارد که نشان دهنده تاثیر شیر بر پیشگیری از سرطان بودهاند. نقش خوردن شیر در پیشگیری از سرطانهای پستان و روده بزرگ به اثبات رسیده است. طبق تحقیقات دانشمندان سوئدی، مردانی که روزانه ۵/۱ لیوان شیر می خورند، ۳۵ درصد کمتر احتمال دارد که به سرطان روده بزرگ مبتلا شوند.
پزشکان ایران /